تمدن «مانایی» در تئاتر شکل می‌گیرد/ تلفیقی از حرکت و آواز مقامی

قطب‌الدین صادقی درباره جدیدترین فعالیت خود در زمینه کارگردانی تئاتر به خبرنگار مهر گفت: نمایش «یادگار گاده ر» را که اثری تجربی آیینی است در سالن چهارسوی مجموعه تئاتر شهر در قالب سی و پنجمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر به صحنه می برم. این نمایش کلام ندارد و تلفیقی از حرکت، صوت و آوازهای مقامی و برگرفته از اسطوره ها و آیین های تمدنی پیش از تشکیل دوره مادها است.

وی ادامه داد: تمدن «مانایی» تمدنی بود که در جلگه ای در پای رشته کوه زاگرس و پیش از دوره مادها، وجود داشت. در این تمدن رودی به نام «گاده ر» وجود داشت که بسیار پرآب و حاصلخیر بود. در اطراف این رود ۲۰ سکونتگاه باستانی وجود داشت که به دلیل همین حاصلخیزی مدام توسط آشور، بابل و آکد مورد یورش قرار می گرفتند. این ۲۰ سکونتگاه باستانی یا تخریب و یا قتل و عام شدند ولی بازمانده های آنها با هم متحد شده و تمدن ماد را شکل دادند.

این مدرس تئاتر با اشاره به کشف جامی طلایی در سال ۱۹۵۸ در یکی از این سکونتگاه های باستانی که ۲ هزار و ۷۰۰ سال پیش ویران شده بود، گفت: روی این جام طلایی نقوش بسیار عجیبی وجود دارد که باعث شده کاشفان و مورخان مختلف در تلاش برای رمزگشایی این نقوش باشند. نمایش «یادگار گاده ر» بر اساس تفسیری است که از تمدن «مانایی» و نقوش این جام طلایی داریم.

صادقی با بیان اینکه این نمایش دارای ۱۷ بازیگر است که همگی از اعضای گروه تئاتر او هستند، درباره وضعیت اجرای عمومی نمایش «یادگار گاده ر» یادآور شد: این نمایش را اردیبهشت ماه سال گذشته در روز جهانی موزه، در موزه ایران باستان اجرا کردم و بعد قصد داشتم که در قالب اجرای عمومی آن را به صحنه ببرم اما شرایط فراهم نشد. امسال برای اجرای اثر اقدام کردم و قرار است در روز ۵ بهمن ماه، در سالن چهارسوی مجموعه تئاتر شهر و در قالب جشنواره بین المللی تئاتر فجر آن را اجرا کنم. برای اجرای عمومی این نمایش هم اقدام می کنم.

این کارگردان، نمایشنامه نویس و مدرس تئاتر ایران اظهار کرد: ریچارد شکنر در کتاب «نظریه اجرا» کار پژوهشی را به ۲ دسته تقسیم می کند؛ دسته اول کارهای رو به جلو و شکستن فرم های معاصر است و دسته دوم جستجو در شکل های کهن و اسطوره ها و آیین های دیرین و دوباره به بدنه تئاتر معاصر وصل کردن آنها است. پژوهش های دسته دوم بسیار مهم هستند و هنرمندان بزرگی چون یوجینو باربا و آرین منوشکین چنین کاری را انجام می دهند.

وی در پایان عنوان کرد: کار ما هم در نمایش «یادگار گاده ر» همین است. پیش از این نمایش «پیکره های بازیافته» را بر اساس نقوش ظروف سفالین باستانی تولید و اجرا کردیم و حال نمایش «یادگار گاده ر» را بر اساس نقوش جام طلایی کشف شده که یکی از ارزشمندترین وسایل کشف شده از تمدن ایران زمین است، کار می کنیم.