بافت فرسوده ملارد را تهدید می کند/خطر در کمین شهر۴۰۰ هزار نفری

خبرگزاری مهر، گروه استان ها-ناصر رمضانی:بافت فرسوده از نمونه معضلاتی است که در بسیاری از شهرهای استان تهران، مصادیق و نمونه های متعددی از آن یافت می شود.

اگرچه در اصطلاح ها و برداشت های عمومی، تصوری که از بافت فرسوده به اذهان متبادر می شود، ناظر بر قدمت بنا بوده اما خصوصیات و شاخصه های بافت فرسوده، فقط به عمر و پیشینه احداث آن خلاصه نمی شود و ممکن است، محدوده یا ساختمانی از شهر، علیرغم عمر نه چندان طولانی و حتی تازه ساز بودن آن، مشمول این اصطلاح شود.

مولفه هایی همچون استحکام بنا، دسترس پذیری آن در مواقع بحرانی و غیره در این حوزه ملاک و معیار سنجش و ارزیابی قرار می گیرد که با چنین نگاهی، در شهر ملارد بویژه مناطقی همچون سرآسیاب و ملارد قدیم، ساختمان ها، ابنیه و معابر و اماکن بسیاری وجود دارد که مشمول چنین تعریف و مشخصاتی می شوند.

بر اساس یک اصل و قاعده نانوشته، شهرهای مهاجرپذیر بیش از دیگر مناطق با این چالش مصیبت بار و خسران آور دست و پنجه نرم می کنند.

شهرهای مهاجرپذیر بیش از دیگر مناطق با چالش مصیبت بار و خسران آور بافت های فرسوده دست و پنجه نرم می کنند

هجمه سنگین مهاجرت و استقرار فزاینده جمعیت، نظارت ضعیف، عدم توجه کافی مالکان به استحکام بنا و استاندارد های اصولی در ساخت و ساز، مانند حلقه های یک زنجیره به هم پیوسته شرایطی را رقم می زنند که رشد و ظهور و بروز قارچ گونه ابنیه مسکونی، شهر را در دایره ای از چالش ها، بحران ها و معضلات ریز و درشت محصور سازد.

در ذیل این گزارش، تلاش می شود در گفت و گو با کارشناسان و برخی از مسئولان شهری، وضعیت فعلی شهر ملارد و راهکارهای موثر برای برون رفت از آن مورد بررسی قرار گیرد.

بافت فرسوده از مخدوش شدن سیمای شهری تا بروز خسارات جانی و مالی

هانیه خزائی دانش آموخته رشته شهرسازی در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به معضل بافت های فرسوده در غرب استان تهران اظهار داشت:با نگاهی اجمالی به شهرهای مستقر در خطه غربی استان تهران، موارد و مصادیق بسیاری از بافت های فرسوده مشاهده می شودکه در نقاط متعددی از مناطق مرکزی و حاشیه ای شهر ملارد نیز نمونه های کثیری از آن قابل مشاهده است.

وی افزود:بافت فرسوده در نقطه مقابل اصول حرفه ای و فنی مهندسیِ شهرسازی قرار دارد و به نوعی استانداردهای لازم برای احداث ابنیه و املاک را بویژه در دایره منازل و واحدهای مسکونی به چالش می کشد.

خزائی عنوان کرد: رشد بافت فرسوده به مثابه بیماری به شمار می رود که هر آنچه مهار آن با تأخیر همراه شود، پروسه درمانی آن نیز مستلزم اعتبارات و هزینه های سنگین تری خواهد بود و فرآیند زمانی اصلاح و برون رفت از آن نیز طولانی تر خواهد شد.

وی افزود:یکی از بدیهی ترین تأثیرات بافت فرسوده در حوزه بصری و سیمای شهری قابل مشاهده است، به نحوی که ساخت و سازهای غیر اصولی شهر را به وضعیتی دچار می سازد که ناهمگونی و ناهماهنگی در ابنیه احداث شده موج می زند.

دانش آموخته رشته شهرسازی گفت: تمامی بافت های فرسوده با سیمایی مخدوش شده مواجه نیستند و مواردی نیز وجود دارد که علیرغم سیمایِ ظاهریِ خوش و مطلوب ابنیه، از حیث استحکام بنا و یا دسترس پذیری با چالش ها و نواقص جدی مواجه است که پیامدهای این نارسایی ها در مواقع حساس و بحرانی ملموس تر خواهد شد.

خزائی گفت:معابر و کوچه های باریک که امکان تردد عادی وسایل نقلیه در آن وجود ندارد، مستعد تحمیل خسارات سنگین است، زیرا در فرآیند امداد رسانی در برهه های حساس اشکالاتی جدی ایجاد می کند.

وی افزود:هزینه تحمیلی چنین نارسایی هایی در مواقع اضطراری با قربانی شدن جان، سلامت و امنیت ساکنان آن پرداخت می شود.

