نگاه مدرن نیاز اساسی سنت وقف

به گزارش ایرنا، سنت دیرینه وقف به سال های پیش از دین اسلام بر می گردد و در قالب آن بسیاری از افراد بخش یا تمام اموال خود را برای کمک به نیازمندان یا نیت های دیگر، وقف و ماموری را نیز برای اجرای نیت خود انتخاب می کردند.
دین مبین اسلام به گفته بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران، احیا کننده فرهنگ متعالی وقف بوده است و در این مسیر از حضرت علی (ع) و ائمه اطهار (ع) به عنوان نمادهای وقف یاد می شود.
این امام همام با وقف نخلستان ها و چاه ها در مدینه و کوفه، از جمله واقفان بزرگ دنیای اسلام به شمار می رود و تاکنون نیز این موقوفات باقی مانده است.
پیش از وقوع انقلاب شکوهمند اسلامی، به علت نگاه نامناسب دولت و رژیم به موضوع وقف به ویژه در بخش هایی که موجب قوت گرفتن دین اسلام شده بود، موضوع وقف بیشتر وجهه مردمی داشت و با مرکزیت مساجد، هیات های مذهبی و معتمدان محل مدیریت می شد.
در آن سال ها به دلیل اینکه رژیم طاغوتی، مشکلاتی را در برگزاری آیین های عزاداری ائمه اطهار (ع) و به ویژه ایام محرم ایجاد می کرد، بسیاری از موقوفات به اجرای این چنین برنامه هایی خلاصه می شد و این موارد تاکنون نیز ادامه یافته است.
دهه جاری را می توان دهه طلایی وقف در کشور و به ویژه آذربایجان غربی عنوان کرد زیرا با تلاش نهادهای مسئول و همچنین علما، روحانیان و مبلغان، فرهنگ وقف به خوبی جا افتاده و تعداد موقوفات به حدود 10 برابر دهه های پیشین رسیده است.
آنچه که پس از افزایش کمّی موقوفات در سال های مختلف، مورد توجه مسئولان کشوری و استانی در حوزه وقف قرار گرفته است، تغییر نیت های موقوفه ها به نیازهای روز در جامعه اسلامی است که در این خصوص باید برنامه ریزی ها و اقدام های اساسی صورت گیرد زیرا هنوز هم با وجود کمک های دولتی و مردمی به عزاداری سیدالشهدا (ع)، وزنه موقوفات این بخش سنگین تر از دیگر بخش هاست.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی گفت: در حال حاضر بسیاری از نیت های واقفان در کشور و استان به سمت موضوعات خاصی سوق داده می شود که در برخی موارد نمی توانند نیازهای ضروری جامعه و مردم را جوابگو باشند و به همین دلیل باید برای تغییر این روند فرهنگ سازی شود.
وی افزود: این امر نیازمند همراهی و مشارکت بیشتر نهادهای فرهنگی، شهروندان موثر، مساجد، رسانه ها و فعالان حوزه وقف در معرفی بیش از پیش نیازهای جامعه و بیان ضرورت های توجه واقفان به این امر است.
وی با اشاره به اینکه تعداد موقوفات در آذربایجان غربی به حدود 6 هزار مورد رسیده است، اضافه کرد: در حال حاضر بسیاری از نیت های واقفان در آذربایجان غربی به عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) اختصاص دارد و در کنار آن می توان وقف های جدید را به بخش های مورد نیاز جامعه سوق داد.
وی گفت: اقدام های خوبی در راستای فرهنگ سازی برای نیت های نوین ثبت موقوفات در استان انجام شده است اما این تلاش ها کافی نیست و باید همراهی خوبی در جامعه صورت گیرد.
وی افزود: در سال جاری 125 مورد وقف جدید در آذربایجان غربی ثبت شده است که امیدواریم تا پایان سال این رقم به 200 مورد افزایش یابد.
