تغییر موازنه‌های نظامی و سیاسی در سوریه پس از حوادث پاریس

همه کارشناسان خاورمیانه می‌گویند منتظر تحولات جدیدی در سوریه باشید. دلیل آن انضمام فرانسه به ائتلاف روسی علیه تروریسم و داعش در سوریه است. نیروی هوایی و دریایی روسیه در مناطق ساحلی سوریه و دریای مدیترانه مستقر شده و مانورهای نظامی ویژه‌ای را برگزار کرده است. گفته می‌شود حتی بعید نیست که نیروی زمینی روس نیز وارد عمل شود.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) از لبنان، فرانسه نیز پس از حوادث پاریس با تکیه بر توانایی‌های ناتو و قدرت نظامی‌اش رهسپار جنگ هوایی با داعش شده و ناوهواپیما بر شارل دوگل در کنار ناوهای روسی برای حمله به داعش مستقر شده است. اطلاعات میدانی حاکی از آن است که هماهنگی لازم بین روسیه و فرانسه برای تقسیم میدان آبی دریای مدیترانه در مقابل سواحل سوریه برای انجام عملیات هوایی نیروی هوایی فرانسه علیه مواضع داعش انجام شده است و قرار است علاوه بر هواپیماهای مستقر بر ناوهواپیما بر شارل دوگل فرانسه، 24 هواپیمای جنگی فرانسه مستقر در ابوظبی و اردن نیز به این مجموعه اضافه شوند.

ترکیه نیز بار دیگر با تکیه به نیروهای تحت امرش در سوریه (مجموعه‌های مسلح جبهه الشام و احرار الشام) در تلاش است مناطق نفوذ و امن در شمال حلب ایجاد کند. ترکیه این اقدام محتمل را در راستای بستن مرزهای مشترک ترکیه و سوریه به روی داعش عنوان کرده است، چیزی که چند روز پیش از سوی آمریکا اعلام شد مبنی بر این که ترکیه همه مرزهایش را به روی داعش می‌بندد.

پادشاهی سعودی بعد از آن که نتوانست به اهداف سیاسی‌اش در سوریه برسد و سکانداری جنگ علیه نظام سوریه را از دست داد اکنون در حال گسیل صدها مخالف نظام سوری به ریاض است تا پیش از سومین جلسه مذاکرات وین برای سوریه همه قوایش را در مذاکرات پیش رو جمع کند، با این همه برای کسب قدرت در میز مذاکرات همچنان به نیروهای تحت امرش در سوریه و اقدامات نظامی آنها چشم دوخته است.

همه این شواهد نشان می‌دهد که سوریه در آستانه تحولی مهم است که بی هیچ شک و شبهه‌ای پیش درآمدش عملیات گسترده نظامی از سوی همه طرف‌ها در این کشور است؛ گو این که هیچکس نمی‌تواند تضمین دهد که این عملیات به راه حلی سیاسی منجر شود، چه آن که ممکن است بر خلاف همه انتظارها (انتظاراتی که پس از مذاکرات وین برای سوریه برای راه حل سیاسی پیش آمده است) جنگ با شدت بیشتری در این کشور ادامه یابد.

هم‌زمان داعش به شکل غیر منتظره‌ای اقدامات تروریستی خود را در ترکیه، مصر، لبنان، اروپا و به شکل خاص در فرانسه شدت بخشیده است. داعش در حالی دست به این اقدام می‌زند که در میدان درگیری‌های نظامی پس از دخالت مستقیم روسیه در سوریه دستاوردهای بزرگی نداشته بلکه شکستهای را نیز متحمل شده است.

ابتدا داعش در عملیاتی تروریستی در آنکارا در اقدامی تروریستی 102 تن را از پای در می‌آورد. سپس هواپیمای روسی حامل 224 مسافر روسی را در آسمان صحرای سینا منفجر می‌کند. در اقدامی وحشیانه ضاحیه جنوبی بیروت در منطقه برج البراجنه را هدف قرار داده و 45 نفر را به شهادت رسانده و دهها نفر را مجروح می‌کند و در پایان در عملیات تروریستی پاریس 132 نفر را قربانی می‌کند.

