بازخوانی حضور سه ساله رییس‌جمهوری در نشست مجمع عمومی سازمان ملل

هفتاد و یکمین نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد از 14 سپتامبر با حضور سران کشورهای عضو، به ریاست «پیتر تامسون» نماینده دایم فیجی در این سازمان، در نیویورک مقر این نهاد کار خود را آغاز کرد. گشایش این نشست در پی چندین جلسه سطح عالی مجمع عمومی درباره رسیدگی به موج گسترده مهاجران و پناهجویان در 19 سپتامبر برگزار شد و در دستور کار آن، 170 موضوع بررسی می شود که بر «صلح و ثبات بین المللی، رشد اقتصادی، توسعه پایدار، خلع سلاح، کنترل مواد مخدر، هماهنگی برای ارسال کمک های بشردوستانه و ...» تمرکز دارد. موضوع اصلی مورد بحث سال جاری «اهداف توسعه پایدار: تلاش همگانی برای تغییر جهان ما» است.

به گزارش تارنمای سازمان ملل «پیتر تامسون» رییس مجمع عمومی در مراسم آغاز به کار هفتاد و یکمین اجلاس سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «اجلاس هفتادم اهداف توسعه پایدار را تصویب کرد و در اجلاس هفتاد و یکم باید شاهد اجرای تمامی اهداف هفده گانه توسعه پایدار باشیم.»

در این اجلاس جهانی، رهبران 193 کشور عضو از 20 سپتامبر به مدت یک هفته سخنرانی های سالیانه خود را درباره مسایل مهم جهانی انجام می دهند. حسن روحانی رییس جمهوری کشورمان نیز برای چهارمین بار و در سال پایانی فعالیت دولت یازدهم، به رسم هر ساله سخنرانی خواهد کرد. در این میان باید گفت، پیش از انجام دادن این سفر، وی در ونزوئلا ریاست دوره ای جنبش غیرمتعهدها را به این کشور تحویل داد.

«چگونگی اجرای برنامه جامع اقدام مشترک(برجام)، عملکردهای آمریکا درباره توافق های صورت گرفته و تاکید بر پایبندی بیشتر ١+٥به این توافق تاریخی» از مهم ترین محورهای فعالیت هیات ایرانی به نیویورک خواهد بود.

سخنان «علی اکبر ولایتی» رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز که در دیدار با «مبشر جاوید اکبر» وزیر مشاور در امور خارجی هند، گفته بود: «وزارت خارجه در برابر بدعهدی های آمریکایی ها در زمینه اجرای برجام اقداماتی کرده اند که این اقدامات به ویژه در سفری که هیات جمهوری اسلامی ایران به نیویورک به مناسبت اجلاس سالیانه مجمع عمومی خواهند داشت، دنبال می شود»، بر عنوان شدن این موضوع در هفتاد و یکمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد تاکید دارد. لازم به یادآوری است که دیدارهای دو و چندجانبه که به طور معمول در حاشیه این اجلاس رخ می دهد می تواند زمینه ساز گفت و گوی موثری میان مقام های مسوول کشورهای عضو این مجمع باشد.

نخستین بار حسن روحانی کمی پس از آنکه سکان هدایت دولت را به عهده گرفت در روزهای ابتدایی مهر 1392 خورشیدی در مجمع عمومی سازمان ملل حضور یافت، درست در هنگامی که رسیدگی به پرونده هسته ای هنوز به طور کامل اجرایی نشده بود و گفت و گوهای پیچیده ایران و گروه 1+5 در حاشیه این نشست صورت پذیرفت و پس از آن گفت و گوهای رسمی بعدی تا تصویب برجام شکل گرفت.

رییس جمهوری در سخنرانی خود در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد به طرح اندیشه «جهان علیه خشونت و افراطی گری» پرداخت که با استقبال بسیاری از کشورهای حاضر به تصویب رسید. همچنین در این سفر، گفت وگوی تلفنی حسن روحانی و «باراک اوباما» رییس جمهوری آمریکا، پس از سال ها آن هم در دقایق پایانی حضور وی در نیویورک، توجه بسیاری از رسانه های داخلی و خارجی جهان را به خود جلب کرد.

رییس دولت یازدهم سال بعد برای دومین بار در مهر 1393 خورشیدی در مقر سازمان ملل حضور یافت و سخنرانی خود را با محور «مبارزه با تروریسم» ارایه کرد. روزنامه وال استریت ژورنال با اشاره به اجلاس شصت و نهم نوشت: «در مجمع عمومی سازمان ملل، ابتدا این باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا بود که با درخواست واکنش همگانی علیه داعش، توجه رسانه ها را به خود جلب کرد. اما خیلی زود رییس جمهوری ایران با سخنرانی خود در مجمع عمومی، به مهمترین خبر رسانه ها تبدیل شد.»