دانش آموخته رشته شهرسازی گفت:در بسیاری از معابر و کوچه های شهر ملارد همچون مناطق موسوم به شهرک طلائیه، کاشانی، شریفی، خیابان مصیب زاده، برخی معابر مشرف به خیابان امام خمینی(ره) شاهد این وضعیت نابهنجار از حیث ساخت و سازهای غیر اصولی هستیم.

ساخت و سازهای غیر مجاز جرم انگاری شود

احمد امینی رئیس شورای اسلامی شهرستان ملارد در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به کنترل بسیار ضعیف مدیرتی شهری در طول سالیان و دهه های گذشته اظهار داشت:پس از تأسیس شهرداری ملارد در حدود سال۷۵، برخی کم توجهی ها، سهل انگاری ها و ساده اندیشی ها، بستر و زمینه رویش ابنیه مسکونی غیراستاندارد را فراهم ساخت.

وی افزود:تفکیک های غیر مجاز اراضی زراعی و باغات و کوچک کردن آن به قطعات۱۰۰تا۲۰۰متری و سوءاستفاده از خلأهای نظارتی با هدف کسب سودهای آنچنانی باعث شد تا احداث غیر اصولی، غیر مجاز و غیر استاندارد بناها با سرعت و شتاب مضاعفی همراه شود.

تفکیک های غیر مجاز اراضی زراعی و باغات و کوچک کردن آن به قطعات۱۰۰تا۲۰۰متری و سوءاستفاده از خلأهای نظارتی با هدف کسب سودهای آنچنانی باعث شد تا احداث غیر اصولی، غیر مجاز و غیر استاندارد بناها با سرعت و شتاب مضاعفی همراه شود

امینی عنوان کرد:تا زمانی که در خصوص ساخت و سازهای غیر مجاز جرم انگاری نشده و فقط از حیث تخلف به آن نگریسته شود، ریسک احداث چنین ابنیه ای نیز از سوی سازندگان پذیرفته خواهد شد.

وی افزود:می طلبد قانون گذار از مَنظَر و زاویه کیفری به این قضیه نگاه کند که در صورت حصول چنین امر خطیری، شاهد باز دارندگی شایسته تری در این خصوص خواهیم بود.

امینی با اشاره به نقش بسیار تأثیرگذار دستگاه و مراجع قضایی در کنترل و مهار احداث ابنیه غیر استاندارد و یا ساخت و ساز های غیر مجاز، عنوان کرد:ورود دستگاه قضایی در مقابله و برخورد با چنین معضلی بسیار تأثیرگذار است و به طور طبیعی هرگونه کم توجهی در این حوزه، بسترساز سوءاستفاده افراد سودجو در این حوزه خواهد بود.

نایب رئیس شورای اسلامی شهرستان ملارد عنوان کرد:متأسفانه برخی ملاحظات، همچون احتمال بروز تنش و یا وضعیت نامساعد مالی افراد و خانوار های ساکن در چنین منازلی، شرایطی را رقم می زند که احکام تخریب صادر شده در مقام عمل، اجرایی نشود و می طلبد با عزمی جدی و راسخ تر در این عرصه ورود شود.

وی افزود:در شرایط فعلی با بروز حادثه ای غیر مترقبه و غیر قابل پیش بینی همچون وقوع زمین لرزه، شاهد بحران و چالش های فاجعه باری در این شهرستان و بخصوص مناطقی همچون سر آسیاب ملارد خواهیم بود.

امینی عنوان کرد:اگرچه اعمال و لحاظ کردن برخی سخت گیری ها و پذیرش ریسک های احتمالی آن با دشواری های خاصی همراه است، اما در دراز مدت از بروز بسیاری آسیب های مالی و جانی پیشگیری خواهد شد.

نایب رئیس شورای اسلامی شهرستان ملارد گفت:در طول سالیان گذشته شاهد موارد متعددی از ریزش ساختمان ها، آتش سوزی های ناشی از سیم کشی های غیراستاندارد و ... بوده ایم که با صدمات و خسارات جبران ناپذیری نیز همراه شده که در صورت اعمال نظارت و برخوردهای قانونیِ مقتضی، پیشگیری از آن غیر ممکن نبود.

نوسازی بافت فرسوده مستلزم تعریف تسهیلات ویژه است

نایب رئیس شورای اسلامی شهرستان ملارد در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر در خصوص نقش بسته های حمایتی و تشویقی در ترغیب مالکان اماکن و ابنیه فرسوده به احیای چنین بناهایی گفت:به طور طبیعی انتظار تخریب حجم وسیعی از ابنیه فرسوده شهر توسط مالکان در شرایط فعلی میسر نیست و باید با ایجاد بسته های تشویقی، شرایط و زمینه ای را فراهم شود که صاحبان چنین منازل و واحدهایی به صورت خود جوش برای احیا، بهسازی و نوسازی و رفع کاستی های موجود اقدام کنند.