اهداف داعش در عملیات تروریستی برج البراجنه

براساس اعلام منابع امنیتی لبنانی و اظهارات سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله بنا بر آن بود تا با استفاده از این عملیات تروریستی جنگی جدید در لبنان بین فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها و به شکل خاص شیعیان لبنان آغاز شود چه آن که این عملیات در ضاحیه جنوبی بیروت و در منطقه اردوگاه فلسطینی برج البراجنه روی داده است که بیش از 25 هزار پناهنده فلسطینی در کنار آواره‌های سوری و فلسطینی رانده شده از سوریه در آنجا استقرار دارند. محل استقرار تروریستهای وابسته به داعش در اردوگاه برج البراجنه بوده و از ابتدا این گونه وانمود شد که برخی فلسطینی‌ها در این عملیات دست داشته‌اند.

گمان داعش بر این بود که با انفجار در برج البراجنه و قتل عام مردم شیعه در ضاحیه جنوبی بیروت، واکنشهای شدید آغاز و نبردی بین فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها آغاز می‌شود اما تدابیر ویژه و مواضع روشنگرانه سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله و سپس اعلام نتیجه دستگیری‌های سازمان امنیت لبنان نشان داد که عوامل این انفجار سوری‌های داعشی بوده و اردوگاه برج البراجنه را به عنوان پایگاه عملیاتی قرار داده بودند. به هر حال به رغم شهادت دهها نفر از شیعیان این منطقه با هوشیاری حزب‌الله این توطئه داعش خنثی می‌شود. کشفیات سازمان امنیت لبنان و نیروهای اطلاعات ارتش لبنان نشان می‌دهد که طرح بازگشت عملیات انتحاری و توسعه درگیری‌ها بین فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها رشته‌ای دراز و فراتر از حد تصور داشته است.

چرایی عملیات تروریستی داعش و انعکاس‌های آن

پس از این عملیات تروریستی در بیروت، انفجارها به پاریس منتقل می‌شود و رویدادی که به یازده سپتامبر اروپا و فرانسه شهرت می‌یابد به وقوع می‌پیوندد و طی آن پاریس به مدت 72 ساعت به شهری نظامی با تدابیر شدید امنیتی تبدیل می‌شود. از این مرحله فرانسه، اروپا و پیمان ناتو وارد عرصه رویارویی سیاسی و اتخاذ تدابیر جنگی علیه داعش می‌شوند. از این لحظه به بعد سوالات زیادی ایجاد می‌شود:

1- چرا داعش دایره درگیری‌های خود را از عراق و سوریه در یک برهه زمانی کوتاه مدت به مصر، ترکیه، روسیه، فرانسه (اروپا) و لبنان (حزب‌الله) گسترش می‌دهد؟ آیا آنها در پایان یکی از مراحل حیات داعش اقدام به عملیات انتحاری کرده‌اند؟ یا آن که در حال انتقال پیام‌هایی مبنی بر قدرت غیر قابل کنترلشان در دیگر کشورهای جهان هستند؟

2- آیا فرانسه و ناتو در اقدامی مشترک دست به عملیات نظامی علیه داعش در سوریه خواهند زد و بدون هماهنگی با روسیه، دولت و ارتش سوریه و دیگر هم پیمانان سوریه، دخالتی از نوعی جدید در سوریه خواهند نمود؟ یا آن که هماهنگی با روسیه انجام و ائتلاف مورد نظر پوتین علیه داعش شکل می‌گیرد؟

3- آیا در حالی که مذاکرات وین در دو مرحله گفتگوها برای حل بحران نظامی گفتگوی سیاسی را در پیش گرفته است، اقدام جدید فرانسه و ناتو منجر به بحرانی تر شدن وضع سوریه می‌شود و یا آن که با ایجاد هماهنگی با همه اطراف در سوریه، هرگونه اقدام نظامی علیه داعش در سوریه منجر به تسریع در روند گفتگوهای سیاسی مورد نظر در سوریه می‌شود؟

