منطق سیاست خارجی انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

به گزارش خبرآنلاین به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای به مناسبت ایام سالگرد سفر حضرت آیت الله خامنه ای به هراره زیمبابوه جهت حضور در هشتمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد در سال 1365، به بررسی منطق سیاست خارجی انقلاب اسلامی بر اساس دیدگاه های حضرت آیت الله خامنه ای می پردازد.

«پیام اسلام، پیام وحدت و امنیت و برادری است. امیرالمؤمنین (علیه الصّلاةوالسّلام)، یک جمله ی ابدی دارد که درباره ی همه ی انسانهاست. می فرماید: این انسانی که در مقابل توست، یا برادر دینی توست، یا شریک خلقتی توست و به هرحال، یک انسان است.

در اسلام، به مسلمانان دستور داده شده است که حتی کسانی که از لحاظ دین و عقیده، بر خلاف شما هستند، با آنها هم خوبی کنید. «لاینهیکم اللَّه عن الذین لم یقاتلوکم فی الدین و لم یخرجوکم من دیارکم ان تبرّو هم و تقسطوا الیهم ان اللَّه یحب المقسطین» این، منطق اسلام است.» 1375/7/18

این منطق می گوید با «آن کفاری که بر سر ایمان شما و دین شما با شما به جنگ برنخواستند... به آنها نیکی هم بکنید و خدای متعال نیکوکاران را دوست میدارد. قسط و عدل در جامعه ی اسلامی قاعدتاً به معنای رعایت حقوق افراد آن جامعه است که آن کافر هم یکی از همان افراد است یا حتی کفاری که در خارج از آن جامعه زندگی میکنند، ولی با نظام اسلامی، با مسلمین و با اسلام ستیزه ای نمی کنند.» 1365/12/15

پس منطق جمهوری اسلامی ایران در تعامل با دنیا کناره گیری یا ستیزه جویی نیست بلکه نظام اسلامی باید «دارای تعامل سازنده و مؤثر با جهان بر اساس اصول عزت، حکمت و مصلحت» 1382/8/12 باشد.

* ابتدائاً با هیچ کس دشمنی نکرده ایم
مبتنی بر این منطق است که ما «ملت ایران... ابتدائاً با هیچ کس دشمنی نکرده ایم. کشورهای زیادی در دنیا هستند که در مرز و ایدئولوژی و افکار و منطقه ی جغرافیایی، با ما اشتراک ندارند؛ ولی ما با آنها رفت وآمد و معامله و روابط دوجانبه و بین المللی داریم.» 1368/6/22

«ما با کسی دعوا نداریم. ما به کسی که می خواهد دوباره بر ما سیطره پیدا کند، می گوییم نخیر، غلط می کنی؛ اجازه نمی دهیم. منازعه ی نظام اسلامی با کسانی که در پی چالش با این نظامند، سر این قضیه است.» 1383/3/27

«این به معنای قطع رابطه ی با دنیا نیست؛ بعضی ها برای اینکه این سیاست الهی را بکوبند، بدروغ میگویند 'انقلابیّون میگویند با دنیا قطع رابطه کنید'؛ نه، ما قائل به قطع رابطه ی با دنیا نیستیم، قائل به حصار کشیدن دُور کشور هم نیستیم؛ رفت وآمد بکنند، رابطه داشته باشند، مبادله بکنند، دادوستد بکنند، امّا هویّت و شخصیّت اصلی خودشان را از یاد نبرند؛ این حرف ما است: وَ اَنتُمُ الاَعلَونَ اِن کُنتُم مُؤمِنین» 1395/3/3

«اصول سیاست خارجی ما از اصول انقلاب ما جدا نیست. ما کار کوچکی که نکردیم؛ ما حادثه و پدیده ی جدید و عظیم و عمیق و ماندگاری را به وجود آورده ایم که انقلاب اسلامی و ایجاد نظام جمهوری اسلامی است. ما همچنان که نظام سلطه را در درون کشورمان با انقلاب به هم زدیم، با نظام ارباب - رعیتی در سطح جهان نیز مخالفیم؛ ما با نظام سلطه مخالفیم. اساس سیاست خارجی ما این است که ما این ایده ی مخالفت با سلطه گری و سلطه پذیری را، به عنوان یک ستون مستحکم، در فضای سیاست بین المللی در سطح دولتها و ملتها استقرار دهیم.»

1383/5/25 این هم که «[بعضی] می گویند که ما باید با همه ی دنیا رابطه داشته باشیم؛ خب بله، با همه ی دنیا -البته منهای آمریکا و رژیم صهیونیستی- باید رابطه داشته باشیم» 1394/12/20

* سه نکته ای که در دیپلماسی باید رعایت کنیم
با توجه به این اصول و منطق، سه نکته را باید در دیپلماسی جمهوری اسلامی مورد توجه قرار دهیم. اول اینکه: ما باید «توان دیپلماسی خودمان را در سطح دنیا درست توزیع کنیم؛ یعنی سهم آسیا به تناسب وسعت و توانایی آسیا باید به آسیا داده بشود، سهم آفریقا همین جور، سهم آمریکای لاتین همین جور.» 1395/6/3

دوم اینکه «ما معتقد به دیپلماسی فعال هستیم. ما معتقدیم که وزارت خارجه ی ما باید در سطح جهان منهای همین چند موردی که استثنا کردیم مشغول فعالیت باشد.» 1369/2/12

سوم اینکه باید «از ظرفیّت دیپلماسی برای اقتصاد» 1395/6/3 بهره ببریم تا «مثلاً انتقال فلان فنّاوری پیشرفته از فلان کشور [انجام شود]، یا صادرات [به فلان کشور] -که روی صادرات تکیه می کنیم-» 1395/6/3 صورت گیرد.

در نتیجه «سیاست خارجی جمهوری اسلامی با این راهبردها و مختصات، سیاست خارجی انقلابی است و اگر در اجرا با راهکارهای هوشمندانه همراه شود، آثار شگفت انگیزی به همراه می آورد و ظرفیت حل بخش مهمی از مشکلات جهان اسلام را داراست... و اجرای سیاست های انقلابی در هر زمینه، از جمله عرصه ی دیپلماسی باعث افزایش اقتدار و تأثیرگذاری، ارتقای جایگاه کشور و عزت و اعتبار ایرانیان در میان ملت ها می شود.». 1394/8/10

لذا دیپلمات های ایرانی برای رسیدن به این آرمان «باید جهتگیری اسلامی [را حفظ] و گستاخی و شجاعت در مقابل تهدیدهای دشمنان و قدرتهای بزرگ و نیز حاکمیت عقل و منطق بر تصمیم گیریها و حرکات [را] مورد توجه قرار دهند». 1368/5/31

2929