گرایش های قومی لرستان همراه همیشگی هویت ملی

به گزارش ایرنا در لرستان بنا به گفته جامعه شناسان، شکاف های اجتماعی و قومی به معنای گرایش ها و تمایلات طایفه ای و ایلی وجود دارد ولی در عین حال که این گرایش ها در درون استان همراه با بروز تقابل هایی بوده و در زمان هایی همچون انتخابات مجلس و یا شوراها به خوبی خود را نشان می دهد اما در مجموع در روندی همراه با هویت ملی حرکت داشته است.
گرچه روابط اجتماعی به میزان زیادی متاثر از شکاف‌های اجتماعی هستند به این صورت که در هر جامعه ای احتمال اینکه فاصله هایی بین گروه های اجتماعی مختلف ایجاد شود وجود دارد و این فاصله گرفتن ها همیشه همراه با نگاهی منفی نسبت به گروه دیگر ختم می شود.
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان در این خصوص در گفت و گو با ایرنا گفت:شکاف های اجتماعی از انواع مختلفی برخوردار هستند که یک شکاف اجتماعی می تواند ساختاری و تاریخی باشد اما شکاف شهری و عشایری که بر اساس نوع معیشت این دو شکل گرفته است ، شکافی تاریخی است.
مجتبی ترکارانی افزود: در یک شکاف ساختاری به دلیل وضعیت حاکم بر ساختارها تقابل و دو دستگی ایجاد می شود به عنوان مثال شکاف های جنسیتی علاوه بر اینکه متاثر از شکاف های ساختاری است ریشه تاریخی هم دارد.
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان با اشاره به انواع مختلف شکاف های اجتماعی به صورت فعال، نیمه فعال و غیرفعال گفت: شکاف غیرفعال به این معنی نیست که هیچ گاه فعال نمی شود بلکه وجود دارد و در زمانی و فرصتی همراه با حادثه و اتفاقی فعال می شوند.
ترکارانی گفت: اگر شکاف های اجتماعی متقاطع باشند یعنی چند شکاف همزمان و روی هم قرار گیرند ، احتمال به خشونت کشیده شدن آنها بیشتر است.
این جامعه شناس با اشاره به اینکه یکی از شکاف های فعال لرستان شکاف های طایفه ای است گفت: در لرستان یک تقسیم بندی ایلی ، عشایری و طایفه ای وجود دارد که جنبه تاریخی دارد و ممکن است در بیشتر موارد غیرفعال باشد اما در زمان هایی همچون انتخابات و درگیری های طایفه ای فعال شود.
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان یادآور شد: یکی دیگر از انواع شکاف های اجتماعی فعال لرستان ، شکاف های منطقه ای است که از جنبه گستردگی بیشتری برخوردار است و به تقابل در تعاملات اجتماعی افراد هم کشیده می شود.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: شکاف منطقه ای حتی در بین نمایندگان شهرهای مختلف در مجلس شورای اسلامی هم می تواند به صورت تقابل خود را نشان دهد با اینکه چنین اتفاقی ممکن است در مورد نمایندگان استان های دیگر هم مشاهده شود.
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان همچنین گفت: یکی دیگر از شکاف های فعال در لرستان شکاف های سیاسی است که بخصوص در شهرهای کوچک شدید است و ابعاد این شکاف در مواقعی همچون انتخابات و جانبداری از نماینده ای خاص از طیف های مختلف سیاسی به روابط درون خانوادگی هم می رسد.
ترکارانی اضافه کرد: چنین گرایش های شدید متاثر از شکاف های سیاسی به سیاست زدگی جامعه منجر می شود و سرمایه های اجتماعی تحت تاثیر دعواهای سیاسی هدر می رود.
این جامعه شناس یادآور شد: شکاف های سیاسی در هر منطقه ای باعث از بین رفتن همگرایی و واگرایی بیشتر می شود اما چنین شکاف هایی در همراهی با شکاف های طایفه ای فعالتر می شوند.
رئیس انجمن جامعه شناسی لرستان اظهار کرد: از دیگر انواع شکاف های فعال در لرستان، شکاف های فرهنگی از نوع شهری و عشایری است که در آن عده ای که سابقه طولانی تری در شهر دارند بقیه را به نگاه این که ریشه عشایری دارند در تقابل می بینند.
به گفته وی آنچه که بیش از هر چیزی مشخص است ، این که مجموع شکاف های موجود در لرستان بیشتر جنبه داخل استانی داشته و هیچ گاه در تضاد و تقابل با هویت ملی قرار نداشته است.
وی افزود: هویت قومی لرستان هم راستا با هویت ملی بوده و در موقعیت های مختلف که نیاز به حضور مردم بوده است مردم این منطقه فارغ از تمام شکاف های محلی در راستای همراهی با هویت ملی وارد عمل شده اند که از نمونه های بارز آن می توان به حضور مردم لرستان در دوران جنگ اشاره کرد.
