70 درصد سولفات سديم كشور در اراك توليد مي شود

رضا عروجي مدير مجتمع شركت املاح معدني ايران در خصوص فرايند توليد اين ماده معدني و اهميت تامين آن در داخل كشور به سئوالات خبرنگار ايرنا پاسخ داد.

س- لطفا در خصوص تالاب كويري ميقان و سهم شركت املاح معدني از برداشت ذخاير موجود در اين منطقه توضيح بفرمائيد؟
ج - تالاب كويري ميقان اراك با وسعت 250 كيلومتر، بزرگترين ذخيره گاه طبيعي سولفات سديم خاورميانه است كه شركت املاح معدني ايران، بهره برداري از هشت كيلومتر مربع آن را در اختيار دارد.

س - محصول سولفات سديم توليدي اين شركت در چه بخش ها و صنايعي كاربرد دارد؟
ج - محصول توليدي سولفات سديم اين شركت در صنايع شوينده، كاغذسازي ، شيشه، صنايع چرم سازي،دباغي، رنگ سازي و تهيه داروهاي دامي كاربرد دارد.

س - سولفات سديم در تركيب شوينده ها چه سهم و نقشي دارد؟
ج - 40 درصد تركيب پودرهاي شوينده را سولفات سديم تشكيل مي دهد كه خاصيت حجم دهندگي و پركنندگي اين محصول را سبب مي شود.
مصرف پودرهاي شوينده به عنوان يكي از شاخص هاي سنجش توازن بهداشتي است و در شرايطي كه مصرف شوينده ها در كشورهاي پيشرفته 10 تا 13 كيلوگرم براي هر فرد در سال است، سرانه مصرف آن در ايران پنج و نيم كيلوگرم برآورد شده است.

س - شركت املاح معدني ايران چه ميزان حق برداشت از معادن سولفات سديم تالاب ميقان اراك را دارد؟
ج - اين شركت برابر پروانه بهره برداري، سالانه حق برداشت معدني 600 هزار تن سولفات سديم از تالاب كويري ميقان اراك را دارد كه قانون اجازه 25 درصد بيشتر يا كمتر از آن را نيز داده است.

س - سال گذشته شركت املاح معدني ايران چه ميزان از تالاب ميقان اراك برداشت معدني داشته است؟
ج - اين شركت در سال گذشته با احتساب حق قانوني 25 درصد بيشتر، 740 هزار تن سولفات سديم برداشت كرده است.

س - آيا شركت املاح معدني ايران صادرات سولفات سديم نيز دارد؟
ج - از سال 90 تاكنون به دليل مشكلات اقتصادي كشور، مسئله صادرات سولفات سديم توليدي اين شركت منتفي شده و تمام حجم توليد اين محصول براي تامين نياز داخلي روانه بازار شده است.

س - ميزان نياز سالانه كشور به پودر سولفات سديم چه ميزان است؟
ج - به طور ميانگين صنايع مختلف كشور به ويژه شوينده ها 280 تا 380 هزار تن سولفات سديم در سال نياز دارند.

س - آيا تمام نياز كشور به پودر سولفات سديم توسط شركت املاح معدني تامين مي شود؟
ج - خير، توليدات اين شركت پاسخگوي نياز مصرف نيست، 125 هزار تن از اين ماده در واحد اراك و 60 هزار تن در واحد گرمسار شركت املاح معدني ايران توليد مي شود و 20 هزار تن ديگر در يك واحد نيمه صنعتي در تهران و 10 تا 20 هزار تن نيز به صورت متفرقه توليد مي شود.

س - آيا در حال حاضر براي تامين نياز صنايع كشور به سولفات سديم واردات اين ماده معدني انجام مي شود؟
ج - بله، سالانه حدود 60 تا 90 هزار تن ماده معدني سولفات سديم براي تامين نياز صنايع مختلف كشور به ويژه صنعت شوينده ها واردات صورت مي گيرد.

س - فروش داخلي سولفات سديم اين شركت در سال گذشته چه ميزان بوده است؟
ج- در سال گذشته شركت املاح معدني ايران 185 هزار و 254 تن سولفات سديم را روانه بازارهاي داخلي كرده است.

س - ارزش هر تن سولفات سديم در بازارهاي داخلي چقدر است؟
ج - درحال حاضر هر تن سولفات سديم در بازارهاي داخلي حدود چهار ميليون ريال معامله مي شود.

س - آيا شركت املاح معدني ايران در واحد اراك فراورده و محصول ديگري جز سولفات سديم توليد مي كند؟
ج - شركت املاح معدني ايران در مجموع دو فراوده معدني سولفات سديم و نمك تصفيه شده توليد مي كند كه در واحد اراك تنها سولفات سديم توليد مي شود اما در واحد گرمسار نمك تصفيه شده تبلور مجدد نيز توليد و راهي بازار مصرف مي شود.

