نقد نظریه همبستگی اجتماعی امیل دورکیم بر اساس منابع خط میخی

به گزارش خبرگزاری مهر، گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با همکاری انجمن علمی دانشجویی علوم اجتماعی اسلامی در ادامه سلسله نشست‌های علمی خود، نشست «نقد نظریه همبستگی اجتماعی امیل دورکیم بر اساس منابع خط میخی» را برگزار می‌کند.

نظریه های گسترش تکاملی به تازگی در بیشترشاخه های علوم اجتماعی بی اعتبار شده اند، اما بیشتر مطالعات موجود در جامعه شناسی تاریخی حقوق کیفری، همچنانبه گونه‌ای اصلاح شده به گسترش تکاملی وفادار هستند. در این نشست به دو نظریۀ معروف امیل دورکیم درباره تحول جرم ومجازات و رابطه آن با همبستگی اجتماعی می پردازیم. یکی درباره تحولات مجازات های سرکوب کننده و جبران کننده است و دیگری درباره رابطه حقوق کیفری و دینی در جوامع باستانی.

 در مورد تحولات مجازات ابتدا دو نظریه رایج را در این موضوع بررسی می کنیم. نظریه اول، گسترش تدریجی پاسخ های اجتماعی به جرم را از پاسخ های سرکوب کننده به سوی پاسخ های جبران کننده می‌دانست. نظریه دوم، گسترش پاسخ های سرکوب کننده را پیشرفت تلقی می کرد که همزمان با قدرتمند شدن دولت و رشد دولت متمرکز محقق شده است.

این نظریه ها درباره گسترش حقوق کیفری زمانی مطرح شدند که درباره منابع حقوقی خط میخی هیچ اطلاعی در دسترس نبود یا اطلاعات موجود ناچیز بود. منابع حقوقی خط میخی از هزاره سوم تا هزاره اول قبل از میلاد، قدیمی‌ترین منابع موجود هستند و هر مطالعه‌ای درباره گسترش مفاهیمی مانند قصاص، جبران خسارت (دیه)، جرم و مجازات نمی تواند بدون در نظر گرفتن این منابع کامل باشد. با توجه به منابع موجود خط میخی، در این نشست نظریه های رایج را بررسی و نقد و توضیح قانع‌کننده‌تری پیشنهاد می‌کنیم.

نشست  «نقد نظریه همبستگی اجتماعی امیل دورکیم بر اساس منابع خط میخی» سه‌شنبه یازده آبان ۹۵، ساعت  ۱۲:۳۰ الی ۱۴   با حضور دکتر حسین بادامچی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در محل تالار شهید مطهری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران واقع در بزرگراه جلال آل احمد، زیر پل گیشا برگزار می شود.