4- آیا آن چنان که وزیر اطلاعات ایران سید محمود علوی اعلام کرده است این اقدامات تروریستی داعشی می‌تواند پیام یا زنگ خطری برای ایران باشد که مدتها است که در دایره تهدیدهای داعش قرار دارد؟ و آیا این امکان وجود دارد که ایران نیز آماج اقدامات تروریستی داعش قرار گیرد؟

توانایی‌های داعش در محل اجرای عملیات تروریستی

اما چرا داعش چهار نقطه اساسی در آنکارا، شرم الشیخ (هواپیمای مسافربری روسیه)، بیروت و پاریس را هدف قرار می‌دهد و اهداف تروریستی خود را به راحتی اجرایی می‌کند؟

1- داعش از سوریه با همه مناطق چهارگانه اجرای عملیات تروریستی ارتباطی زمینی داشته و در هر کدام از این مناطق نیروها و پایگاه اجتماعی، عملی و نظامی دارد.

2- داعش از سال‌ها پیش با ترکیه روابطی گرم و دوطرفه داشته است. حتی برخی از ایدئولوگ‌های حزب اردوغان، داعش را یکی از مظاهر جریان‌های اسلامی می‌دانستند. ترکیه حامی لجستیک و مرز انتقال همه کمکهای نظامی، غذایی، بیمارستانی و پل انتقال همه "جهادیون" اروپایی به سوریه بوده است. نیروهای داعش به وفور در ترکیه یافت می‌شوند و برای آنها انجام عملیات تروریستی در آنکارا یا دیگر شهرهای ترکیه سخت نیست.

3- پس از تشکیل امارت سینا و بیعت نیروهای افراطی صحرای سینا با داعش، داعش عملا صاحب پایگاه عملیاتی در منطقه سینا شد و به شکل میدانی همه شبه نظامیان این منطقه را تحت امر خویش در آورد و به این شکل توانست میدان مانورهای خود را از سوریه به مصر منتقل کند. بنابراین اجرای عملیات تروریستی در شرم الشیخ و بمب گذاری هواپیمای روسی برایش کار سختی نبوده است به خصوص آن که صحرای سینا انبارهای تسلیحاتی ناشناخته‌ای دارد که امروز در اختیار گروه‌های تروریستی وابسته به داعش قرار گرفته است.

4- سوابق عملیات تروریستی دو ساله اخیر در بیروت نشان می دهد با وجود حدود دو میلیون پناهنده سوری و وجود برخی پایگاه‌های اجتماعی اندیشه‌های تکفیری در شرق و شمال لبنان، داعش عملا دارای ستادهای نظامی تروریستی در لبنان است که در هر برهه از زمان براساس دستورات فرماندهان داعش از سوریه اقدام به عملیات تروریستی می‌کنند. با توجه به سوابق پیشین در بیروت، اقدام تروریستی در برج البراجنه بیروت غیر قابل پیش بینی نبوده است و نیروهای وابسته به داعش در سایه تعقیب و مراقبت نیروهای امنیتی لبنان برای خود خانه‌های تیمی و نقاط امن جدیدی دارند تا همچنان به عملیات انتحاری تروریستی دست بزنند.

5- پس از اعلام سوابق عبدالحمید اباعود و همدستانش در عملیات تروریستی پاریس بر همگان روشن شده است که داعش در اروپا با به خدمت گیری هزاران جهادی اروپایی که اکثریت آنها تابعیتی بلژیکی و فرانسوی دارند، شبه نظامیانی آماده در اروپا دارد که می‌توانند هر نقطه از فرانسه و دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا را به هم بریزند. این وضعیت کاملا منحصر بفرد برای داعش در مقایسه با دیگر کشورهای جهان است و با هیچ جای دیگری قابل قیاس نیست لذا می‌توان ادعا کرد اگر داعش تصمیم به اجرای عملیات تروریستی در اروپا بگیرد به مراتب راحت تر عملیاتی می‌کند تا جاهای دیگر دنیا.