موضوع هایی همچون «گوناگونی های زیستی، مواد شیمیایی، تغییرات آب و هوایی، انرژی و مسایل مربوط به اهداف توسعه هزاره» از عمده ترین محورهای بحث و بررسی در نشست شصت و نهم مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود و در 24 سپتامبر برنامه سخنرانی کشورها آغاز شد.

دیدار و گفت و گوی حسن روحانی و «دیوید کامرون» نخست وزیر وقت انگلیس در حاشیه این نشست صورت گرفت و باید گفت پس از پیروزی انقلاب اسلامی این نخستین بار بود که دیداری در این سطح میان تهران و لندن انجام می شد.

رییس جمهوری در حالی در هفتادمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای سخنرانی در نیویورک حضور یافت که فاجعه منا به تازگی رخ داده بود و ایرانیان عزادار درگذشت هموطنان خویش بودند. به همین دلیل وی در روز نخست و پیش از بسیاری از قدرت های بزرگ جهانی؛ از تریبون سازمان ملل استفاده کرد و با اشاره به ضرورت پیگیری ماجرا از طرف کارگزاران سعودی، گفت: «سالمندان، جوانان، زنان و مردانی که برای انجام مناسک مذهبی در گردهمایی عظیم معنوی و جهانی حج شرکت کرده بودند؛ متاسفانه قربانی بی کفایتی و سوء مدیریت مجریان شده و حتی به دلیل عدم پاسخگویی مسوولان، از شناسایی مفقودان و بازگرداندن سریع پیکر قربانیان به خانواده های عزادارشان دریغ شده است.»

پیام های مهم دیگری همچون «لزوم ایجاد جبهه مبارزه با افراط گرایی»، «تحقق حقوق هسته ای به رغم بی عدالتی ها»، «ضرورت همکاری میان کشورهای منطقه پس از برجام» و «صلح و توسعه» از برجسته ترین نکته های سخنان رییس جمهوری بود.

«محمد جواد ظریف» وزیر امورخارجه نیز که رییس جمهوری را در این سفر همراهی می کرد، دیپلماسی فعال و گسترده ای را در نیویورک آغاز کرد و در دیدار با همتایان خود و مقام های ارشد کشورها و مسئولان سازمان ملل در نیویورک، با تشریح جزییات فاجعه منا، بیان داشت: «با تمام توان، اقدامات لازم سیاسی، حقوقی و کنسولی را برای حمایت از حقوق اتباع کشورمان به ویژه قربانیان و مصدومان فاجعه اسفبار منا انجام می دهیم.» وی با استفاده از ابزارهای دیپلماسی ابعاد فاجعه منا را به اطلاع سران کشورها در نیویورک رساند و به این شکل این رخداد تلخ در همان روزهای نخست ابعاد گسترده ای در جهان به خود گرفت.

انتظار دیدار حسن روحانی و باراک اوباما و رساندن صدای مظلومیت جانباختگان فاجعه منا و بی کفایتی کاگزاران سعودی به گوش جهانیان سبب شد روزنامه «گاردین»، از هفتادمین اجلاس سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان هیجان انگیز ترین و انفجاری ترین نشست در ١٠ سال گذشته یاد کند.

رییس جمهوری پس از سخنان اثرگذار خویش در سازمان ملل، سفر خود را نیمه تمام گذاشت تا برای شرکت در تشییع پیکر مطهر جانباختگان این حادثه خود را به تهران برساند اما به دلیل کارشکنی های دولت سعودی این امر در هنگام تعیین شده انجام نشد.

اینک در سال پایانی دولت تدبیر و امید، حسن روحانی در نیویورک حضور یافت تا با بهره گیری از این فرصت برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد راهبردهای منطقی و اصولی را برای رویارویی با بحران ها و مسایل منطقه ای و جهانی مطرح سازد. از آنجا که اجرایی شدن توافق هسته ای فصل تازه ای را در روابط ایران با جهان رقم زده است، انتظار می رود بخشی از سخنان رییس جمهوری به این موضوع اختصاص داده شود. در این اجلاس سالیانه به تحول ها و مسایل منطقه ای با محوریت مبارزه با تروریسم نیز پرداخته می شود و امید است در دیدارهای جانبی، راهکارهای موثری برای خروج از شرایط کنونی منطقه به دست آید.

29217