کتابی در واکاوی سه مثنوی خواجوی کرمانی منتشر می‌شود

به گزارش خبرنگار مهر، شیلا بلر در این کتاب به تحلیل و واکاوی نسخه دیوان خواجوی کرمانی موجود در کتابخانه بریتانیا پرداخته است و در بخش‌های مختلف، متن و کتابت، برگ‌های مصور، نگاره‌های افزوده شده، شرایط سلطنت و نقش زنان در این نسخه را بررسی کرده است.

موسسه انتشاراتی «متن» در پی انتشار کتاب «سه مثنوی خواجوی کرمانی» که از شامخ‌ترین نسخه‌های نگارگری ایران است، کتاب فوق را که به واکاوی این نسخه می‌پردازد، به زودی با ترجمه مهدی حسینی، روانه بازار نشر خواهد کرد.

انتشار این کتاب در ادامه طرح شناسایی نسخه‌های خطی هنری ایران در موزه‌های خارج از کشور و بازنشر آن‌ها از سوی این موسسه انتشاراتی وابسته به فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران صورت می‌گیرد.

کتاب نفیس «سه مثنوی خواجوی کرمانی» به خط میرعلی بن الیاس تبریزی و ۹ مجلس نقاشی، اثر جنید بغدادی، از مهمترین نسخه‌های خطی مصور قرن هشتم هجری قمری به بعد است. علت این اهمیت اثر را باید در چند مؤلفۀ اساسی جستجو کرد؛ اول در کتابت نسخه که از نخستین نمونه‌های شکل گرفته خوشنویسی نستعلیق است و خط کاتب آن از جهاتی بر خط میرعلی بن حسن تبریزی برتری دارد و می‌توان آن را سرآغاز خوشنویسی خط نستعلیق ایرانی دانست. دوم در مجالس نقاشی نه‌گانه آن که در قیاس با دیگر نمونه‌های پیشین، شاهنامۀ دموت و دیگر نگارگری‌های باقی مانده از نیمۀ قرن هشتم، به کمال و زیبایی بارزی دست پیدا کرده و الگو و سرخطی شده‌اند برای قالب و قواره و چهارچوب نگارگری ایرانی تا اواخر قرن دهم هجری. سوم در تقسیمات ستون‌ها و صفحه آرایی و قرارگیری نوشته‌ها در جاهای مناسب صفحات مصور و تذهیب‌های درون نگاره‌ها.

نگاره‌های نه گانۀ کتاب از حیث ترکیب‌بندی و صحنه آرایی سرفصل تازه‌ای را در سنت نگارگری ایرانی آغاز کرده‌اند و در طراحی اندام‌ها و نقوش هندسی آرایه‌های عمارات و ایجاد تناسب مطلوب میان آنها، برای نسخه بعدی معتبری چون «شاهنامۀ بایسنقری» زمینه‌ساز شده‌اند.