فرق ایران با مناطق چهارگانه عملیات تروریستی داعش

شاید به همین دلیل است که ایران تاکنون هدف عملیات تروریستی قرار نگرفته و یا اگر هم نقشه‌هایی از قبل داعش در حال اجراء بوده توسط نیروهای اطلاعاتی و امنیتی ایران خنثی شده است. علت عمده آن است که داعش در ایران فاقد پایگاه اجتماعی و فرهنگی حامی است و به رغم برخی اخبار جسته و گریخته مبنی بر وجود برخی ایرانی‌ها در صفوف داعش اما تاکنون به دلیل حجم بسیار ناچیز آن، داعش و دیگر مجموعه‌های تروریستی در عراق و سوریه نتوانسته‌اند ایران را هدف قرار دهند. ما می‌توانیم این حجم آماری را مثلا با ترکیه، مصر، لبنان و فرانسه یا بلژیک مقایسه کنیم. ایران در مقایسه با این کشورها نه از نظر سرباز گیری داخلی و نه از نظر پایگاه اجتماعی حامی اندیشه‌های تکفیری اصلا قابل مقایسه با آنها نیست. با توجه به سیر تحولات چهار ساله اخیر کشورهایی مثل ترکیه، لبنان، مصر، فرانسه و بلژیک داعش اکنون دارای همه بسترهای لازم برای وقوع جنایاتی نظیر عملیات تروریستی در پاریس یا بمب گذاری هواپیمای روسی در شرم الشیخ هست اما ایران دارای چنین بستری برای داعش نیست و بدون شک یکی از دلایل بروز چنین حالتی سهل انگاری و همکاری کشورهایی نظیر ترکیه و فرانسه در توسعه دامنه خشونت و تروریسم در سوریه و عراق بوده است.

با این همه این استدلال‌ها نافی لزوم دقت و هوشیاری دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی کشورمان در مقابله با نقشه‌های گروه های تروریستی در عراق و سوریه نیست به خصوص آن که داعش، جبهه النصره و ارتش موسوم به آزاد سوریه در داخل سوریه از برخی منافقین برای عملیات نظامی، استراق سمع و جاسوسی استفاده می‌کنند.

آمریکا، ترکیه و منطقه امن در سوریه

آمریکا در قالب گفت‌وگوهای انجام شده‌اش با ترکیه تاکید کرده است که مرزهای ترکیه با سوریه به منظور بستن کلیه راه‌های امدادی داعش بسته خواهد شد اما تاکنون افشاء نکرده‌اند که کدام خطوط مرزی و چگونه بسته می‌شود و ترکیه چه تعهداتی به آمریکا داده است. آیا آن چه که تحت عنوان ایجاد منطقه امن در داخل سوریه از سوی ترکیه مطرح شده است همان مطالب افشاء نشده آمریکا در گفتگو با ترکیه است؟ ترکیه که سالها با پرونده انضمام به اتحادیه اروپا دسته و پنجه نرم می‌کند اکنون در برابر آزمایشی سخت قرار گرفته است و باید بین حمایت لجستیک از داعش و جبهه النصره و دیگر گروه‌های تروریستی سوریه و ارتباط فعال با اروپا یکی را انتخاب کند. رسوایی انتقال 65 هزار ماشین صفر کیلومتر شاسی بلند برای داعش که همه آنها از مرز ترکیه به سوی سوریه انتقال یافته است، مواضع سیاسی دوگانه و دو پهلوی ترکیه در قبال مبارزه با تروریسم را در کوران سختی قرار داده است. همه اطراف در سوریه متفق‌القول هستند که بخش اعظم کمکهای لجستیک به داعش در سوریه و عراق از طریق مرزهای مشترک ترکیه با سوریه به دست داعش رسیده است.