وی افزود:الگوبرداری از طرح هایی که در برخی کلانشهرها همچون تهران برای نوسازی بافت فرسوده عملیاتی شده، شاخص و راهکار مناسبی در برون رفت و بهبود وضعیت فعلی به شمار می رود.

امینی گفت:در بسیاری از نقاط شهر تهران بویژه نواحی جنوبی آن، شهرداری با تعریف بسته های حمایتی و تزریق تسهیلات ویژه کم بهره، زمینه ایجادِ انگیزش  لازم برای احیای بافت فرسوده از سوی مردم را فراهم ساخته و امروز شاهدیم بخش قابل توجهی از اماکنی که در چنین قالبی(بافت فرسوده) تعریف می شد، نوسازی و بهسازی شده اند.

وی افزود:اعمال چنین تدابیر و تمهیداتی در شهر ملارد نیز موثر خواهد بود که در شرایط اقتصادی فعلی و بودجه انقباضیِ دستگاه های اجرایی، عملیاتی شدن آن دشوار به نظر می رسد و به نوعی حصول این امر خطیر، مستلزم نگاه و عنایت ویژه دستگاه های استانی و کشوری و پیگیری دستگاه های مسئول شهرستانی برای جذب اعتبارات لازم است.

امینی عنوان کرد:از سوی دیگر می طلبد با تشدید نظارت ها، از رویش مجدد و قارچ گونه چنین ابنیه ای جلوگیری کرد تا حداقل از افزایش تعدد و تکثر این منازل و سکونت گاه ها پیشگیری شود.

نوسازی بافت فرسوده با شعار محقق نمی شود

محبوب اکبری عضو شورای اسلامی شهر ملارد در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به معضل بافت فرسوده به عنوان یکی از چالش های عدیده ای که دامنگیر بسیاری از نقاط کشور از جمله شهر ملارد شده، عنوان کرد:نوسازی بافت فرسوده، منوط به تأمین اعتبارات ملی و استانی است و فقط با طرح شعار و یا اقدامات شهرستانی، حصولِ توفیقِ موثر در این خصوص مُیَسر نخواهد شد.

وی افزود:با همگرایی و همیاری نهادها و دستگاه های فرادستی، روند و زمینه نوسازی چنین بافت هایی تسهیل و تأمین می شود.

اکبری عنوان کرد:خوشبختانه طرح مطالعاتی نوسازی بافت های فرسوده با پیش بینی اعتباری بالغ بر دو میلیارد ریال در شهر ملارد مد نظر قرار گرفته که با محقق شدن آن، تصویر روشن تری از مختصات بافت فرسوده و الزامات مقتضی به آن ترسیم خواهد شد.

عضو شورای اسلامی شهر ملارد گفت:با همه این اوصاف نباید از نظر دور داشت که حتی پس از تنظیم و تدوین طرح مطالعاتی نیز، نوسازی این بافت ها با انتظار صرف و مطلق به شهرداری امکان پذیر نخواهد بود، زیرا تحقق این امر از توان، بضاعت و امکانات موجودِ مدیریت شهری ملارد خارج است  و باید در سطوح بالاتری در این خصوص چاره اندیشی و تأمین اعتبار شود.

مسئولان استانی و کشوری پیش از وقوع بحران چاره اندیشی کنند

امید آن می رود دستگاه ها و نهادهای مسئول در سطوح استانی و کشوری، با دغدغه هر چه بیشتری نوسازی بافت فرسوده در شهر ملارد را در دستور کار قرار دهند.

بدون تردید در شرایطی که بسیاری از پروژه های تعریف شده در این شهرستان همچون بیمارستان، مترو، استادیوم ورزشی، فرهنگسرا و ...با کندی و یا رکود مواجه شده، تحقق و تأمین پیش نیازها و الزامات این طرح دشوار است، اما نباید از نظر دور داشت که در صورت وقوع بحران، هزینه های هنگفت و سنگینی در ابعاد انسانی و اقتصادی تحمیل خواهد شد که جبران آن ناممکن خواهد بود.

با چنین اوصافی، می طلبد مسئولان کشوری با در اولویت قرار دادن طرح های مبتنی بر نوسازی بافت های فرسوده نسبت به بهسازی چنین ابنیه ای اقدام کنند، در غیر اینصورت هزینه های تحمیلی آسیب ها و مخاطرات بافت های فرسوده در شهر پرجمعیت و متراکم ملارد در مواقع بحرانی و اضطرار آنچنان مصیبت بار خواهد بود که شاید توصیف آن در دایره و دامنه واژگان، کلمات و عبارات نیز امکان پذیر نباشد.