بررسی باورهای فلسفی در کتاب «جغرافیای سیاسی در شاهنامه»

به گزارش روز جمعه خبرنگار حوزه کتاب و ادبیات ایرنا، کتاب «جغرافیای سیاسی در شاهنامه فردوسی» به قلم ابوالفضل کاوندی‌کاتب با مقدمه دکتر پیروز مجتهد‌زاده به بازار نشر عرضه شده است.
کتاب حاضر در هشت فصل تالیف شده و «پیدایش هویت ایرانی » و «بررسی مفهوم کشور در شاهنامه فردوسی» عنوان های فصل‌های اول و دوم کتاب است.
خوانندگان در فصل سوم این اثر با «مرز» در شاهنامه فردوسی آشنا می‌شوند.
در فصل‌های چهارم و پنجم این کتاب به بررسی «ایران، ایرانشهر و ایران‌زمین» و «شاهنامه فردوسی و ملیت ایرانی» پرداخته شده و علاقه‌مندان را با «پایتخت» در اسطوره و حماسه‌های ایرانی» در فصل ششم آشنا کرده است.
دو فصل پایانی این اثر «آیین‌ شهریاری و روابط بین‌المللی در شاهنامه» و «آیین و مناسبات تقسیمات کشوری در ایران باستان» نام دارد.
نویسنده در کتاب خود این نکته را به خوانندگان یادآور می‌شود که همه رویدادهای حماسی و تاریخی که در شاهنامه رخ می‌دهد، در بستر جغرافیایی ایران و برای ایران است.
شاهنامه، گزارشی است که پهلوانان و قهرمانان در تلاش برای ماندگاری کشور از خود نشان می‌دهند. فردوسی آن ‌را از دل اسطوره‌ها و تاریخ ایران بیرون می‌کشد و با زیبایی و اعجاز شاعرانه به تصویر درمی‌آورد. فردوسی در سده‌های نخستین اسلامی، بررسی و سرایش تاریخی و اسطوره‌ای ایران را آغاز کرد. او از سازندگان هویت ایرانی است.
نویسنده در مقدمه خود بر این کتاب نوشته است: «شاهنامه، فراوان تحت تاثیر اندیشه‌های سیاسی، اداری، باورهای اساطیری، فلسفی، جهان‌بینی و مذهبی ایران دوره ساسانی است. ساسانیان در زمینه کشورداری تحولاتی نو آفریدند. روش آنان در سیستم مالیات‌گیری، تقسیمات کشوری، مهار مرزها، برپایی سرحدها، پایتخت‌ها، حکومت‌داری، پی‌ریزی عناصر ساختاری دستگاه حکومت ساخت نهادهای سیاسی همچون وزارت و حتی در روابط خارجی تا اندازه‌ای گسترده‌ای مورد تقلید حکومت‌های مسلمان به ویژه عباسیان قرار گرفت. گزارش‌های فروانی از این شیوه‌های کشورداری ساسانی با اشاره‌های مستقیم و غیرمستقیم در منابع، باقی مانده است. اما شاهنامه فردوسی بزرگترین اثر در این زمینه است که از بخت نیک ما به زبان فارسی است.»
وی شیوه ویژه ایرانیان در سازمان دادن فضای جغرافیایی، برای مدیریت سیاسی سرزمین را به عنوان بهترین الگوی کشورداری به جان باختر شناساند. او دریافت که هخامنشیان مفهوم نخست «حکومت» را ایجاد کرده و در ریخت «فدرالیته‌اش» گسترش داده‌اند. با این حال، ایده پی‌ریزی کردن سازمان عمودی «حکومت» در سامان‌های سراسر نمایان مرزی در پیرامون چهره‌ افقی کشور (سرزمین)، باید تا پیدایش تمدن ساسانی به انتظار بماند: هنگامی که این مفاهیم رشد کرده و تاثیر بر تمدن باختر را آغاز کردند.»
در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «شاهکار او (فردوسی) توضیح گسترده‌ای از چگونگی پیدایش و پیشرفت کشور در ایران باستان به دست می‌دهد. «شاهنامه» یک سند کهن از ریشه‌دار بودن پدیده‌های سیاسی کشور، حکومت، سرزمین، ملت و مرز است. بر این پایه، کتاب به بررسی شیوه‌های کهن ایرانیان در آیین کشورداری و کشورسازی، پاسداری از سرزمین و مرز، تقسیمات کشور، حکومت و عناصر ساختاری آن، روابط خارجی، مفاهیم ایرانشناسی در گسترده جغرافیا، تاریخ و هویت ملی ایران می‌پردازد.»
کتاب «جغرافیای سیاسی در شاهنامه فردوسی» از سوی نشر «کویر» در 312 صفحه، شمارگان 800 نسخه، به بهای 195 هزار ریال منتشر شده است.
فراهنگ **9022 **1561