تغییر فرهنگ و نگرش کشور به علم و فناوری مهم‌ترین اصل برنامه ششم است

معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور مهم‌ترین اصل برنامه ششم توسعه را فرهنگ‌سازی و تغییر فرهنگ و نگرش کشور به علم و فناوری دانست.

به گزارش سرویس علمی ایسنا، همایش ملی تبیین برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و نخستین برنامه اقتصاد مقاومتی با محوریت رویکردها، ویژگی‌ها و برنامه‌ها در محل سالن اجلاس سران اسلامی برگزار شد.

این رویداد در پنل‌های مختلف تخصصی و با حضور برخی از وزیران و معاونان رییس جمهوری برگزار شد و سخنران افتتاحیه آن نیز، دکتر اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری بود.

اهمیت تغییر فرهنگ و نگرش کشور به علم و فناوری

دکتر سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور در پنل آموزش، پژوهش و فناوری که با حضور دکتر محمد فرهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد، مهم‌ترین اصل برنامه ششم را فرهنگ‌سازی و تغییر فرهنگ و نگرش کشور به علم و فناوری دانست.

ستاری با بیان این که اقتصاد نفتی پاسخگوی نیازهای امروز کشور نیست، افزود: با افزایش سطح رفاه اجتماعی و افزایش انتظارات جامعه در حوزه‌های مختلف اشتغال، کارآفرینی و تحصیل دیگر نمی‌توان با مدل قبلی کشور را اداره کرد.

فقط ساخت کارخانه راه حل اشتغال در کشور نیست

وی ادامه داد: در ایران امروز دیگر فقط ساخت کارخانه راه‌حل اشتغال نیست. چرا که کشور امروز پنج میلیون دانشجو و 32 میلیون جوان را به‌عنوان اصلی‌ترین سرمایه دارد. به همین دلیل نوع نگرش به اقتصاد و اشتغال باید تغییر کند.

ستاری همچنین گفت: از ابتدای دولت تدبیر و امید، اقتصاد دانش‌بنیان به عنوان راه اصلی برای برون‌رفت در وضعیت کنونی مطرح شد. پایه چنین اقتصادی توجه به فکر و مغز نیروی انسانی متخصص و متفکر است.

وی با تاکید بر اینکه شرکت‌های معتبر بین‌المللی با استفاده از اقتصاد دانش‌بنیان توانستند جایگاه خود را در بازارهای جهانی تثبیت کنند، اظهار کرد: امروز درآمد و ارزش افزوده حاصل از فعالیت این شرکت‌ها، رقمی معادل فروش سالانه نفت کشوری مانند ایران است.

اقتصاد دانش‌بنیان با به کارگیری مغز متخصص دست‌یافتنی است

معاون علمی رییس جمهور خاطرنشان کرد: چنین درآمدی تنها در اقتصاد دانش‌بنیان و با به کارگیری ایده، فکر و مغز نیروی انسانی متخصص دست یافتنی است.

ستاری ادامه داد: مفهومی به نام صنعت به معنای تخصصی در کشور وجود ندارد. صنعتی که واحد R&D نداشته باشد، در واقع کارخانه است و کارخانه نیازی به دانشگاه، نیروی انسانی متخصص و مهندس ندارد.

وی با اشاره به اینکه ماشین سازی، طراحی و مهندسی لازمه صنعت است و با حضور فعال دانشگاه در صنعت این مهم محقق می‌شود، ادامه داد: باید دانست پول، تجهیزات و امکانات فیزیکی ضامن ارتقای پژوهشی و افزایش تحقیقات کاربردی در دانشگاه نیست.

وی همچنین گفت: مادامی که کشور به اکوسیستم کارآفرینی تبدیل نشود، نمی‌تواند از مغز و دانش نیروی انسانی خود در تحقیق و پژوهش استفاده کند.

جایگاه برتر مغز و اندیشه ایرانی نسبت به کشورهای منطقه

ستاری با اشاره ظرفیت نیروی انسانی برخی کشورها تصریح کرد: عربستان بالغ بر 60 هزار دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز علمی ایالات متحده آمریکا دارد که همگی آنها با هزینه دلارهای نفتی برای ادامه تحصیل به امریکا رفته‌اند. این در حالی است که تعداد دانشجویان ایرانی مقیم امریکا 10 هزار نفر است.

