لغو تحریم های ایران راهی عملی برای ازسرگیری همکاری با شرکای منطقه و بین‌المللی

اسپوتنیک گزارش داد: سال 2015 در حالی به پایان می‌رسد که شاهد مذاکرات سخت بین‌المللی بر سر برنامه هسته‌ای ایران و لغو تحریم‌های این کشور بود که سرانجام به حصول توافقی جامع منجر شد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، سال 2015 شاهد مذاکراتی سخت و پر فراز و نشیب میان مذاکره‌کنندگان بین‌المللی و ایران بود. جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 متشکل از روسیه، آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین و آلمان پس از ماه‌ها مذاکره سرانجام در 14 ژوئیه به توافقی تاریخی با هدف اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران در ازای کاهش تحریم‌ها علیه این کشور دست یافتند.

این توافق تاریخی آغازگر دوره‌ای جدید در روابط میان تهران و غرب است که به طور رسمی به 12 سال بن بست برسر برنامه هسته‌ای ایران پایان داد.

ایران و شش قدرت جهانی در تلاش برای رفع اختلافات و یافتن راهی برای محدود شدن فعالیت‌های هسته‌ای تهران چند ضرب‌الاجل را در سال 2015 از دست دادند. تلاش‌های دیپلماتیک سال جاری برای حل این مسئله مهم، در ماه مارس آغاز شد، یعنی زمانی که دیپلمات‌های جهان وارد شهر لوزان سوییس شدند تا چارچوب توافقی را به منظور اعمال محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای ایران به ازای لغو تحریم‌ها علیه این کشور نهایی کنند.

این مذاکرات نفس گیر پس از چند روز چانه زنی سرانجام دوم آوریل با توافق گروه 1+5 و ایران درباره چارچوب یک توافق پایان یافت. ایران براساس تعهدات خود طبق چارچوب اولیه توافقش با گروه 1+5 پذیرفت که فعالیت‌های هسته‌ای خود را طی 10 تا 15 سال آینده محدود کند. این محدودیت‌ها شامل کاهش تعداد سانتریفوژها و همچنین کاهش 97 درصدی ذخیره اورانیوم با غنای پایین خود است.

فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا این چارچوب اولیه توافق را گامی تعیین کننده نامید و این چارچوب در ایران نیز با استقبال مردم ایران روبرو شد که امید به رفع تحریم‌ها یافته‌اند.

چارچوب توافق به دست آمده درخصوص برنامه هسته‌ای ایران همچنین منجر به باز شدن قفل قرارداد میان تهران و مسکو درخصوص تحویل سامانه‌های دفاعی اس 300 شد. تاریخ این همکاری نظامی - فنی مربوط به سال 2007 است، زمانی که ایران و روسیه یک توافق 800 میلیون دلاری را درخصوص تحویل پنج سامانه اس300 امضا کردند سه سال بعد مسکو این قرارداد با تهران را به این بهانه که نقض قطعنامه‌ای از شورای امنیت سازمان ملل در ارتباط با تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران است، به حالت تعلیق درآورد.

این اقدام روسیه باعث شد ایران در سال 2011 دادخواستی را علیه مسکو در دادگاهی مستقر در ژنو تنظیم و چهار میلیارد دلار درخواست غرامت کند.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه کمی پس از توافق ماه آوریل ایران و گروه 1+5 بر سر چارچوب توافق هسته‌ای، ممنوعیت تحویل سامانه‌های دفاعی موشکی اس300 را به ایران لغو کرد.

سرگئی شمزوف رئیس شرکت روس‌تک که یک شرکت دولتی در زمینه توسعه و صادرات تجهیزات پیشرفته دفاعی محسوب می‌شود، در چارچوب تلاش روسیه برای اجرای تعهدات خود در نهم نوامبر اعلام کرد که قراردادی با ایران در زمینه تحویل سامانه‌های دفاعی موشکی اس300 امضا شده است.

رئیس روس‌تک که سازنده موشک‌های اس 300 است، تاکید کرد: ایران متعهد شده است به محض برداشته شدن گام های اولیه در جهت اجرای این قرارداد، دادخواست خود را علیه روسیه پس گیرد. اگرچه تهران پیش بینی کرده است تا پایان سال 2015 این سامانه‌های روسی را دریافت کند، ولادیمیر کوژین دستیار رئیس جمهور روسیه در امور همکاری‌های نظامی- فنی 14 گفت که تحویل این سامانه‌ها به ایران کاری زمان‌بر است و احتمالا این روند در سال 2016 نیز ادامه خواهد داشت.

اسپوتنیک در ادامه گزارش داد: ضرب‌الاجل دستیابی به توافق جامع نهایی درباره برنامه هسته‌ای ایران برای 30 ژوئن سال 2015 تعیین شده بود. با این حال مذاکرات دشوار در وین در این تاریخ به نتیجه نرسید و ضرب الاجل تعیین شده چند مرتبه تمدید شد و از این رو مذاکرات برای دو هفته دیگر نیز ادامه یافت.

