تشدید تنش در روابط پاکستان و آمریکا

ماجرای عقب نشینی آمریکا از مهم ترین مفاد قرارداد فروش جنگنده های اف-16 به پاکستان به عنوان تازه ترین تنش در روابط دو کشور، که زمانی از روابطی به مراتب بهتر برخوردار بودند، به عنوان یک چالش جدید در مناسبات پرچالش اسلام آباد-واشنگتن تبدیل شده است.

'سرتاج عزیز' رئیس دستگاه دیپلماسی پاکستان و مشاور نخست وزیر این کشور در امور خارجی به تازگی، به صراحت اذعان کرده است که روابط میان کشورش و آمریکا به ویژه طی سه ماه گذشته تحت استرس و تنش بوده و انصراف واشنگتن از تامین بخش قابل توجهی از هزینه فروش هشت فروند جنگنده اف -16 به پاکستان هم این تنش و استرس را تشدید کرده است.

همچنین 'رضا ربانی' رئیس مجلس سنای پاکستان به تازگی و در اظهاراتی صریح اذعان کرده است که روابط پاکستان و آمریکا از تعادل خارج شده و این روابط بیشتر به عاملی برای تامین منافع آمریکا تبدیل شده و منافع پاکستان در این روابط مغفول مانده است.
رئیس مجلس سنای پاکستان از شرایط کنونی حاکم بر روابط کشورش و آمریکا بطور کاملا جدی ابراز نگرانی کرده است.

سرتاج عزیز در اظهارات جدید خود درباره روابط با آمریکا گفته است که این روابط از سال 2011 به دلیل مسایل مختلف از جمله افشای اسناد ویکی لیکس، داستان پرماجرای عملیات کشتن بن لادن در شهر ابیت آباد پاکستان، حمله هوایی آمریکا به پاکستان و کشته شدن 26 سرباز پاکستانی، ماجرای رایموند دیویس عامل نفوذی آمریکا در پاکستان که تعدادی از شهروندان پاکستانی را هم به قتل رساند و برخی مسایل دیگر، رو به تنش و سردی رفت و در سال 2013، این روابط دوباره تا حدودی ترمیم شد.

رئیس دستگاه دیپلماسی که در روز چهارشنبه گذشته در جمع نمایندگان مجلس سنا و برای پاسخگویی درباره تنش در روابط پاکستان و آمریکا حضور یافته بود، گفت: اما ترمیم روابط واشنگتن-اسلام آباد در سال 2013 هم خیلی دوام نداشت و در گذشته و به ویژه در سه ماه اخیر شاهد سیر نزولی منحنی روابط دو کشور بوده ایم که نقطع عطف آن، انصراف آمریکا از ارائه کمک مالی خود به پاکستان در قرارداد خرید جنگنده های اف-16 بود.

حدود دو هفته پیش و پس از مخالفت کنگره آمریکا با اعطای کمک مالی 430 میلیون دلاری به پاکستان به عنوان بخشی از قرارداد 700 میلیون دلاری خرید هشت فروند جنگنده از آمریکا، به رغم توافق قبلی با اسلام آباد، وزارت امور خارجه این کشور اعلام کرد که پاکستان باید تمام مبلغ قرارداد را خودش بپردازد.

دولت آمریکا پیشتر فروش هشت فروند جنگنده اف-16 به پاکستان را تایید کرده بود و قرار بود که پاکستان با پرداخت تنها 270 میلیون دلار از قرارداد 700 میلیون دلاری، صاحب این جنگنده ها شود. اما اخیرا گروهی از اعضای کنگره آمریکا با پرداخت کمک مالی 430 میلیون دلاری این کشور به پاکستان به عنوان بخشی از هزینه فروش جنگنده های اف-16 به این کشور، مخالفت کرده اند و این بدان معناست که پاکستان اگر خواستار این جنگنده ها است، باید تمام مبلغ این قرارداد 700 میلیون دلاری را خودش بپردازد.

این اقدام تازه کنگره آمریکا واکنش های اعتراضی مقامات متعدد پاکستان را به دنبال داشته است.
پاکستان می گوید جنگنده های اف-16 را برای انجام عملیات موثر تر ودقیق تر علیه تروریست ها می خواهد اما برخی مقامات آمریکا پاکستان را متهم کرده اند که این کشور در مبارزه علیه گروه های تروریستی تبعیض قائل می شود.

