شرایط دو و میدانی ایران در آستانه المپیک

فرصت کسب سهمیه های المپیک 2016 ریو، 21 تیر به پایان رسید و دو و میدانی ایران مانند المپیک لندن، برای ریو نیز 10 بلیت به دست آورد. احسان حدادی و محمود صمیمی در پرتاب دیسک، کاوه موسوی و پژمان قلعه نویی در پرتاب چکش، لیلا رجبی در پرتاب وزنه، رضا قاسمی و حسن تفتیان در دوی 100 متر، محمد جعفر مرادی در دوی ماراتن، حمیدرضا زورآوند در 20 کیلومتر پیاده روی و محمد ارزنده در پرش طول، نمایندگان دو و میدانی ایران در این دوره از المپیک هستند.
در کنار این المپیکی ها، برای برخی دیگر از ورزشکاران نیز هزینه های زیادی برای استخدام مربی و برگزاری اردوهای صرف شد، اما در رسیدن به المپیک ناکام ماندند.
در این گزارش به بررسی المپیکی ها و جامانده های دو و میدانی ایران می پردازیم.

** پرتابگران المپیکی
احسان حدادی تنها دو و میدانی کار ایران است که افتخاری در سطح جهانی دارد. رکورددار پرتاب دیسک آسیا علاوه بر مدال برنز رقابت های قهرمانی جهان در سال 2011، مدال نقره بازی های المپیک 2012 لندن را نیز تصاحب کرد تا دو و میدانی نیز به رشته های مدال آور تاریخ ورزش ایران در مهمترین میدان ورزشی جهان اضافه شود. حدادی پس از لندن شرایط خوبی نداشت و نتوانست با مربی ایده آل خود تمرین کند تا اینکه چند ماه پیش از المپیک ریو یک بار دیگر کیم بوخنسوف با فدراسیون به توافق رسید تا این مربی روسی بازهم هدایت حدادی را برای المپیک ریو عهده دار شود.
حدادی بیش از یک سال قبل و در مسابقاتی که در لوکزامبورگ برگزار شد، سهمیه المپیک را به دست آورد اما از آن زمان تاکنون نتوانسته است به رکورد 65 متر دست پیدا کند. بهترین رکورد حدادی در سال 2016، نتیجه ای است که در رقابت های مادرید به دست آورد و دیسک را 63 متر و 10 سانتی متر پرتاب کرد و با این نتیجه در حال حاضر رتبه 61 پرتابگران دیسک جهان را در اختیار دارد و با این شرایط به نظر می رسد کار دشواری برای تکرار افتخار المپیک گذشته داشته باشد.
محمود صمیمی دیگر نماینده ایران در ماده پرتاب دیسک المپیک ریو است. صمیمی در رقابت های زومباتلی مجارستان به صورت ناپلئونی و با ثبت رکورد 65 متر که دقیقا همان رکورد ورودی المپیک است، سهمیه گرفت. صمیمی هم پس از کسب سهمیه دیگر نتوانست به مرز 65 متر نزدیک شود اما با همان رکورد در حال حاضر سی و یکمین پرتابگر دیسک جهان در سال 2016 محسوب می شود.
کاوه موسوی و پژمان قلعه نویی دو پرتابگر چکش ایران آخرین ورزشکاران کشورمان بودند که سهمیه المپیک را کسب کردند. این دو ورزشکار فقط دو روز مانده به پایان مهلت کسب سهمیه ها، در رقابت هایی که در بلاروس برگزار شد به ترتیب رکوردهای 77 متر و 40 سانتی متر و 77 متر و 18 سانتی متر را ثبت کردند تا المپیکی شوند.
ثبت این رکوردها از سوی موسوی و قلعه نویی کاملا غیر منتظره بود و در حال حاضر آنها را تبدیل به نفرات 14 و 16 ماده پرتاب چکش جهان در سال 2016 می کند. این دو ورزشکار در صورت تکرار رکوردهای خود در ریو نتیجه ای فوق العاده کسب خواهند کرد.
لیلا رجبی دیگر پرتابگر ایران و تنها نماینده دو و میدانی زنان ایران در ریو است. رجبی یک سال پیش در جام کازانف قزاقستان، وزنه را 18 متر و 4 سانتی متر پرتاب کرد و المپیکی شد اما در یک سال گذشته در بهترین شرایط خود رکورد 17 متر و 34 سانتی متر را ثبت کرد و نفر هفتادم سال در ماده پرتاب وزنه زنان است.