معاون مدیرکل امور اجتماعی استانداری لرستان نیز در این خصوص در گفت و گو با ایرنا گفت: نتایج تحقیقات انجام شده ، نشان می دهد که در این استان شکاف های قومیتی که خدشه به هویت ملی وارد کند ، وجود ندارد به عبارتی معیارها و شاخص های اندازه گیری هویت قومی و ملی مطابق استانداردهای مورد تایید است.
فرهاد طهماسبی افزود: لرها همواره خود را در راستای ایرانی و اسلامی بودن ارزیابی می کنند و عملا نیز ادعای جدایی یا استقلال طلبی و جدایی از هویت ملی نداشته و در طول دوره های مختلف با وحدت و انسجام یکپارچگی خود را حفظ کرده اند.
این جامعه شناس اظهار کرد: لرستان از دیدگاه قومی نیز از وحدت و یکپارچگی برخوردار است اما به دلیل بافت های سنتی متاثر از گرایش های طایفه ای شکاف های طایفه ای قابل ملاحظه ای در این استان وجود دارد.
طهماسبی افزود: هر قومی متشکل از اتحادیه های قومی ایلی و طایفه ای است که با هم پیوند می خورند که در بخش قومی هیچ مشکلی وجود ندارد اما در اتحادیه های ایلی و طایفه ای تا حدودی مشکلاتی وجود دارد که به صورت شکاف های اجتماعی خود را نشان می دهد.
معاون مدیرکل امور اجتماعی استانداری لرستان همچنین گفت: در شرایط کنونی به ندرت گرایش های طایفه ای منجر به نزاع و درگیری ها با ابعاد گسترده می شود و آنچه که به عنوان درگیری مشاهده می شود همان درگیری و نزاع های جمعی است.
طهماسبی یادآور شد: مردم لرستان از قدرت تغییر پذیری بالایی برخوردار هستند و این ویژگی در آنها باعث شده تا همراه با تحولات و تغییرات زمان پیش روند و سازگاری بیشتری با جامعه مدرن داشته باشند.
به گفته وی نزاع طایفه ای زمانی صدق پیدا می کند که نقطه شروع درگیری بر سر منابع آبی باشد و گرایش های طایفه ای بر ابعاد بیشتر مشارکت کنندگان در درگیری منجر شود که امروزه در جامعه لرستان این نوع درگیری ها به حداقل ممکن رسیده و آنچه مشاهده می شود درگیری ها و نزاع های جمعی است.
این جامعه شناس گفت: نتیجه شکاف های اجتماعی را می توان در نتیجه انتخابات اعم از انتخابات مجلس شورای اسلامی و یا انتخابات شوراها دید به این صورت که کسانیکه انتخاب می شوند برگزیده ای از اتحادیه های ایلی و طایفه ای هستند و کسانی شانس برنده شدن دارند که افراد بیشتری در طایفه همراه با او باشند.
طهماسبی یادآور شد: می توان از فرصت وجود طوایف استفاده کرد و با ایجاد اتحاد و همبستگی بین آنها اتحادیه های طایفه ای را تقویت کرد اما گاه سیاست هایی در پیش گرفته می شود که اتحاد و یکدستگی قومی کمرنگ و مردم از همدیگر فاصله می گیرند.
وی افزود: این در حالی است که اگر تلاش بیشتری برای کاهش گرایش های طایفه ای صورت می گرفت ، همبستگی مردم برای مطالبه توسعه استان نیز بیشتر می شود.
طهماسبی همچنین اظهار کرد: با توجه به گستردگی شبکه های اجتماعی و استفاده از اینترنت ، گرایش های قومی و طایفه ای به این وسایل جدید ارتباطی، بیشتر شده که به عنوان مثال کانال ها یا گروه هایی با گرایش های طایفه ای نیز تشکیل شده است.
این جامعه شناس گفت: گاه شکاف ها بر اثر عدم توزیع مناسب فرصت ها و امکانات ایجاد می شود و شکاف های فقیر و غنی شکاف های اقتصادی هستند که منجر به توزیع نابرابر منابع و امکانات می شود.
وی افزود:هر طرح عمرانی و احداثی باید منجر به پیوست فرهنگی شود یعنی اثرات اجتماعی و فرهنگی هر طرحی باید مطالعه و پیش بینی شود تا منجر به بروز شکاف در آن منطقه نشود.
در هر حال آنچه که بیشتر جامعه شناسان و پژوهشگران امور اجتماعی بر آن اتفاق نظر دارند این است که هر چند هویت قومی مردم لرستان هم راستا و هم جهت با هویت ملی آنهاست اما اگر شکاف های اجتماعی محلی در این استان به سمت همگرایی و یکپارچگی بیشتر و دوری از واگرایی و تقابل های محلی پیش می رفت، مسیر توسعه استان نیز مطلوبتر طی می شد.
1920/6060
خبرنگار: مهری میردریکوند**انتشاردهنده: محمد علیدوستی