یک واقف ارومیه ای در خصوص نیت های مدرن در موقوفات گفت: از جمله مهمترین عواملی که موجب می شود واقفان به سمت وقف های سنتی سوق پیدا کنند، اطلاع رسانی کم و معرفی نشدن نیت های مدرن وقف است.
وی که نخواست نامش فاش شود، اضافه کرد: تغییر نگرش در واقفان با کندی صورت می گیرد و در بسیاری از موارد واقفان تمایل زیادی به نیت های جدید وقف ندارند اما فرهنگ سازی در این خصوص اجتناب ناپذیر است.
وی اظهار کرد: در حال حاضر جوانان جامعه مشکلات زیادی دارند که حل آنها نیازمند همراهی دستگاه های اجرایی و بخش خصوصی است و می توان از ظرفیت وقف نیز در این راستا بهره برد.
وی تاکید کرد: افراد زیادی به دنبال کمک به جوانان و حل مشکلات آنان هستند ولی روش کار را نمی دانند و باید اطلاع رسانی و آگاه سازی لازم در این خصوص صورت گیرد.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی و امام جمعه ارومیه با اشاره به اینکه باید بخشی از موقوفات جدید به عمران حوزه های علمیه سوق داده شود، گفت: توسعه کمی بسیار خوبی در راستای ایجاد موقوفات جدید در آذربایجان غربی شکل گرفته است و باید به موضوع ارتقای کیفی این موقوفات و نیاز جامعه اسلامی در نیت ها توجه شود.
حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی قریشی اضافه کرد: حوزه علمیه امروزه به عنوان مراکز تربیت عالمان علوم دینی و آموزه های اسلامی مطرح است و کمک مالی به این حوزه ها، تاثیر بسزایی در گسترش کمی و کیفی فعالیت های آنها دارد.
وی از وقف به عنوان سنت حسنه یاد کرد و گفت: آثار و برکت های وقف بعد از مرگ انسان هم ساری و جاری خواهد بود و به حساب واقف گذاشته می شود.
وی با اشاره به آیات و روایت متعددی که در خصوص وقف آمده است، افزود: با مرگ انسان، دست آدمی از همه چیز قطع می شود اما کارهای خیر او همچنان موجب دریافت ثواب بیشتر می شوند و یکی از این کارهای خیر وقف است.
وی گفت: مومنان تلاش کنند تا یک وقف از خودشان به جا بگذارند که البته بزرگ یا کوچک بودن آن به وسع مالی مومن بستگی دارد.
مدیرکل تبلیغات اسلامی آذربایجان غربی نیز معتقد است که باید از ظرفیت علما و روحانیون بیش از پیش برای ترویج فرهنگ وقف بهره برداری کرد.
به گفته حجت الاسلام محمد داداش زاده، علما می توانند با هدف ترویج فرهنگ وقف، در خصوص آیات و روایاتی که در خصوص ارزش و پاداش وقف آمده است در منبرها سخنرانی و مردم را به آثار و فوائد وقف آگاه تر کنند.
وی اظهار کرد: منبرها و مساجد همچون گذشته مورد توجه مردم و جوانان قرار دارد و می توان با تلاش علما، بسیاری از فرهنگ های ناب اسلامی را بیش از پیش در جامعه نهادینه کرد و وقف و به ویژه وقف های نوین نیز در این حوزه قرار دارند.
حجت الاسلام داداش زاده اظهار امیدواری کرد تا با همراهی نهادهای مسئول و تلاش فعالان فرهنگی، روند ایجاد شده در آذربایجان غربی برای توسعه فرهنگ وقف روز به رزو با شتاب بیشتری دنبال شود.
به گزارش ایرنا، توسعه فرهنگ وقف های نوین در حالی در دستور کار مسئولان قرار دارد که تغییر در نگرش واقفان و ورود آنان به عرصه وقف های نوین نیازمند مشارکت فعال و هوشمندانه واقفان است.
8137/3072 ** گزارش از: سیده فاطمه سجادی ** انتشار دهنده: علیرضا فولادی