** دونده های حاضر در ریو
جام کازانف در سال 2015، علاوه بر رجبی، برای رضا قاسمی و حسن تفتیان نیز در دوی 100 متر سهمیه المپیک را به ارمغان آورد. تفتیان با 10 ثانیه و 10 صدم ثانیه و قاسمی با 10 ثانیه و 12 صدم ثانیه رکوردهای خوبی در آن رقابت ها ثبت کردند و به همراه هم سهمیه المپیک گرفتند.
این دو ورزشکار هر دو برای کسب سهمیه 200 متر المپیک نیز تلاش کردند اما در این راه ناکام ماندند. قاسمی در یک سال اخیر نتوانست رکورد 10 ثانیه و 12 صدم ثانیه را تکرار کند و در رقابت هایی مانند آغاز فصل و چند رویداد برون مرزی رکوردهایی متوسط به جای گذاشت اما تفتیان شرایط متفاوتی تجربه کرده است و در حال حاضر می توان گفت بهترین ورزشکار دو و میدانی ایران است.
تفتیان پس از اینکه در مسابقات آغاز فصل با 10 ثانیه و 13 صدم ثانیه قهرمان شد. در رقابت های ورلد چلنج در جمهوری چک پس از یوسین بولت دونده نامدار جامائیکایی و دارنده رکورد 100 متر جهان و المپیک، در رده سوم قرار گرفت تا به درخشش خود ادامه دهد. کمتر از 20 روز قبل هم در مرحله دیگری از مسابقات ورلد چلنج به رکورد 10 ثانیه و 4 صدم ثانیه رسید و با شکستن رکورد ایران، عزم جدی خود برای رسیدن به رکورد زیر 10 ثانیه در بازی های المپیک را نشان داد.
محمدجعفر مرادی هم که سال گذشته در رقابت های ماراتن دوبی با ثبت زمان دو ساعت و 17 دقیقه و 41 ثانیه المپیکی شد در یک سال اخیر در هیچ مسابقه ای شرکت نکرده است تا مشخص شود چه شرایطی دارد. این دونده ماراتن پس از مدت ها تلاش توانست مسئولین فدراسیون را راضی کند که به یک اردوی برون مرزی در کنیا اعزام شود و حدود 10 روز پیش نیز این اتفاق افتاد اما پس از گذشته نزدیک به یک هفته و زمانی که متوجه شد شرایط کمپ تمرینی این کشور مطابق میل او نیست به ایران بازگشت تا این اردوی 37 روزه نیمه کاره بماند. مرادی فعلا در ایران به تمرینات خود ادامه می دهد و شاید اگر در المپیک بتواند به خط پایان هم برسد نتیجه قابل قبولی کسب کرده باشد.

** پیاده روی تا المپیک
سهمیه حمیدرضا زورآوند در 20 کیلومتر پیاده روی، یکی از سهمیه های غیر منتظره دو و میدانی ایران بود. این ورزشکار در نخستین روز سال 1395 و در مسابقات قهرمانی آسیا توانست از رکورد ورودی المپیک بگذرد.
زورآوند هم اگر در بازی های المپیک ریو به خط پایان برسد، می توان گفت که نتیجه ای قابل قبول گرفته است.

** تنها پرنده المپیکی ایران
محمد ارزنده رکورددار پرش طول ایران تنها نماینده مواد پرشی دو و میدانی کشورمان در بازی های المپیک است. ارزنده امسال و در جام کازانف توانست 8 متر و 16 سانتی متر بپرد تا این رقابت ها یک بار دیگر برای دو و میدانی ایران خوش یمن باشد.
ارزنده که در المپیک لندن نیز حضور داشت این بار انگیزه زیادی دارد و در مصاحبه هایش گفته است که هدفش فقط حضور در المپیک نیست بلکه می خواهد نتیجه خوبی به دست بیاورد. این پرنده که در حال حاضر بیستمین ورزشکار پرش طول جهان در سال 2016 است، این روزها تمرینات خود را زیر نظر ایگور پاکلین مربی قرقیزستانی پیگیری می کند.

