ماهیت فرقه‌گرایانه ائتلاف سعودی/اختلاف میان اردوغان و داوداوغلو

گروه بین الملل- پیمان یزدانی: چند روز پیش «محمد بن سلمان» وزیر دفاع عربستان اعلام کرد که ائتلافی با حضور ۳۴ کشور به همراه تشکیلات خودگردان فلسطین برای آنچه وی مبارزه با تروریسم خواند تشکیل شده است.

فردای این روز برخی از کشورها مثل پاکستان که نامشان در لیست صادرکنندگان بیانیه آورده شده بود از وجود چنین ائتلافی و اقدام عربستان ابراز تعجب کردند.

این ائتلاف به اعتقاد برخی از کارشناسان و سیاسیون منطقه به خاطر وجود اختلافات گسترده داخلی بین اعضای ائتلاف و عدم حضور کشورهایی چون ایران که از قدرت های منطقه ای است نخواهد توانست به اهداف ادعایی خود دست یابد.

همچنین امروز گروهی از دیپلمات های ارشد سابق ترکیه درباره ماهیت و ساختار مذهبی حاکم بر این ائتلاف هشدار داده و تصریح کردند چنین ائتلافی می تواند به تشدید اختلافات قومیتی در منطقه بیانجامد.

همچنین برخی خبرهای منتشر شده حکایت از اختلاف «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور و «احمد داوداوغلو» نخست وزیر این کشور بر سر برخی مسائل دارد.

در همین خصوص گفتگویی انجام شده است با «سمیح ایدیز» تحلیلگر و کارشناس ترکیه ای مسائل منطقه و منقد سیاست های حزب حاکم ترکیه که مشروح آن در زیر آمده است.

*«داود اوغلو» نخست وزیر ترکیه در جمع رسانه ها اختلافاتش را با «اردوغان» رئیس جمهور حداقلی است. آیا اختلافات جدی و عمده هستند و اساسا این اختلافات در چه زمینه هایی هستند؟

نشانه های موجود هستند که حکایت از آن دارند که داود اوغلو و اردوغان در خصوص آنها نظرات یکسانی ندارند. در بعد داخلی یکی از اختلافات ممکن است درباره نظام ریاست جمهوری باشد بطوریکه داود اوغلو می گوید این مسئله جز اولویت های دولتش نیست در حالیکه اردوغان بر آن پافشاری می کند و تغییر نظام را لازمه رفع دوگانگی های اجرایی می داند. 

داود اوغلو با گفتن این مسئله قصد ندارد که وارد یک درگیری علنی با اردوغان شود زیرا اردوغان نفوذ زیادی بر حزب حاکم عدالت و توسعه دارد. داود اوغلو سعی خواهد کرد کم و بیش این مسئله را جدی جلوه ندهد و اهمیت این اختلافات را کم جلوه دهد زیرا می داند که حزب حاکم به تنهایی کرسی های کافی برای محقق کردن رویای اردوغان را که همان تغییر نظام ترکیه به نظام ریاست جمهوری است، در پارلمان ندارد.

*در بعد سیاست خارجی چه اختلافاتی میان اردوغان و داوداوغلو وجود دارد؟

در بعد سیاست خارجی هم جالب خواهد بود که ببینیم تلاش های ترکیه برای نزدیک شدن به اسرائیل چگونه پیش خواهند رفت. شواهد و اسناد زیادی وجود دارند که داود اوغلو برای نزدیک شدن به اسرائیل رویکردی عملگرا را اتخاذ کرده است در حالیکه اردوغان همچنان بر شروط خودش برای عادی سازی روابط با اسرائیل پافشاری می کند از جمله لغو محاصره غزه. باید ببینیم نتیجه این بازی در روزهای آتی چه خواهد شد.

*در روزهای اخیر شاهد تشکیل ائتلافی به رهبری عربستان سعودی تحت عنوان ائتلاف ضد تروریسم بوده ایم. برخی کارشناسان و سیاستمداران مثل «ایلتر ترکمن» وزیر خارجه پیشین ترکیه درباره پیوستن آنکارا به این ائتلاف و تبعات آن برای منطقه هشدار داده اند. با توجه به ماهیت این ائتلاف آیا این ائتلاف موجب تشدید فرقه گرایی در منطقه نخواهد شد؟

بسیاری از تحلیلگران از جمله خود من در خصوص ورود ترکیه به ائتلاف سعودی ضد تروریسم هشدار داده ایم ائتلافی که بسیار شبیه به یک «ائتلاف سنی» است که آقای «ایلتر ترکمن» هم به این اشاره کرده است. هرگونه ائتلاف اسلامی باید ملاحظاتی فراتر از فرقه گرایی را مد نظر داشته باشد. بنابراین باید ایران را هم وارد این ائتلاف کند. چنین ائتلافی بدون مشارکت ایران موفق نخواهد بود زیرا ایران چنین ائتلافی را علیه خود فرض خواهد کرد. این ائتلاف بطور خودکار موجب تعمیق فرقه گرایی در منطقه خواهد شد مسئله ای که از مدت ها پیش آغاز شده است.