پشت صحنه یک تعزیه؛ از عاشورا خوانی شمر تا لب تشنه تعزیه‌خوان‌ها

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها - نساء کروندی: تغریه محرم حکایت عاشقی است که با هنر همراه شده و سالانه تماشاچی های بسیاری دارد. نمایشی که اگرچه واقعه تلخی را روایت می‌کند اما در کنار آن آموزه‌های زیادی را از این حادثه به ببینندگانش می‌دهد. 

آموزه هایی که هریک از آنها می‌تواند در یک جامعه اسلامی ترویج و به فرهنگ تبدیل شود. یکی از مهمترین ویژگی هر نمایش، هنرمندانی هستند که نقش آفرینی و روایت را واقع‌پذیرتر می‌کنند.

هنرمندان تعزیه با دیگر هنرمندان متفاوت هستند زیرا عشق آنها فراتر از پول و شهرت است و روایت‌گر حادثه‌ای عظیم بوده و بازیگران آن نیز از سوی خدا نظر شده هستند.

برایم جالب بود با کسی هم کلام شوم که رفتارهای شنیع انسان‌های نفرین شده را به راحتی بازی می‌کند. همیشه حس می‌کردم باید فرد سنگدلی باشد که در این نقش تاب بیاورد، به همین دلیل برای تهیه گزارش پشت صحنه تعزیه به محله فضیلت شهر بوشهر رفتم و پس از هماهنگی با مسئولان گروه به خانه‌ای رفتم که بازیگران نقش‌های انصارالحسین (ع) در حال آماده شدن بودند.

جایی با شور و حال عجیب

مکانی با شور و حال عجیب، حتی کودکان نقش‌آفرین در تعزیه نیز به سنگینی این واقعه پی برده بودند و به‌جای شیطنت‌های کودکانه لباس‌های سبز بر تن کرده و در گوشه‌ای از اتاق منتظر آغاز تعزیه بودند.

در کنارشان می‌نشینم تا از حال و هوایشان سوال کنم، یکی از کودکان می‌گوید: من می‌ترسم، با اینکه برای دومین بار است که در تعزیه شرکت می‌کنم اما می‌ترسم داستانی که از مادرم شنیدم و من باید آنها را بازی کنم واقعیت پیدا کند.

بازیگر نقش حضرت رقیه (س) در ادامه عنوان می‌کند: دارایی و عشق هر دختر بچه پدرش هست و در این نمایش نه تنها پدر را از فرزندش جدا می‌کند بلکه برادرش را و خیمه هایشان را نیز آتش می زنند.

نمی‌دانم مادر این بچه همه چیز را به کودک خود گفته است یا خیر اما می‌دانم اگر قصه خرابه را بداند حال آشفته‌تری خواهد داشت.

نقش یک اسوه مردانگی

به گوشه دیگری از خانه می‌روم، مردی در لباس رزم در حال صحبت است متوجه می‌شوم او بازیگر نقش حضرت اباالفضل(ع) است او در خصوص تاثیر بازی در این نقش در زندگی خود عنوان می‌کند: مگر می‌شود نقش یک اسوه مردانگی را بازی کنی و در زندگیت بی‌تاثیر باشد.

مگر می‌شود نقش یک اسوه مردانگی را بازی کنی و در زندگیت بی‌تاثیر باشدوی در ادامه بیان می‌کند: مردم این محل من را با این نقش می‌شناسند و من سعی می‌کنم کاری نکنم که این نقش را ضایع کند.

نقش آفرین حضرت ابالفضل(ع) با بیان اینکه از سال ٨٢ بازی در این نقش را بر عهده دارم اظهار می‌دارد: اتفاقات جالب، عجیب و ناراحت کننده بسیاری در این سال‌ها برای من رخ داده است اما برخی از خاطرات تا ابد در یاد من خواهد ماند.

وی می‌گوید: یکی از این خاطرات مربوط می‌شود به چند سال پیش که خانمی قبل از تعزیه پیش من آمد و از مشکلی گفت که همه از حل آن عاجز بودند و از من خواست در حین انجام تعزیه به یاد مشکلش باشم و برایش دعا کنم.