** مدعیان جامانده
اگرچه کسب 10 سهمیه المپیک برای دو و میدانی ایران، آن هم در دوره ای که رکوردهای ورودی نسبت به گذشته افزایش زیادی داشت، نتیجه قابل توجهی است اما ورزشکاران زیادی هم بودند که خود را مدعی کسب سهمیه المپیک می دانستند یا مدت ها در اردوی های داخلی و خارجی حضور داشتند و نتوانستند به این هدف برسند.
کیوان قنبرزاده یکی از شاخص ترین چهره ها در این زمینه است. قنبرزاده که رکورد پرش ارتفاع ایران را با 2 متر و 26 سانتی متر در اختیار دارد، باید این رکورد را سه سانتی متر افزایش می داد تا المپیکی شود. این پرنده از چند ماه قبل در کنار ارزنده و زیر نظر ایگور پاکلین تمرین می کرد اما در رقابت های مختلفی که شرکت کرد رکوردهای نا امید کننده ای به دست آورد و حتی نتوانست به رکورد شخصی خود هم نزدیک شود. قنبرزاده در آخرین فرصت خود برای به دست آوردن سهمیه المپیک و در رقابت های جایزه بزرگ تهران فقط توانست از مانع 2 متر و 15 سانتی متری بگذرد و در فاصله 14 سانتی متر ریو باقی ماند.
مریم طوسی هم خود را مدعی حضور در المپیک می دانست اما این دونده سرعتی هم پس از ناکامی در رویدادهای پی در پی، در جایزه بزرگ تهران خطا کرد و حذف شد. حتی با وجود اینکه یک مسابقه مجدد هم برای او برگزار شد نتوانست نتیجه خوبی بگیرد. اگرچه طوسی در مصاحبه های خود مدعی شده است که خطای داوری باعث حذف شدن او شد اما رکوردهایی که در یک سال اخیر ثبت کرده است نشان می دهد که او فاصله زیادی تا المپیک داشت.
محمد صمیمی در کنار برادرش محمود مدت زیادی در مجارستان و زیر نظر رابرت فازه کاش تمرین کرد اما برخلاف برادرش نتوانست سهمیه بگیرد. صمیمی در جایزه بزرگ تهران آخرین فرصت برای حضور در المپیک را با خطاهای متعدد و ثبت یک رکورد خیلی ضعیف از دست داد.
نام افرادی مانند مهدی زمانی در دوی 400 متر و سجاد مرادی در دوهای نیمه استقامت به عنوان امید کسب سهمیه المپیک در برخی رسانه ها مطرح شده بود اما این دو ورزشکار هم فاصله زیادی با دوران اوج خود داشتند و المپیکی شدن آنها دور از ذهن بود. حتی مرادی با وجود اعزام به جام کازانف، مصدومیت را بهانه کرد و مسابقه نداد. زمانی هم با این ادعا که مسئولین فدراسیون از او حمایت نمی کنند اعلام کرده است که از ورزش حرفه ای کناره گیری می کند.

** فدراسیون یک نفره و حاشیه های خانمان سوز
دو و میدانی ایران در یک سال گذشته مشکلات زیادی داشت. افشین داوری 17 اسفند 1393 از ریاست فدراسیون استعفا کرد و حسن طباطبایی از 7 اردیبهشت 94 سرپرستی فدراسیون را به عهده گرفت. پس از چند ماه انتخابات فدراسیون 15 شهریور 94 برگزار شد و مجید کیهانی به پیروزی رسید و سرانجام 15 مهر حکم ریاست او صادر شد تا فدراسیون دو و میدانی پس از نزدیک به 6 ماه، به طور رسمی دارای رئیس شود.
اما این اتفاق به معنی سر و سامان گرفتن فدراسیون نبود. پس از گذشت بیش از 9 ماه از آغاز کار کیهانی در فدراسیون دو و میدانی، این فدراسیون نه دبیر دارد و نه نایب رئیس. احسان مهاجرشجاعی که در زمان سرپرستی طباطبایی دبیری فدراسیون را به عهده داشت و سپس فرامرز روستایی فر که مدت کوتاهی در زمان کیهانی دبیر فدراسیون بود، با حاشیه های زیاد از فدراسیون جدا شدند.
اعتراضات پی در پی و تکراری بیشتر ورزشکاران به شرایط تمرینی، برگزاری اردوها، اعزام به مسابقات و پرداخت حقوق نیز حاشیه های زیادی برای دو و میدانی به وجود آورد. اگرچه برخی از ادعاهای این ورزشکاران غیر منطقی بود اما فدراسیون نیز در موارد زیادی از خود ضعف نشان داد.
اعزام ورزشکاران به معدود مسابقات برون مرزی با مشکلات زیادی مواجه بود. همیشه تا آخرین لحظات هم فهرست قطعی نفرات اعزامی مشخص نمی شد و حتی در مواردی مانند رقابت هایی که در ترکیه برگزار شد، ابتدا قرار بود ورزشکاران با اتوبوس به این کشور سفر کنند که پس از اعتراضات مطرح شد، پرواز با هواپیما جایگزین آن شد.
مسابقات جایزه بزرگی که یک روز مانده به پایان مهلت کسب سهمیه های المپیک برگزار شد نیز سطح پایینی داشت و به نظر می رسید فقط با هدف رفع تکلیف برگزار شده است. محمد بنی آدم در ماده پرش با نیزه تنها ورزشکاری بود که در آن رقابت ها رکورد خوبی به دست آورد و توانست از حد نصاب مورد نظر فدراسیون برای کسب جایزه بگذرد. سایر ورزشکاران از جمله مدعیان کسب سهمیه یکی پس از دیگری در این مسابقات ناکام ماندند.
فاصله زیادی تا المپیک نمانده است و در این مدت کوتاه هم نمی توان انتظار رخ دادن اتفاق خارق العاده ای داشت. با توجه به رکوردهایی که 10 المپیکی ایران در یک سال اخیر ثبت کرده اند هم به نظر می رسد حسن تفتیان تنها کسی باشد که بتوان انتظار نتیجه خوبی در المپیک از او داشت.
ورزشی ** 2024 ** 1701