س - لطفا در خصوص ميزان توليد و صادرات نمك تصفيه شده تبلور مجدد شركت املاح معدني ايران اطلاعاتي ارائه دهيد.
ج - در سال گذشته 43 هزار و 713 تن نمك تصفيه شده تبلور مجدد در واحد گرمسار شركت املاح معدني ايران توليد شد كه از اين ميزان 34 هزار و 365 تن به فروش داخلي رسيد و 9 هزار و 831 تن آن نيز به ارزش بيش از 23 ميليارد و 460 ميليون ريال صادر شده است.

س - نمك هاي تصفيه شده تبلور مجدد به چه مناطقي صادر شده است؟
ج - بازار هدف صادرات اين محصول در سال گذشته كشورهاي عراق و امارات بوده است و بر اساس برنامه ريزي انجام شده از ابتداي سال جاري طرحي در خصوص توليد نمك به روش هيدروميل با ظرفيت 40 هزار تن در دستور كار شركت املاح معدني ايران است كه براي صادرات اين محصول جديد در حال رايزني با كشورهاي روسيه و تركيه هستيم.

س - لطفا در خصوص مزيت روش توليد جديد نمك (هيدروميل) توضيح بفرمائيد؟
ج - محصول توليدي با روش هيدروميل براي امور صنعتي است و مصرف انرژي و آب آن بسيار پائين است.

س - در خصوص نحوه فعاليت هاي برداشت معدني اين شركت از حوزه تالاب ميقان اراك توضيح بفرمائيد؟
ج - زمان برداشت اين ماده معدني توسط شركت املاح معدني در چارچوب تعريف شده انجام مي شود و بر اساس تفاهم نامه با محيط زيست استان مركزي، برداشت هاي معدني از اين تالاب از نيمه خرداد ماه كه پرندگان مهاجر از اين منطقه كوچ مي كنند آغاز و تا اوايل آبان ماه كه زمان بازگشت پرندگان است، ادامه مي يابد و در زمان هاي سكوت قانوني برداشت، اين شركت توليد سولفات سديم را از دپوهاي ذخيره شده انجام مي دهد.

س - سهم شركت املاح معدني ايران در اشتغالزايي چگونه است؟
ج - درحال حاضر اين شركت در دو واحد اراك و گرمسار براي 122 نفر به صورت مستقيم اشتغالزايي كرده و براي 30 نفر نيز به صورت غيرمستقيم در قالب پيمانكاران فضاي سبز، رستوران، بارگيري فرصت شغلي ايجاد كرده است.
در زمان برداشت مواد معدني نيز 30 فرصت شغلي مقطعي ناشي از فعاليت اين شركت به آمار اشتغال موقت اضافه مي شود.

س - مهمترين چالش و مشكل شركت املاح معدني ايران چيست؟
ج - اين شركت در حوزه مديريتي و توليد هيچ مشكلي ندارد، اما در حوزه اراك با چالش هايي دست و پنجه نرم مي كند كه مرتبط با محيط زيست تالاب است هر چند اين شركت بارها اعلام كرده كه آمادگي هر گونه همكاري براي مطالعات و اجراي طرح هاي زيست محيطي را دارد.
از سوي فعالان زيست محيطي براي اين شركت يكسري نگراني ها در خصوص آلايندگي هوا و مشكلات زيست محيطي ناشي از فعاليت هاي معدني املاح در تالاب مطرح مي شود درحاليكه بر مبناي مطالعات علمي مستند و ارائه راهكار، زمينه همكاري براي موضوعات مطرح شده وجود دارد.

س - آيا نتايج طرح تاثير فعاليت شركت معدني املاح ايران در خصوص آلودگي زيست محيطي در شهر اراك ارائه شده است؟
ج- اين طرح از سال 93 با كارهاي مطالعاتي گروه پويندگان سبز آغاز شده و در حال بررسي است اما كليت اين طرح بيانگر آن است كه فعاليت هاي معدني و كارخانه اثر سوء بر منطقه و شهر اراك ندارد.
از نظر شركت املاح برداشت هاي اين شركت نه تنها اثر سوء ندارد بلكه گودال هاي ايجاد شده در منطقه كمك موثري به حفظ آب منطقه و جلوگيري از خشك شدن آن دارد.

س - اگر گزارش نهايي گروه پويندگان سبز برخلاف نظر شما باشد آن را مي پذيريد؟
ج- بله، افرادي كه در املاح معدني ايران فعاليت مي كنند گروهي تحصيل كرده و فرهيخته هستند كه به مطالعات علمي و تحقيقاتي احترام مي گذارند. اين شركت همواره به دنبال تعامل و همكاري با محيط زيست بوده و هر دستگاه، ارگان و فردي كه طرح يا پيشنهاد سازنده اي در خصوص فعاليت هاي اين شركت داشته باشد مورد حمايت و استقبال قرار مي دهد.