مواضع ناپخته سعودی در بحران سوریه ادامه دارد

پادشاهی سعودی که در دومین دور مذاکرات فراگیر وین با حضور ایران در آستانه اقدام برای تلاشی و برهم زدن معادلات سیاسی در مذاکرات بود به دنبال عملیات تروریستی پاریس با موازنه‌های برهم ریخته ای روبرو شد. سعودی ها تلاش داشتند تا در صورت عدم تعیین جدول زمانی برای برکناری بشار اسد از مذاکرات عقب نشینی کرده و فرمول شکست خورده مذاکرات را به پای روسیه و ایران بگذارند اما با عملیات در پاریس موضوع لزوم مبارزه جدی با تروریسم در سوریه در صدر گفتگوهای وین قرار گرفت و نتیجه انتقال به مرحله دولت فراگیر سیاسی در ظرف شش ماه از آن خارج شد. سیاست خارجی سعودی که بین مخالفان مسلح ضد نظام سوریه و حضور بشار اسد رییس جمهور سوریه تلازمی حیاتی و استراتژیک برقرار کرده بود در سایه تحولات پاریس این مکانیسم سیاسی را از دست دادند و موضوع برکناری بشار اسد نه تنها هیچ سند رسمی‌ای پیدا نکرد که آینده وی در قالب انتخاب مردم سوریه تفسیر یافت که بیشتر به قرائت روسیه و ایران در مذاکرات از آینده بشار اسد شباهت دارد. پس از عملیات پاریس انتقادات از عملکرد آمریکا و فرانسه در قبال سعودی و اندیشه‌های افراطی وهابیت به شدت اوج پیدا کرد بگونه‌ای که برخی به این خوش گمانی روی آوردند که مرحله آغاز بررسی پرونده‌های حمایت سعودی از تروریسم شروع شده است.

ناکامی‌های ترکیه در بحران سوریه ادامه دارد

به نظر می‌رسد ترکیه پس از تحولات تروریستی در پاریس و به رغم برخی مانورهای سیاسی در اجلاس گروه جی 20 در آنتالیا یکی از شکست خورده‌های جدی در تحولات سوریه است. اردوغانی که از سقوط زودهنگام دولت سوریه و برگزاری نماز جماعت(با مخالفان نظام سوریه) در مسجد اموی دمشق سخن می‌گفت اکنون پس از گذشت چهار سال همچنان شاهد حضور دولت سوریه در دمشق است. اردوغان سپس از لزوم حملات زمینی با کمک ناتو سخن گفت که آن هم عملی نشد. بعدها از ایجاد منطقه ممنوعه پرواز بر فراز سوریه حرف زد که انهم محقق نشد. آنگاه از لزوم ایجاد منطقه امن در داخل سوریه سخن گفت که آن هم اجرایی نشد و حتی هم پیمانان غربی اش نیز این موضوع را حمایت نکردند. اکنون سوال این است که با وجود دخالت نظامی گسترده نظامی روسیه در سوریه آیا باز هم می تواند از ایجاد منطقه امن در 98 کیلومتر مرز مشترک بین سوریه و ترکیه سخن بگوید؟ به نظر می‌رسد اردوغان با همه تمهیداتی که توسط مجموعه های مسلح وابسته به ترکیه در مناطق ادلب، حلب و جسر الشغور تدارک دیده است اما این دیدگاه هم راه به جایی نخواهد برد. پس از تحولات نظامی در استان الحسکه سوریه و عقب رانده شدن داعش از برخی از این مناطق توسط نیروهای کرد منطقه، ترکیه به شدت در قبال این تحولات واکنش نشان داده و قدرت یافتن کردها در این منطقه را اقدامی علیه امنیت ملی خویش ارزیابی می‌کند، این در حالی است که آمریکایی‌ها نیروهای کرد این منطقه را تجهیز کرده و از عملیات نظامی آنها علیه داعش حمایت می‌کنند. این تحولات نیز به چالشی جدید برای ترکیه در داخل سوریه تبدیل شده است که این را هم باید به حساب ناکامی‌های سیاست خارجی سوریه در قبال سوریه ارزیابی کرد.

