خانه ای محروم از گرمای خانواده

در این خانه سالخوردگانی زندگی می کنند که هنوز زنده اند، نفس می کشند و زندگی را امیدوارانه دنبال می کنند به امید روزی که نظاره گر پیشرفت و تکامل ثمره های زندگی شان باشند اما تا چشم کار می کند حصار تنهایی و بی وفایی به چشم می خورد و بس.
هر صبح که آفتاب از دیوارهای این خانه سر می زند تا زمانی که خاموشی شامگاهی خانه زده شود چشمان همیشه منتظر اهالی این خانه به در خیره می ماند تا شاید امروز از دلبندان بی وفایشان خبری بیاید.
پدران و مادران کوشا و زحمتکش دیروز که به پیرمردان و پیرزنان خمیده و حیران امروز بدل شده اند جز چشم بر در دوختن کاری از دستشان بر نمی آید و چه بسا به اجبار باید در این حصار تنهایی روزهای یکنواخت و کسالت بار را در انتظار مرگ سپری کنند.
به گزارش ایرنا، اینجا خانه سالمندان است اما هیچ یک از سالمندان، آن را خانه خود نمی دانند آنها خانه خود را جایی می دانند که پر شده باشد از قیل و قال بازی نوه ها و رفت و آمد فامیل و دوستان و سر زدن های وقت و بی وقت همسایه ها.
آنها اینجا را خانه خود نمی دانند و دلشان هر روز پر می کشد برای خانه به معنای واقعی آن، خانه ای که پر باشد از بوی زندگی، همدلی و هم صحبتی.
پای درد و دل این زنان و مردان سالمند که می نشینی پی می بری که هر یک از فرزندان آن ها به بهانه ای پاره تن خود را به این مراکز سپرده اند که برای خودشان قابل توجیه است اما نه ارزشهای دینی این بی وفایی و بی مهری را برمی تابد نه عرف و نه انسانیت.
اما برخی از این مادران و پدران سالخورده به اذعان خودشان چاره ای جز آمدن به خانه سالمندان نداشته اند و این را تقدیر غیر قابل تغییر سرنوشت خود می دانند.
به گزارش ایرنا پیرزنی که تاکنون هرگز ازدواج نکرده و فرزندی ندارد یا پیرمردی که همسرش فوت کرده و تنها فرزندش در خارج از کشور سکنی گزیده است مشتی از خروار هستند که هیچ مامن و پناهگاهی جز خانه سالمندان برای گذران واپسین روزهای زندگی نیافته اند.
اگرچه این نمونه ها، وجود مراکز مراقبت از سالمندان را به ضرورتی انکارناپذیر در جوامع تبدیل می کند اما متولیان در تلاش هستند با ایجاد راه های جایگزین بخش عظیمی از سالمندان را از دوری از خانه و کاشانه نجات دهند.
کارشناس مسئول امور توانبخشی سازمان بهزیستی استان همدان در گفت و گوی اختصاصی با ایرنا گفت: به کسی که دارای سن 60 سال و بالاتر باشد سالمند گفته می شود و سالمندان از نظر سنی به سه گروه سالمند جوان (60 تا 70 سال)، سالمند میانسال (71 تا 80 سال) و سالمند پیر(81 سال به بالا9) تقسیم می شوند.
مریم زارعی به فعالیت سه مرکز شبانه روزی مراقبت از سالمندان در استان همدان اشاره کرد و گفت: مرکز سالمندان یاس سفید با ظرفیت 120 نفر در شهرستان همدان، مرکز سالمندان حضرت علی(ع) با ظرفیت 140 نفر در شهرستان ملایر و مرکز سالمندان مهر مادران سامن در شهرستان ملایر با ظرفیت 50 نفر، مراکز شبانه روزی مراقبت از سالمندان در استان همدان هستند.
وی با بیان اینکه هم اینک 250 نفر سالمند در این مراکز نگهداری می شود افزود: علاوه بر این، یک مرکز مراقبت روزانه از سالمندان با ظرفیت پذیرش 70 سالمند نیز در شهرستان همدان فعال است که از ساعت هشت صبح تا 14 هر روز خدمات متعددی را به بانوان سالمند ارائه می دهد و نیاز به تاسیس این نوع مرکز برای آقایان نیز در استان احساس می شود.
وی گفت: خدمات آموزشی همچون شیوه زندگی سالم، مهارت های زندگی، بهداشت و مراقبت فردی، خدمات پزشکی و توانبخشی همچون فیزیوتراپی، کاردرمانی، خدمات مشاوره ای سالمندی و ویزیت پزشک عمومی و خدمات رفاهی و تفریحی همچون برگزاری اردوهای تفریحی ، ورزشی، سیاحتی و زیارتی در این مراکز به سالمندان ارائه می شود.
وی همچنین برگزاری برنامه های متناسب با ایام ویژه ، کتاب خوانی و شعرخوانی، اجرای تئاتر و موسیقی نمایش فیلم، سرگرمی های متناسب با سن سالمندان همچون شطرنج و حل جدول را از جمله خدمات ارایه شده به سالمندان در مراکز روزانه عنوان کرد.
زارعی درباره سایر خدمات قابل ارائه به سالمندان در استان همدان گفت: 2 تیم تخصصی، ویزیت در منزل سالمندان را عهده دارند که یک تیم آن با ظرفیت پوشش 30 سالمند در شهرستان همدان و یک تیم با ظرفیت ارائه خدمت به 20 سالمند در شهرستان ملایر فعال است که این تیم های تخصصی با حضور در منزل سالمندان با معلولیت خیلی شدید به ارایه خدمات توانبخشی به صورت رایگان می پردازند.
