مطهری: برخی خطوط قرمز مصنوعی درست می‌کنند/ من اولین فردی بودم که لفظ فتنه را کار بردم

علی مطهری در نشست پرسش و پاسخ با دانشجویان که در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد٬ در پاسخ به این سوال که آیا کرسی‌های آزاد اندیشی‌‌ همان چیزی است که مدنظر رهبری بود٬ گفت: کرسی‌های آزاداندیشی همانطور که از نامشان پیداست٬ باید آزاداندیشانه باشد. در تاریخ اسلام نقل شده افرادی در مساجد در ردّ خدا و پیامبر حرف می‌زدند و دیگران پاسخ ‌آنها را می‌دادند٬ روش امامان ما برخورد ملایم و نرم بود.

وی افزود: اساسا نظرات مخالفان و معاندان اسلام در کتب مذهبی و دینی وجود دارد. نباید برای آزاد‌اندیشی قید بگذاریم. برای مشخص شدن عظمت انقلاب همه باید آزاد اما باشند متاسفانه گاهی برخی خطوط قرمز مصنوعی درست می‌کنند و می‌گویند نباید فلان موضوع صحبت کنیم که ما موافق این موضوع نیستیم.

مطهری در پاسخ به این سوال که آیا بویی از آرمان‌های انقلاب امروز به مشام می‌رسد٬ گفت: ما در بحث عدالت در دوره‌های مختلف تاریخ بعد از انقلاب متفاوت بوده‌ایم؛ برای مثال در عدالت اقتصادی خوب عمل کرده‌ایم و امروز فاصله روستا‌ها و شهر‌ها از نظر رفاهی کمتر شده است٬ اما شاید باز هم نتوانسته‌ایم درست مدیریت کنیم. وجود اختلاف‌های طبقاتی نشان می‌دهد ما در بحث عدالت کاملا موفق نبوده‌ایم و باید تلاش بیشتری کنیم.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: در بحث آزادی دچار فراز و نشیب‌های زیادی بودیم٬ گاهی آزادی بیان قابل قبول بوده و برخی مواقع خیر؛ برای مثال در دوره اصلاحات حد خوبی از آزادی بیان بداشتیم. در دولت نهم نیز نسبتا آزادی بیان قابل قبول بود٬ اما در دوره دولت دهم به‌ویژه از سال ۸۸ به بعد محدودیت‌ها زیاد شد و تا الان نیز ادامه دارد.

وی افزود: در دوره سازندگی هم آزادی بیان ایده‌ال نبوده است. دوره جنگ و استقرار نظام هم نمی‌تواند خیلی معیار باشد٬ چرا که در دوره جنگ هر کشوری محدودیت‌هایی دارد.

مطهری با بیان اینکه در دوره جنگ ۱۷ روزنامه بسته شد٬ گفت: امام صحبت‌ کردند و گفتند قلم‌های مسموم باید شکسته شود. این مسئله با شرایط جنگ قابل توجیه است اما قابل سرایت به امروز نیست٬ اشتباه این است که برخی می‌‌خواهند احکام گذشته را به امروز سرایت دهند٬ اما نمی‌گویند حرف امام برای شرایط عادی نبود بلکه برای دوره جنگ بود. معتقدم امروز در زمینه آزادی بیان در شرایط خوبی نیستیم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا هنوز هم معتقدیم باید بر‌ای تمام طرف های مناظره در سال ۸۸ دادگاه برگزار شود٬ گفت: بله٬ هنوز هم حرف من‌‌ همان است که بار‌ها گفتم. در سال ۸۸ از ابتدا معتقد بودم حوادث یک مقصر ندارد٬ بلکه سه ریشه می‌توان برای آن ذکر کرد.

وی افزود: اول خطاهای برخی نهادهای حکومتی، دوم برخی شیطنت‌های آقای احمدی‌نژاد و سوم عدم تمکین به قانون از سوی آقایان موسوی و کروبی. من هنوز هم معتقدم اگر بناست مجازاتی صورت گیرد٬ باید هر سه ریشه بررسی شود و سهم هر گروه مشخص شود و روال قانونی طی شود.

این نماینده مجلس نهم تاکید کرد: اگر لازم است محاکمه برگزار شود٬ هر اقدامی باید براساس حکم قانونی باشد٬ نه اینکه تنها یک طرف را مقصر بدانید و آن‌ها را به اسرائیل و آمریکا وصل کنید و بقیه را‌‌ رها کنید. آن‌ها هم بدون حکم قانونی محصور باشند. این خلاف قانون اساسی است و نباید ادامه پیدا کند و این مسئله باید با گفت و شنود حل شود.

مطهری در پاسخ به این سوال که چرا رئیس دولت اصلاحات باید ممنوع‌ التصویر شود٬ گفت: این مسئله نیز همچون موضوع حصر بدون حکم قانونی است. به طور کلی ما نمی‌توانیم هیچکسی را از حقوقی اجتماعی کنیم. هر محدودیت و مجازاتی باید روال قانونی خود را طی کند و برای آن حکم دادگاه وجود داشته باشد.

وی گفت: ممنوع‌التصویری رییس دولت اصلاحات قابل قبول نیست. من وقتی این مسئله از سوی معاون اول قوه‌ قضاییه مطرح شد٬ گفتم این موضوع از کجا آمده و ایشان پاسخ دادند این موضوع از سوی دادستان تهران مطرح شده است٬ اما وقتی از دادستان تهران هم پرسیدم پاسخی داده نشد. ما هم این مسئله را قانونی نمی‌دانیم و معتقدم نباید به آن ترتیب اثر داده شود.

این نماینده مردم تهران با اشاره به موضوع عدالت گفت: عدالت باید بر ظلم غلبه پیدا کند. عدالت مطلق در هیچ جامعه‌ای وجود ندارد و اگر در جامعه‌ای ظلم غلبه پیدا کرد٬ آن جامعه اساسا باقی نخواهد ماند. اگر جامعه‌ای باقی ماند٬ بدانید که عدالت بر ظلم غلبه پیدا کرده است؛ اگرچه ممکن است میزان عدالت کم باشد٬ اما نمی‌توان گفت در آن جامعه عدالت نیست. در مورد انقلاب اسلامی آنچه از عدالت وجود دارد٬ ایده‌آل نیست. اما نمی‌توانیم بگوییم عدالت اساسا وجود ندارد. وقتی برخی برای گرفتن وام ۵ میلیونی دوندگی می‌کنند و افرادی صحبت از ۵ میلیارد می‌کنند نشان می‌دهد یک جای کار اشکال دارد.

مطهری در پاسخ به این سوال آیا استفاده از واژه فتنه برای خانه‌نشین کردن رقبای سیاسی درست است٬ گفت: استفاده از این واژه اشکالی ندارد٬ معنای لغوی فتنه جایی است که در آن امکان تفکیک حق از باطل وجود نداشته باشد. مثل جنگی که در آن گرد و خاک بلند می‌شود و نمی‌توان نتیجه را تشخیص داد. سال ۸۸ هم واقعا این اتفاق افتاد و تفکیک حق از باطل مشکل شد. بنابراین می‌توان کلمه فتنه را برای آن به کار برد. در‌‌ همان ابتدا برخی از اصولگرایان هم شک داشتند که در انتخابات تقلب شده یا خیر؛ شاید من اولین فردی بودم که لفظ فتنه را کار بردم اما سوءاستفاده از این کلمه درست نیست نباید با سوءاستفاده و به هر بهانه‌ای هر کسی را فتنه‌گر بدانیم.

29213