س- برخي اعتراض ها به فعاليت اين شركت خروجي دودكش هاي آن است، ممكن است در خصوص محتواي تركيبات خروجي اين دودكش ها توضيح بفرمائيد؟
ج- آنچه به عنوان تركيبات خروجي دودكش هاي اين شركت مورد مشاهده است دود و يا تركيبات شيميايي خطرآفرين نيست بلكه محتواي آن بخار آب است كه از فرايند توليد محصول متصاعد مي شود.

س - برخي دستگاه ها و تشكل ها اعلام كرده اند كه فعاليت شركت املاح ايران در تالاب ميقان اراك بدون مجوز است نظر شما در اين رابطه چيست؟
ج - تمام فعاليت هاي اين شركت برابر مستندات و مجوزهاي قانوني است، پروانه بهره برداري براي اين شركت توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت صادر و به موقع تمديد شده است.
زماني كه معدني كشف مي شود، گواهي كشف براي آن صادر شده و پس از آن براي تهيه و تصويب طرح اقدام مي شود كه طرح شركت املاح معدني ايران به تصويب شوراي عالي معادن كشور نيز رسيده و كارشناسان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مركزي به صورت مستمر بر فعاليت هاي اين شركت نظارت دارند.

س- وضعيت پروانه و تاريخ تمديد شركت املاح به چه به صورت است؟
ج - پروانه اوليه اين شركت 10 ساله صادر شده و پروانه تمديد شده نيز 25 ساله است كه اعتبار قانوني آن از سال 90 به مدت 25 سال آغاز شده اما تمديد از سال 89 صورت گرفته است.

س - لطفا توضيحي در خصوص مراحل توليد سولفات سديم در واحد اراك ارائه دهيد؟
ج - توليد در اين واحد در سه مرحله انجام مي شود كه در گام اول، ماده معدني به حالت محلول در مي آيد و اين محلول در مرحله دوم به وسليه كاهش دما و فشار سرد و بلورهاي سولفات سديم داخل آن تشكيل مي شود و در گام ديگر، بلورهاي تشكيل شده كه حاوي 10 مولكول آب است تفكيك مي شود و سولفات سديم خشك و آماده مصرف مي شود.

س - در صورت امكان بفرمائيد انرژي الكتريكي مورد نياز اين واحد چگونه تامين مي شود؟
ج - شركت املاح معدني ايران در سال 90 به دليل قطعي هاي برق مكرر تصميم گرفت كه پست انرژي الكتريكي اختصاصي ايجاد كند چرا كه قطع برق بيش از 30 ثانيه در حوزه توليد اين شركت به شدت آسيب زا بود و فرآيند توليد را مختل مي كرد. پست برق اختصاصي ايجاد شده در اين شركت از شبكه سراسري تغذيه مي شود.

س - طرح توسعه شركت املاح معدني در واحد اراك به كجا رسيده است؟
ج - با توجه به نياز كشور به ماده اوليه سولفات سديم طرح توسعه اين شركت تهيه شد كه به دلايل اشاره شده در حال حاضر اين طرح متوقف است و براي اجرائي شدن آن منتظر جواب قطعي و نهايي گروه پويندگان سبز در خصوص طرح مطالعات زيست محيطي املاح معدني بر اكوسيستم تالاب ميقان و شهر اراك هستيم.

س - فناوري و تجهيزات فعلي شركت املاح ايران در واحد اراك برگرفته از كجاست؟
ج - درحال حاضر اين شركت از فناوري هاي مدرن و روز آلمان استفاده مي كنداما تجهيزات آن در ايران ساخته شده و يك صنعت پيشرفته محسوب مي شود كه منطبق با استانداردهاي اروپايي فعاليت مي كند و سولفات سديم توليدي آن نيز كيفيت بسيار مطلوبي دارد.
شركت املاح معدني ايران از سال 1363 تاسيس شده كه واحد گرمسار اين شركت در سال 73 و مرحله نخست واحد اراك آن در سال 1379 و مرحله دوم آن در سال 1384 به بهره برداري رسيده است.
واحد كارخانه اي شركت املاح معدني ايران در اراك در زميني به وسعت 32 و شش دهم هكتار ايجاد شده و فعاليت آن به صورت شبانه روزي است.
87 درصد سهام شركت املاح معدني ايران مربوط به سازمان تامين اجتماعي و سهامي عام است و جزء شركت هاي بورسي نيز هست.
3005/6013/6012