کارشناس مسئول امور توانبخشی سازمان بهزیستی استان همدان برنامه توانبخشی مراقبتی مبتنی بر خانواده را از دیگر برنامه های حوزه سالمندان در استان همدان ذکر کرد و گفت: در این برنامه، مراقبان آموزش دیده وظیفه مراقبت و آموزش توانبخشی رایگان سالمندان در منزل را به مدت 9 ساعت در هفته عهده دارند و در این برنامه 31 سالمند از ارایه خدمات بهره مند می شوند.
زارعی درباره هزینه نگهداری از هر سالمند در مراکز شبانه روزی استان همدان نیز گفت: طبق آخرین مصوبه ابلاغ شده هیات وزیران چهار میلیون و 500 هزار ریال از هزینه هر سالمند را سازمان بهزیستی و سه میلیون و 600 هزار ریال را خانواده ها در قالب شهریه پرداخت می کنند.
به گزارش ایرنا، وی گفت: خانواده محور کردن برنامه ها و تغییر رویکرد از مراقبت طولانی مدت در مراکز شبانه روزی به رویکرد مراقبت در منزل رویکرد نوین سازمان بهزیستی است.
وی ادامه داد: معاونت توانبخشی در صدد است برای خانواده هایی که نیازمند برنامه مراقبت طولانی مدت هستند و برنامه مراقبت در منزل برای آنان با اعزام مراقبین رسمی جوابگو نیست طرح ارایه خدمات مراقبتی توانبخشی در منزل توسط اعضای خانواده سالمند در مناطق کمتر برخوردار اجرا شود.
زارعی با بیان اینکه در این طرح یکی از اعضای خانواده به عنوان مراقب شبانه روزی انتخاب می شود و در ازای ارایه اقدامات توانبخشی به سالمند از کمک هزینه بهزیستی بهره مند می شوند گفت: اجرای این طرح، رضایتمندی خانواده ها و کاهش هزینه ها را به دنبال دارد که در صورت تامین اعتبار در نیمه دوم امسال در استان همدان اجرایی می شود.
وی همچنین از فعالیت بنیاد فرزانگان در استان به عنوان یک سازمان مردم نهاد خاص سالمندی خبر داد و گفت: این بنیاد با مجوز بهزیستی حدود 370 سالمند را تحت پوشش دارد.
به گزارش ایرنا مدیرکل بهزیستی استان همدان نیز در این باره گفت: خانه سالمندان در فرهنگ حاکم بر برخی استان ها یادآور شمای اردوگاهی با ترس ها و خدمات عمومی نامطلوب است و بسیاری از خانواده ها حاضر نیستند عزیزانشان را به خانه سالمندان بسپارند لذا می توان با ایجاد یک مرکز مراقبت توانبخشی استاندارد و شبانه روزی، فرهنگ ارایه خدمات به سالمندان را شکست.
حمیدرضا الوند ادامه داد: برخی سالمندان دارای جایگاه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی خوبی هستند و به دلایل مختلف همچون از دست دادن همسر و زندگی فرزندانشان در خارج از کشور به تنهایی زندگی می کنند از طرفی در کشور پرستار تخصصی سالمند تعریف نشده است و وقتی این افراد بخواهند خدمات ویژه سالمندی دریافت کنند مجبورند یک فرد تحصیل نکرده و غیر متخصص را به کار گیرد که تنها می تواند کارهای منزل را انجام دهد ولی خدمات تخصصی سالمندی نمی دهد.
وی با بیان اینکه راه اندازی یک مرکز شبانه روزی مراقبتی توانبخشی سالمندان به صورت استاندارد در همدان در دستور کار قرار دارد گفت: تلاش می کنیم این مرکز برای رفع این نقیصه و ارائه خدمات به صورت ویژه به سالمندان راه اندازی شود تا عزت، کرامت و حرمت و شان خانوادگی و اجتماعی سالمند حفظ شود.
وی تاکید کرد: این مرکز با خانه سالمندان متفاوت است و در آن به افرادی که وضعیت اجتماعی و اقتصادی مناسبی دارند و به دلیل نبود پرستار تخصصی سالمند برای دریافت خدمات تخصصی مراجعه می کنند خدمت رسانی می کند.
مدیرکل بهزیستی همدان افزود: این مرکز با پذیرش حداکثر 40 تا 50 سالمند در چند طبقه و اختصاص اتاق خصوصی به هر سالمند ضمن ارایه خدمات تخصصی توانبخشی و پزشکی می تواند در ارتقای امید به زندگی سالمندان نقش آفرینی کند.
وی اضافه کرد: هم اکنون این طرح در مرحله نیازسنجی است و پس از بررسی و تایید نهایی توسط بخش خصوصی انجام می شود.
به گزارش مرکز آمار ایران، طبق آخرین سرشماری انجام شده در همدان در سال 90، 164 هزار و 600 سالمند بالای 60 سال در استان همدان شناسایی شد که بیشترین سالمندان روستایی مربوط به شهرستان ملایر و بیشترین سالمندان شهری مربوط به شهرستان همدان بوده و شهرستان فامنین نیز کمترین تعداد سالمندان را در استان به خود اختصاص داده است.
طبق این آمار 71 درصد جمعیت استان همدان را افراد بین 15 تا 64 سال و 6.8 درصد را سالمندان بالای 65 سال تشکیل می دهند.
استان همدان حدود یک میلیون و 800 هزار نفر جمعیت دارد و 42 درصد جمعیت استان در روستاها زندگی می کنند.
گزارش از الهام تدین
1181/6993/1352