میریوسفی: کشورهایی که امنیت خود را برون سپاری کرده‌اند، اکنون نگران ترامپ‌اند

زهره نوروزپور: اجلاس امنیتی امان در پایتخت اردن به پایان رسید، (اینجا) موضوع کار این دور از اجلاس روند گفتگوهایی بود که دکتر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در راستای تعاملات منطقه ای درخواست تشکیل آن را داده بود، در خصوص این اجلاس و دست آوردهای آن با دکتر علیرضا میریوسفی، سخنران و نماینده کشورمان در این اجلاس  گفتگو کرده ایم که از نظر می گذرانید:

برگزاری این کنفرانس به جه صورت است، شرح مختصری را ارائه فرمایید.
کنفرانس امنیتی امان هرساله با دعوت از پژوهشگران و همينطور مقامات عالی رتبه منطقه و جهان به همراه نخبگان و اساتید دانشگاه هاي معتبر دنيا در پايتخت اردن برگزار می شود. هدف از اين اجلاس ساليانه این است که همچون ساير اجلاس مشابه،  یک محیط مناسب و آزاد برای گفتگو و تبادل نظر و اشنایی شركت كنندگان  با دیدگاه های طرف هاي ديگر در يك محيط غير رسمي  فراهم كند.
 کنفرانس امسال در واقع دو بخش داشت، در روز اول مباحث  عمومي تَر اجلاس امنیتی اردن مطرح شدند و روز دوم هم مباحث بطور ويژه بر  همکاری های هسته ای در خاورمیانه متمركز بود که مهمترين موضوع آن هم ايجاد يك خاورمیانه عاری از سلاح هاي هسته ای در كنار تشويق و ترغيب كشورهاي منطقه به همکاری های فني صلح آميز هسته ای بود.
در این اجلاس شخصیت های عالی رتبه ای همچون ایاد علاوی معاون رئیس جمهوری عراق، عبدالله گل رئیس جمهور سابق ترکیه  و همین طور شخصیت ها و مقامات کشورهای دیگر شرکت داشتند. عمده بحث ها روی چالش های امنیتی منطقه ، همین طور همکاری های علمي و فني  که می توان بين كشورهاي منطقه از جمله در جهت ايجاد يك مجتمع منطقه اي توليد سوخت هسته اي انجام داد متمرکز بود.

دست آوردهای این اجلاس به چه صورت بود؟
در مقالاتی که در كتابچه كنفرانس قبل از برگزاري آن منتشر شده بود، چندین مقاله در مورد همكاري هاي منطقه اي و فني هسته اي و همينطور تشویق ایران به همکاری ها در اين زمينه منتشر شده بود. با توجه به این موضوع، در پنل اول درباره جزييات پیشنهاد سال گذشته دکتر ظریف که مرداد ماه سال ٩٤ پيشنهاد تشکیل یک مجمع گفتگوی منطقه ای را داده بودند،  صحبت شد و به ویژه بخش هسته ای اين پيشنهاد در رابطه با  همکاری هاي هسته ای با كشورهاي منطقه تشريح گرديد كه بسیار مورد استقبال قرار گرفت و اکثر سخنرانان بعدي بصورت مثبت به این موضوع اشاره مي کردند.

مطابق طرح و مقاله دکتر ظریف كه در مرداد ماه سال 94  در چهار روزنامه عربی از جمله السفیر لبنان، الشروق مصر، الرای کویت و الشرق قطر مطرح شد، تشكيل يك مجمع گفتگوی منطقه ای، اولين گام براي  شروع  طیف وسیعی از همکاری ها در منطقه در زمينه هاي سياسي امنيتي، اقتصادي و فني، زيست محيطي و اجتماعي محسوب مي شود كه شامل همكاري هاي هسته اي نيز مي گردد. همکاری هسته ای منطقه اي در اين طرح مبتني  بر یک اصل و دو پیشنهاد فنی و سیاسی است.  اصلی که مي تواند مبنای همکاری هاي هسته اي بین  ايران و کشورهای مسلمان خاورمیانه باشد، این است  که جمهوری اسلامی ایران برخورداری از مواهب انرژی صلح امیز هسته ای را حق همه کشورهای مسلمان خاورمیانه می داند و حاضر است در این زمینه با این کشورها همکاری کند.