تعزیه خوان نقش حضرت اباالفضل (ع) در ادامه خاطرنشان می‌کند: آن روز در تعزیه تا زمانی که در رزم با سپاه دشمن بودم به یاد رفع مشکل آن فرد بودم. سال بعد متوجه شدم حضرت عباس(ع) گره‌گشای مشکلش شده است.

بانویی با چادر عربی مشکی

به سمت دیگری از خانه می‌روم بانویی با چادر عربی مشکی و روبنده سفید ماکت عروسکی قنداق پیچی شده در دست دارد، صورتش دیده نمی‌شود اما آشفته حالیش را از روی روبنده اش می‌توان فهمید.

او در خصوص ایفای نقش در تعزیه روز عاشورا می‌گوید: حضرت زینب (س) صبور بود، صبر یکی از ویژگی‌های این بانو است که برای من تا این حدش غیر قابل باور است.

وی بیان می‌کند: کسی که در مجلس یزید از واقعه‌ای که هر ثانیه‌اش برای فرد عادی عذاب آورست می‌گوید به غیر از زیبایی چیزی ندیدم.

بانوی ایستادگی، در سخت‌ترین شرایط بر عقاید خود ماند و تک تک رفتارهای این فرد بزرگ می‌تواند الگویی برای بانوان دنیا باشدنقش آفرین حضرت زینب (س) در تعزیه عنوان می‌کند: بانوی ایستادگی، در سخت‌ترین شرایط بر عقاید خود ماند و تک تک رفتارهای این فرد بزرگ می‌تواند الگویی برای بانوان دنیا باشد.

دوست نداشتم حال خوبش را به هم بزنم

پس از صحبت با تعزیه خوان های انصار الحسین(ع) به خانه دیگری می‌رویم که سپاه دشمن در حال آماده شدن هستند.

در آنجا همه با لباس‌های قرمز و ماسک‌های ترسناک که بیانگر فطرت زشت سپاه دشمن بود آماده آغاز تعزیه بودند.یکی از این افراد که لباس رزم پوشیده بود، کلاه‌خود خود را در کنارش گذاشته و بر زمین نشسته بود و چیزی می‌خواند و گریه می‌کرد.

نزدیک او شدم با اینکه اصلا دوست نداشتم حال خوبش را به هم بزنم اما برایم جالب بود این حال و هوایش. وی گفت که بازیگر نقش شمر است و بازی در این نقش بسیار سخت است. 

این بازیگر تعزیه می‌گوید: بازی در این نقش مثل این است که تو هر سال اسماعیلت را به قتلگاه ببری و ذبح کنی، اما حسین (ع) از عزیزان من است و ایفا این نقش برایم بسیار دشوار است.

وی با عنوان اینکه تا بدی و زشتی نباشد حد خوبی درک نمی‌شود عنوان کرد: ما  در اینجا تلاش می‌کنیم تا ذره‌ای از زشتی‌های اعمال سپاه دشمن نشان داده شود.

وی از زیارت عاشورا خوانیش پیش از تعزیه می‌گوید: با خواندن این زیارت از امام حسین (ع) می‌خواهم به من توان انجام این نقش را بدهد.

مسئول تعزیه خوانان عنوان می‌کند: فعالیت ما در زمینه تعزیه به پیش از جنگ تحمیلی در خوزستان بر می‌گردد.

وی عنوان می‌کند: این محله که اکثرا آن خانواده‌های جنگ زده هشت سال دفاع مقدس هستند تلاش می‌کنند تا با انجام برنامه‌های سنتی خود مانع فراموشی سنت‌ها از ذهن فرزندانشان شود.

مسئول تعزیه کوی فضیلت عنوان می‌کند: در شهر بوشهر از سال ٨٢ اجرای تعزیه را آغاز کردیم و در سال ۸۵ به‌طور رسمی و زیر نظر شورای تبلیغات اسلامی به فعالیت پرداختیم تا نسل در نسل به مظلومیت شیعه و امام حسین(ع) واقف باشند.