این رایزنی‌ها سرانجام، پس از 17 روز رایزنی‌های بی وقفه و طاقت فرسا به نتیجه رسید و منجر به حصول توافق جامع در 14 ژوئیه شد. سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز همان روز یک توافق با عنوان نقشه راه را به منظور شفاف سازی درخصوص مسائل باقی‌مانده فعالیت‌های هسته‌ای گذشته و حال ایران امضا کردند.

ایران براساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) موافقت کرد محدودیت‌هایی را بر فعالیت‌های هسته‌ای حساس خود، شامل کاهش ذخیره اورانیوم غنی شده ، کاهش تعداد سانتریفوژها، تغییر طراحی راکتور آب سنگین اراک و خودداری از غنی سازی اورانیوم در تاسیسات سوخت هسته‌ای فردو اعمال کند. با این حال توافقنامه به دست آمده به ایران اجازه داد فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی اورانیوم خود ازجمله تحقیق و توسعه را در تاسیسات غنی سازی نطنز ادامه دهد. همچنین بر اساس این توافق، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران در روز اجرای برجام و به محض تایید پایبندی تهران به تعهداتش از سوی آژانس لغو می‌شوند.

ایران برای اینکه ثابت کند به تعهدات خود پایبند است متعهد شد به آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه دهد برای مدت 25 سال بر فعالیت‌های هسته‌ای‌اش نظارت داشته باشد.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه توافق به دست آمده برای لغو تحریم‌ها علیه ایران را نتیجه تلاش‌های مشترک روسیه و چین و همچنین مصالحه میان ایران و غرب دانست.

وی افزود: ما درباره مسئله تحریم تسلیحاتی به همراه چین درخواست کرده‌ایم که این تحریم‌ها به عنوان یکی از نخستین اقدامات لغو شود.

به گزارش اسپوتنیک، توافق هسته‌ای زمینه را برای لغو فوری تحریم‌های اقتصادی و مالی غرب علیه ایران در مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای این کشور فراهم کرد. براساس این توافق همچنین، اتحادیه اروپا محدودیت‌های اعمال شده خود را در بخش بانکداری و بیمه علیه ایران لغو خواهد کرد. لغو تحریم های ایران راهی عملی برای ازسرگیری همکاری با شرکای منطقه و بین‌المللی به شمار می‌آید.

علاوه‌براین، حامیان این توافق ابراز امیدواری کرده‌اند که برجام بتواند به صلح و ثبات در منطقه و همچنین تقویت گفت‌وگو میان کشورهای دخیل کمک کند.

حسن روحانی رییس جمهور ایران، از توافق هسته‌ای به دست آمده استقبال کرد و آن را یک توافق خوب نامید.

باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا نیز با استقبال از این توافق تاکید کرد که برجام به تحقق اهدافی که وی در مذاکرات دنبال می‌کرد کمک کرده است.

اوباما یک روز پس ازحصول این توافق، در تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین از وی به خاطر نقش روسیه در دستیابی به چنین نقطه عطفی که نتیجه 20 ماه مذاکرات فشرده و طاقت فرسا بود تشکر کرد.

رئیس جمهور روسیه نیز با استقبال از این توافق مهم گفت که مسکو هرگونه اقدام لازم را برای اجرای کامل توافق هسته‌ای به کار خواهد گرفت.

این در حالی است که توافق هسته‌ای نگرانی شدید اسرائیل و همسایگان ایران را در خلیج فارس درپی داشته است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل مدعی شد، این توافق یک اشتباه بد در سطح تاریخی بوده است که به ایران امکان خواهد داد به سیاست خود در منطقه ادامه دهد.

عربستان سعودی نیز که رقیب منطقه‌ای ایران به شمار می‌رود، با ابراز خشم خود نسبت به برجام ادعا کرد، این توافق نمی‌تواند مانعی برسر راه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای باشد.

پس از حصول توافق هسته‌ای، تمام توجهات به سمت کنگره آمریکا معطوف شد، این‌که آیا کنگره در رای‌گیری ماه سپتامبر توافق را مورد تایید قرار خواهد داد یا رد خواهد کرد. اما دموکرات‌های مجلس سنا پس از چند هفته بحث داغ مانع از تلاش جمهوری‌خواهان برای رد این توافق در تاریخ 17 سپتامبر شدند.

سپس باراک اوباما در 18 اکتبر در راستای اجرای توافق هسته‌ای‌اش با ایران به تمام آژانس‌های دولتی مربوطه دستور داد اقدامات لازم را برای تحقق تعهدات واشنگتن بر اساس برجام به کار گیرند. این تاریخ که روز عملیاتی شدن توافق هسته‌ای نام گرفته است مصادف بود با گذشت 90 روز از تصویب برجام در شورای امنیت سازمان ملل.

اکنون انتظار می‌رود با انتشار ارزیابی نهایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص مسائل باقی‌مانده برنامه هسته‌ای گذشته و حال ایران و آغاز اجرای تعهدات این کشور طبق برجام، این توافق به زودی به مرحله اجرا درآید.

انتهای پیام