آیا مواضع فرانسه در قبال تحولات سوریه و آینده آن تغییر می‌کند؟

پاریس با تکیه بر مواضع فرانسوی و اروپایی‌اش در تجدید نظر در چگونگی برخورد با تروریسم در سوریه جدی است اما در چگونگی برخورد با موضوع سوریه هنوز مردد است، گو آن که دیدگاه‌هایی حاکی از آن است که احتمال چرخش سیاست خارجی فرانسه وجود دارد، گرچه وی در دیدار با نخست وزیر انگلیس در پاریس که به منظور هماهنگی‌های اطلاعاتی بین دو طرف برای مبارزه با داعش انجام شد بار دیگر اعلام کرده است که بشار اسد جایی در اینده سیاسی سوریه ندارد. از زبان فرانسوا اولاند رییس جمهور فرانسه رسما اعلام شد که این کشور در حال جنگ با تروریسم و داعش است و همه توانایی‌های نظامی، امنیتی و سیاسی‌اش را در همین مقوله بکار خواهد برد و به همین منظور آرایش نظامی، هوایی و دریایی خود را در منطقه دریای مدیترانه با هدف هجوم به داعش در سوریه تغییر داده است، منتقدان فرانسوی سیاست خارجی این کشور معتقدند در حالی که تروریسم داعشی همه ارزشهای فرانسه را هدف قرار داده است چگونه فرانسوا اولاند هدفی سیاسی در سوریه را بر هدف اصلی که اکنون دشمن شماره یک فرانسه شده است را مقدم می‌دارد. حضور جدی نظامی فرانسه در سوریه با آن که گفته می‌شود در قالب هماهنگی با روسیه خواهد بود اما این نگرانی را ایجاد کرده است که دخالت فرانسه بدون تردید هماهنگی با آمریکا و ائتلاف بین‌المللی علیه داعش را در پی خواهد داشت و آیا این سیاست به منزله تحمیل مواضع آمریکا در اقدامات جدید نظامی فرانسه است؟ چه آن که آمریکا اعلام کرده است که تغییری در سیاستهای خود در مقابله با داعش در سوریه و عراق ایجاد نکرده است. برخی از سیاستمداران فرانسوی، دولت این کشور را به هم پیمانی و تشکیل ائتلافی با روسیه علیه داعش فرا می خوانند زیرا روسیه را جدی تر از آمریکا در مبارزه با داعش و تروریسم می‌دانند اما فرانسوا اولاند دنبال نظریه‌ای جدید در قالب ائتلاف فرانسوی، روسی و آمریکایی علیه داعش است و به همین منظور دیدارهای جداگانه‌ای را با اوباما و پوتین ترتیب داده است.

سیاست هرج و مرج هوشمندانه آمریکا ادامه دارد

آمریکا در سایه نظام امنیتی‌اش "سیاست هرج و مرج هوشمندانه" که از سال 2003 بر خاورمیانه سایه انداخته است از عدم بازنگری در سیاست‌هایش در خاورمیانه و به شکل خاص در سوریه سخن می‌گوید. به رغم قربانیان تروریسم از عراق، سوریه و لبنان تا اروپا و فرانسه اما باراک اوباما همچنان در دود و غبار جنگ داخلی در سوریه و گسترش آن در یمن و عراق از دمکراسی در سوریه سخن می‌گوید و مدعی است بشار اسد از سوی اکثریت مردمش فردی غیرمقبول است و او باید برود تا جنگ در این کشور پایان یافته و امکان مبارزه با تروریسم فراهم شود. آمریکایی‌ها که فرماندهی ائتلاف بین‌المللی علیه داعش را به مدت دو سال اخیر در دست دارند تا این لحظه نه تنها نتوانسته‌اند از توسعه مرزهای تروریسم داعش جلوگیری کنند که دامنه وحشی‌گری‌های آن تا فراز صحرای سینا و تا قلب پایتخت فرانسه نیز سرایت کرده است و اگر بنا بر محاسبه باشد منطقی آن است که آمریکایی‌ها باید در قبال حوادث خونین پاریس مسئولیتی به عنوان رهبر ائتلاف بین‌المللی علیه داعش بپذیرند. براساس اطلاعات و آمارهای موجود در حال حاضر میزان پروازهای هوایی ائتلاف بین‌المللی تحت رهبری آمریکا علیه داعش در روز از هفت بار تجاوز نمی کند و این در حالی است که با آغاز جنگ سعودی علیه یمن، نیروهای هوایی سعودی، امارات، قطر، کویت و اردن عملا از حملات هوایی علیه داعش خارج شده‌اند، این در حالی است که آمریکایی‌ها در زمان حمله به عراق در هر روز 1100 عملیات هوایی علیه مواضع ارتش و نظام صدام انجام می‌دادند. آمریکا که سیاست"هرج و مرج هوشمندانه" در خاورمیانه را نتیجه بخش دیده است همچنان از استمرار سیاستهای سابق خود حرف می‌زنند.