رییس بنیاد ملی نخبگان افزود: تفاوت بین سطح علمی دانشجویان ایرانی و دانشجویان عربستانی به خوبی جایگاه برتر مغز و اندیشه ایرانی را نشان می‌دهد.

معاون علمی و فناوری رییس جمهور همچنین تاکید کرد: پژوهش و فناوری خریدنی نیست. بلکه مفهومی فراگرفتنی است. بعد از برجام، قراردادهای بسیار خوبی در حوزه‌های مختلف علم و فناوری منعقد شد که در تمامی آنها بحث فناوری مورد تاکید بود.

ستاری در ادامه توضیح داد: امروز کشور در عرصه‌های بایو و ICT بزرگ‌ترین شرکت‌های منطقه را دارد و جزو معدود کشورهایی است که در عرصه نانو، به محصول خروجی دست یافته است. تمام این آمار حاکی از پتانسیل بالای نیروی انسانی کشور برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان از راه پژوهش و حصول فناوری است.

ستاری با بیان اینکه هشت سال پیش 75 درصد هزینه‌های کشور از راه خام فروشی و پول نفت تأمین می‌شد، افزود: این در حالی است که امروز این عدد به کمتر از 20 درصد تنزل پیدا کرده است.

رسیدن به مدل بومی مناسب کسب و کار با رویدادهای کارآفرینی

به گفته ستاری، با توجه بیشتر به ظرفیت بخش خصوصی، پارک‌های علم و فناوری، مراکز نوآوری و شکوفایی و همچنین توسعه رویدادهای کارآفرینی می‌توان این عدد را بیش از پیش کاهش داد و به مدل بومی مناسبی در توسعه پایدار رسید.

وی در ادامه گفت: در دوره جدید و پس از برجام، تلاش‌های بسیاری برای انعقاد قراردادهای خارجی بزرگ، بازارسازی بین‌المللی، گسترش ارتباطات و حتی راه‌اندازی پارک‌های علم و فناوری مشترک با دیگر کشورها انجام شده است.

مهم‌ترین بحث اقتصاد کشور، مساله فرهنگی است

ستاری در پایان تاکید کرد: مهم‌ترین بحث اقتصاد کشور مساله فرهنگی است. مادامی که تفکر نفتی در اقتصاد کشور حاکم باشد، همه تلاش‌ها و فعالیت‌ها در توسعه پژوهش، ارتقای فناوری و گسترش اقتصاد دانش‌بنیان دچار مشکل است و برای رفع آن با فرهنگ‌سازی و عبور از اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش‌بنیان که راه امید و نجات ما است، می‌توان این مشکلات را از پیش رو برداشت.

براساس این گزارش، دکتر اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهور در افتتاحیه این همایش، همراهی و همفکری نخبگان کشور را مهمترین سرمایه‌ دولت دانست و افزود: نخبگان و صاحبنظران همواره با نقدها و راهنمایی‌های خود به دولت کمک می‌کنند و دولت نیز قدر این سرمایه مهم را می‌داند.

وی ادامه داد: آنچه نیاز داریم رهیافت‌های علمی و تجارب ملی و جهانی است که باید به زبان برنامه درآید و باید بر اساس این برنامه مسیر خود را طی کنیم.

همچنین دکتر محمدباقر نوبخت، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، جامع محوری و مساله محوری را از ویژگی‌های برنامه ششم توسعه دانست و گفت: در برنامه ششم به موضوعات خاص نظیر آب، محیط زیست و توسعه سواحل مکران به طور ویژه پرداخته شده است.

دکتر نوبخت خاطرنشان کرد: در برنامه ششم توسعه بر بخش‌های پیشران توسعه از جمله معدن، صنایع معدنی، ترانزیت، انرژی و فناوری اطلاعات تمرکز شده است.

دکتر علی طیب نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی هم در این همایش با تاکید براینکه تلاش دولت این بوده است که علی‌رغم تنگناهای مالی، رشد اقتصادی حفظ شود، گفت: با توافق هسته‌ای و پایان یافتن تحریم‌ها تلاش برای اجرای اقتصاد مقاومتی پایان نیافته، بلکه دولت این سیاست‌ها را سرلوحه برنامه ششم توسعه قرار داده است.

انتهای پیام