** آمریکا دوست قابل اعتمادی نیست

طاهر حسین مشهدی عضو کمیسیون های امور دفاع و سیاست خارجی مجلس سنای پاکستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با انتقاد شدید از رفتار آمریکا و مانع تراشی در مسیر اجرای قرارداد فروش جنگنده های اف-16 به پاکستان گفت: دولت پاکستان باید از این رفتار بیاموزد که آمریکا دوست قابل اعتمادی نیست.

این نماینده ارشد مجلس پاکستان گفته که پسرفت قابل توجه در روند مناسبات پاکستان و آمریکا اتفاق افتاده است.

حملات مرگبار هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا به مناطق پاکستان به بهانه هدف قرار دادن تروریست ها هم همواره یکی دیگر از موارد اختلاف و تنش میان دو کشور بوده است.

چند روز پیش عمران خان سیاستمدار صاحب نام پاکستانی در مصاحبه ای حملات مرگبار پهپادهای آمریکا به خاک پاکستان طی بیش از 10 سال گذشته را به شدت مورد انتقاد قرار داد و آن را نقض صریح حقوق بشر دانست.
مقامات پاکستان بارها این حملات را محکوم کرده اند اما آمریکایی ها هرگز توجهی به اعتراض های رسمی پاکستان نداشته اند.
کارشناسان پاکستانی معتقدند بیش از 80 درصد کسانی که در حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا در خاک پاکستان کشته شده اند، از افراد بی گناه و ساکنان مناطق قبایلی هستند.

نقطه تار دیگر در روابط واشنگتن و اسلام آباد، ابراز تردید پی در پی مقامات مختلف آمریکا درخصوص اقدامات و مبارزات ضدتروریستی پاکستان است. آمریکا مدعی است که پاکستان علیه برخی گروه های تروریستی نظیر لشگر طیبه و شبکه حقانی آنگونه که باید اقدام نمی کند و در اقدامات ضدتروریستی خود، بین تروریست ها تبعیض قائل می شود. این اینگونه ابراز تردیدها بارها از سوی مقامات پاکستان رد شده است.

در راستای شدت گرفتن تنش میان آمریکا و پاکستان، روزنامه آمریکایی 'واشنگتن پست' حدود یک هفته پیش در گزارشی، به ماجرای بیماری مشکوک به مسمومیت نماینده سازمان سیا در پاکستان در سال 2011 (دو ماه بعد از عملیات کشتن اسامه بن لادن) اشاره کرده و احتمال دست داشتن دستگاه اطلاعات پاکستان در ماجرا را مطرح کرده است.

واشنگتن پست در این گزارش خود نوشته است که حتی اگر مشکوک شدن آمریکا به دستگاه اطلاعات پاکستان درخصوص بیماری مرموز نماینده سازمان سیا بی اساس باشد، مطرح شدن چنین موضوع هایی حکایت از آن دارد که اوضاع روابط آمریکا و پاکستان، وخیم تر از آن است که پیش از این به نظر می رسید.

علاوه بر این، دارایی های پاکستان در زمینه تسلیحات هسته ای و افزایش روزافزون آن طبق گزارش موسسات تحقیقاتی بین المللی، به یکی دیگر از موضوع های تنش میان آمریکا و پاکستان تبدیل شده و آمریکا به دبنال راهی است تا توان تسلیحات هسته ای پاکستان را کاهش دهد؛ اقدامی که بسیاری از مقام های پاکستان بارها در برابر آن موضع شدید اتخاذ کرده اند.

همچنین پاکستان از نزدیک تر شدن مناسبات دوستانه واشنگتن و دهلی نو به ویژه در یک سال اخیر، چندان دل خوشی ندارد. اسلام آباد بدرستی درک کرده است که واشنگتن درحال انجام تغییراتی مناسبات خود با کشورهای جنوب آسیا است و میل بیشتری به تقویت روابط راهبردی خود با هند و افغانستان دارد و پاکستان را در اولویت های بعدی قرار داده است.

52261