روسیه با بمب افکن‌های توپولوف می‌آید

با عملیات تروریستی داعش در سرنگون ساختن هواپیمای روسی در صحرای سینا و پاریس، مسکو قوی تر از قبل در عرصه مبارزه داعش در سوریه بر آمد و امیدوار بود گفتگوهای دو جانبه پوتین و اوباما در حاشیه اجلاس گروه جی 20 در ترکیه، باعث نزدیکی بیشتر مواضع دو طرف در سوریه شود اما امریکایی ها با مواضع اخیر اوباما در باره سرنوشت سیاسی بشار اسد و گره زدن سرنوشت وی به مبارزه فراگیر با تروریسم و داعش در سوریه آب پاکی را روی دست روس‌ها ریختند. روس ها معتقدند آمریکا با این مواضع دست به ماجراجویی خطرناکی در سوریه می زند و تحولات آتی این کشور را پیچیده تر می‌کنند. نیروی هوایی روسیه با هماهنگی ارتش سوریه حملات سنگینی را علیه مواضع داعش در دیرالزور و رقه و دیگر نقاط سوریه تدارک دیده‌اند که آثار میدانی گسترده ای برای دولت و ارتش سوریه داشته است به گونه‌ای که اکنون نگاه به مناطق نزدیک به دمشق است تا با پاکسازی این مناطق امنیت بیشتری برای پایتخت سوریه ایجاد شود. روسیه توان نیروی هوایی خویش در پایگاه هوایی لاذقیه را افزایش چشمگیری داده است و قرار است بمب افکن‌های توپولف 95 با قدرت حمل 15 تن و توپولف 160 نیز که قادر است معادل 40 تن انواع و اقسام بمب را حمل کند به مجموعه نظامی خویش بیفزاید و این در حالی است که اکنون بیش از چهار هزار کارشناس و مستشار نظامی روس در سوریه حضور دارند و این تعداد قابلیت افزایش را دارد. میزان همبستگی‌ای که روس‌ها با فرانسوی‌ها در واقعه پاریس داشتند اصلا قابل مقایسه با همبستگی فرانسوی ها با روسها در واقعه سرنگون ساختن هواپیمای روسی بر فراز سینا نیست چه آن که مسکو به مراتب پس از واقعه پاریس قوی تر در صحنه حاضر شده و از هرگونه همکاری با فرانسه استقبال نمودند اما در هر حال پس از تحولات اخیر، روسیه بر تعداد هواپیماهای خود در سوریه افزوده و گفته می‌شود واحدهای توپخانه‌ای خود را هم به نیروی هوای‌اش در سوریه افزوده است و با تکیه بر ائتلاف چهار ضلعی ارتش سوریه، ایران، حزب‌الله و روسیه، اکنون ارتش سوریه در آستانه کسب پیروزی‌های مهمی در منطقه حلب جنوبی و ادلب است. اگر فرض بر آن باشد که ناوگان دریایی فرانسه نیز به دریای مدیترانه در نزدیکی سواحل سوریه برسد آنگاه عملا سه نیروی دریایی بزرگ ارتشهای جهان آمریکا، روسیه و فرانسه (در کنار ناوگان‌های ناتو) در این منطقه مستقر می‌شوند و اگر برنامه چین برای انضمام به ائتلاف روسی، ایرانی و سوری نیز عملیاتی شود آنگاه قطب چهارمی در این منطقه از جهان نیز استقرار خواهد یافت.

