آیا آماده ایم ؟

رخداد حریق و ایجاد گودال در محل حفر تونل مترو در منطقه شهران در شمال غرب پایتخت در روز جمعه 28 خرداد 95 نمادی از میزان آمادگی پرسنلی، مدیریتی و زیر ساختی ما در سوانح مهم در تهران بود. همواره سوال می شود که آیا مانورهایی که برای امادگی در برابر زلزله برگزار میشود برای سنجش آمادگی کارآیی کافی دارد؟ حادثه شهران در روز جمعه گذشته علی رغم اینکه صرفا در یک نقطه رخ داد، و به هیچ عنوان گستردگی و وسعت یک زمینلرزه (مانند زلزله 31 خرداد 69 منجیل)در آن حادثه وجود نداشت، ولی عملا توانست بخشی از مشکلات ما در میزان دسترسی به پرسنل و مدیران با کیفیت های بالای فنی، و فناوری های پیشرفته در هنگام بحران، و همچنین سطح هماهنگی بین نیروهای عمل کننده و در میدان را در یک محله شهر تهران نشان دهد. این حادثه البته به غیر از مفقود شدن یک کارگر که ظاهرا در محل حادثه مشغول کار بوده است، پیچیدگی مهم دیگری نداشت، ولی هنگام زمینلرزه ای مانند زلزله 31 خرداد 60 منجیل که در 36 دقیقه بامداد روی داد، علاوه بر عدم اطلاع دقیق از پهنه آسیب دیده (هم به دیل مشکلات شبکه های لرزه نگاری و هم به دلیل کوهستانی بودن منطقه مذبور) پهنه ای با جمعیت حدود 120 هزار نفری در معرض شدت تخریب بالا قرار گرفت. اگر مناطق 5 و 22 شهرداری تهران را که در مجاورت منطقه حادثه دیده شهران قرار دارند درنظر بگیریم، برآورد می شود که در سال 1395 جمعیتهایی به ترتیب بالغ برحدود 850 هزار نفر و حدود 150 هزار نفر داشته باشند. بنابراین فقط در این دو منطقه شهرداری جمعیت ساکن امسال حدود 1 میلیون نفر برآورد میشود. این بدان معنی است که در هر حادثه - مانند زلزله- که در نقطه از شمال غرب تهران رخ دهد، جمعیت در معرض خطر بالغ بر 10 برابر جمعیت در پهنه رومرکزی زمینلرزه 31 خرداد 69 منجیل است. توجه کنیم که گسل شمال تهران با بازگشت هر 3000 تا 3500 سال یک رخداد زمینلرزه با بزرگای حدود 7 شناخته می شود و آخرین رخداد مهم زمینلرزه در این گسل در همین منطقه از تهران حدود 3000 سال قبل رخ داده است. برای رخداد زمینلرزه ای مشابه زمینلرزه منجیل باید در ناحیه مهمی مانند شهر تهران خود را به سرعت آماده کنیم.