دو نقطه درخشان تاریخ سینمای ایران در کن

علیرضا مجمع

برای سینمای ایران، جایزه‌های «فروشنده» در کن جوایز تازه‌ای نیست، تازگی ندارد که از جشنواره کن فیلمی از ایران جایزه بگیرد.قبلا گرفته است، بعدها هم احتمالا خواهد گرفت.چیزی که تازگی دارد نوع جایزه‌هایی است که اصغر فرهادی و شهاب حسینی از کن 2016 برای ایران آورده‌اند.شهاب حسینی با بردن جایزه اول بازیگری مرد در این دوره از فستیوال کن مهمترین جایزه بازیگری سینمای ایران را در حالی به ایران آورد که مدت‌ها است سطح بالای بازیگری در سینما و تئاتر ایران به شدت مشهود است. بازی بازیگران ایرانی در پروژه‌های بین‌المللی از سال‌ها قبل آغاز شده است.

همایون ارشادی یکی از اولین بازیگرانی بود که با بزرگان سینمای جهان کار کرد و تجربه‌اش را به سینمای ایران آورد.یکسال پیش از اینکه در مراسم اسکار 2011 اصغر فرهادی برای «جدایی» جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را بگیرد، گروه بازیگران فیلمش در فستیوال برلین روی صحنه رفتند و خرس نقره‌ای این جشنواره را گرفتند.حالا و بعد از گذشت 6 سال از جایزه بازیگری برلین، شهاب حسینی در کن 2016 بازیگری ایران را به رخ کشید و برای سومین همکاری‌اش با اصغر فرهادی نقطه درخشانی را در کارنامه بازیگری‌اش رقم زد، اما جایزه مهمتر از جایزه بازیگری، جایزه بهترین فیلمنامه بود که اصغر فرهادی آن را به دست آورد. فرهادی را حالا دیگر باید متخصص فیلمنامه‌های پرچالش و البته استاندارد در گونه سینمای تعلیقی دانست. هنوز فیلم در ایران اکران نشده است و خیلی‌ها هنوز فیلم را ندیده‌اند، اما شنیده‌هایی که از کن به ایران رسید حکایت از میخکوب شدن تماشاگران در هنگام تماشای فیلم 125 دقیقه‌ای فرهادی است.جوری که خود فرهادی در گفت و گویی از این ماجرا تعجب کرد و گفت:«وقتی به سالن نمایش رفتم فکر کردم سالن خالی است.پس از دقیقه‌ای دیدم تماشاگران چنان ساکتند که من فکر کردم هیچ‌کس در سالن نیست.»

این موقعیت در کمتر فیلمی از سینمای ایران دیده شده است.احتمالا جایزه فیلمنامه در کن درست‌ترین جایزه‌ای بود که می‌شد به «فروشنده» داد.وقتی شهاب حسینی جایزه بهترین بازیگر را گرفت، بر اساس یک قانون نانوشته معلوم شد که از نخل طلا برای فیلم خبری نیست، اما فیلمنامه فیلم احتمالا هیات داوران را مجاب کرده است که یک جایزه دیگر به این فیلم بدهند. با این جایزه، نقطه ضعفی که سال‌هاست در سینمای ایران با آن دست به گریبانیم به نقطه استانداردی رسیده است.نامزدی فیلمنامه «جدایی» در اسکار 2011 و جایزه بهترین فیلمنامه برای «فروشنده» در کن امسال نشان می‌دهد دقت و وسواس مهندسی شده می‌تواند فیلم‌ها را صاحب اندیشه‌ای از پیش تعیین شده کند و سطح یک فیلم را از صرفا مصرف داخلی به مصرف بین‌المللی برساند.دو جایزه‌ای که پریشب در کن به «فروشنده» داده شد شاید مهمترین جایزه‌هایی باشد که سینمای ایران از جشنواره‌های جهانی برده است.