پيشنهاد فنی براي تحقق اين امر،  همکاری فني و علمي کشورهاي منطقه براي ايجاد يك بانک منطقه ای تولید سوخت هسته اي با استفاده از تجهیزات غنی سازی است.
پيشنهاد سیاسی هم شامل افزايش همکاری کشورهاي منطقه به منظور تامين هدفی است که ایران چهل سال قبل پيشنهاد کرده است، يعني ایجاد يك خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته ای و تاكيد بر تعهدی که به دفعات در اين زمينه إبراز شده است.
از ایران علاوه بر اينجانب  دکتر سلطانیه سفیر سابق ما در آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین هم حضور داشتند که بحث های فني بسيار مثبت و مفيدي را مطرح کردند كه بسيار مورد استقبال قرار گرفت.
این چارچوب اصلی بحث بود که امیدواریم این تبادل نظر ها باعث شود که چارچوبی از همكاري ها بين كشورهاي منطقه و برون رفت از شرايط أسفبار كنوني ایجاد کند.

این کنفرانس در آینده چه تاثیر بر منافع ایران خواهد داشت؟
کلا گفتگو های ازاد وتبادل دیدگاه ها دارای اثار بلند مدت هستند. معمولا  پنج مرحله را براي شكل گيري و گسترش همكاري هاي منطقه اي به ويژه در مناطق داراي نظم شكننده نظير خاورميانه پیشنهاد می کنند: 

اولین مرحله تبادل نظرات و دیدگاه ها به صورت ازادانه و غير رسمي است، بدون اینکه تعهدی براي طرفين داشته باشند و در یک محیط راحت برای تعاطي  افکار و ايده ها.
مرحله دوم انجام مذاکرات است ، با توجه به اینکه طرف ها با دیدگاهای یکدیگر آشنا شده اند، می توانند درباره  راه حل های مشترک و مورد  قبول طرفين بصورت جدي تَر گفتگو كنند.
مرحله سوم حصول به  توافق است،  به اين معني كه امتیازاتي داده و مآبه ازاي آنها در چارچوب  منافعي که کشورها  در نظر می گیرند، امتيازاتي گرفته شود.
در مرحله چهارم   می توان  به شراکت های راهبردی در منطقه  در میان مدت و بلند مدت فكر کرد و افزایش همکاری ها در زمنیه های مختلف، نهایتا مي تواند به ایجاد یک ساز و كار امنیت دسته جمعی در منطقه در مرحله پنجم ن در بلند مدت منجر شود. چنین گفتگوهایی در  اجلاسی نظير اجلاس امنيتي اردن، قدم های اول برای تبادل نظر و اشنایی افراد و نخبگان  با دیدگاه های طرف مقابل درمنطقه را فراهم مي كند.

با توجه به اظهارات شما این تبادل نظرها و همکاری ها، در سایه ریاست جمهوری ترامپ تا چه اندازه تاثیر پذیر است؟
اولا ترامپ از دید اکثر تحلیلگران فعلا یک جعبه سیاه است و معلوم نیست سیاست هایش به چه صورت خواهد بود و چه درصدی از شعارهای انتخاباتی وی به سیاست هاي واقعي در کاخ سفید تبدیل می شود.
نکته دوم این است که برخی کشورهای منطقه بر خلاف ایران به شدت نگران تغییرات و ساختار سیاسی رئیس جمهوری ترامپ هستند. 
دلیل آن هم این است که این کشورها ده ها سال است که امنیت خودشان ، شامل امنیت داخلی و  منطقه ای شان را را برون سپاری کرده اند، لذا نسبت به سياست ها و گرایشات امریکا و رئیس جمهوری این کشور که نقش بسیار مهمی در این سياست ها دارد، بسيار حساس هستند.
نگرانی شدید این کشورها درباره انتخابات ریاست جمهوری امریکا عمدتا به اين سوْال باز مي گردد كه آيا رئیس جمهور آینده امریکا، به تامین امنیتی این کشورها به قيمّت ادامه هزينه هاي جاني و مالي براي آمريكا ادامه خواهد داد یا خیر؟ منتهی بهترین راه حل برای اینکه این کشورها از نگرانی بیرون بیایند و امنيتشان وابسته به آمریکا یا سایر کشورهای غربی نباشند، این است که تلاش بیشتری کنند برای همکاری و ایجاد امنیت با همکاری کشورهای منطقه و در بلند مدت حرکت به سمت نظام امنیت دسته جمعی در منطقه نمايند. این می تواند به کشورهای منطقه کمک کند که دیگر نگران تغییر ریاست جمهوری امریکا ورفتن اوباما یا امدن ترامپ و نظایر این مسائل نباشند.

49310