هم پیمانی و ائتلاف ایرانی روسی علیه تروریسم در سوریه

حضور پوتین در تهران در چهارچوب سومین اجلاس کشورهای صادر کننده گاز جهان و دیدار با مقامات عالی رتبه کشورمان و از جمله با مقام معظم رهبری این گمانه زنی را به شدت تقویت کرده است که بر همکاری و اقدامات مشترک دو کشور در سوریه علیه تروریسم افزوده خواهد شد و بر خلاف گمانه زنی‌های برخی رسانه‌های غربی و عربی،همکاری ایران و روسیه برای مبارزه با تروریسم در اوج قرار دارد و همه اقدامات ضروری برای مبارزه با تروریسم و داعش در سوریه اتخاذ خواهد شد.

تصویب قطعنامه شورای امنیت علیه داعش

اقدامات روسیه و تدابیر جدید فرانسه علیه داعش بعد از تصویب قطعنامه ای علیه داعش که پس از اقدامات تروریستی داعش در پاریس به تصویب رسید راه اقدامات قانونی گسترده علیه داعش در سوریه را هموارتر از گذشته کرده است و گفته می‌شود حتی در صورت ضرورت امکان استفاده از نیروی زمینی نیز در نظر گرفته شده است که ممکن است در قطعنامه‌های بعدی شورای امنیت علیه داعش در قالب توافق سه جانبه آمریکا، فرانسه و روسیه تصویب شود.

روسیه در پاکسازی غرب سوریه جدی است

پس از افزایش تعداد هواپیماهای جنگی روسی سوخو به 69 فروند، با ورود بمب افکن‌های استراتژیک روسیه (توپولف 160) به نبردهای جاری در سوریه و استقرار آن در "پایگاه هوایی حمیمیم لاذقیه" و دیگر پایگاه های نظامی ساحلی (همچون پایگاه هوایی شعیرات در سی کیلومتری جنوب حمص) و گسترش مواضع و پایگاه های موشکی در غرب سوریه ، همه منتظر تحولات دراماتیک در سوریه هستند. ارتش سوریه با پوشش هوایی روسیه نبردهای سنگینی را در شمال لاذقیه در دو کیلومتری مرزهای مشترک با ترکیه آغاز و ضربات سختی را علیه مواضع مجموعه های مسلح مستقر در این مناطق کوهستانی وارد کرده اند.براساس برخی اطلاعات رسانه ای نیروهای مشهور به قفقازی(نیروهای افراطی اعزامی از چچن و برخی مناطق کشورهای آسیای میانه) که متخصص در نبردهای کوهستانی به خصوص در فصل سرما هستند از سوی مجموعه‌های مورد حمایت ترکیه به این مناطق اعزام شده‌اند تا در فصل سرما با نیروهای سوری در این منطقه وارد جنگ شوند. بمبارانهای هوایی روسیه در این منطقه اعتراض شدید ترکیه را برانگیخته به شکلی که وزارت خارجه ترکیه آنری کارلوف سفیر روسیه در ترکیه را فراخوانده و اعتراض خود را اعلام کرده است. اکنون این سوال مطرح است آیا در مقابل موضع سخت و غیر قابل انعطاف روسیه در سوریه، ترکیه می‌تواند منطقه امن توسط مجموعه‌های مسلح وابسته به خود در منطقه شمال حلب تا مرزهای ترکیه ایجاد کند؟ جایی که گفته می‌شود ترکیه با هماهنگی امریکا می خواهد 98 کیلومتر از مرز خود با سوریه را ببندد تا داعش از آنها برای کمکهای لجستیک از ترکیه استفاده نکند! علی القاعده پاسخ باید منفی باشد اما اصرار ترکیه که احتمالا حمایت آمریکا را در بر دارد می‌تواند به توسعه جنگ در این مناطق بیفزاید. کارشناسان نظامی می‌گویند انتقال نبردهای هوایی از هواپیمای جنگی "سوخو" به "بمب افکن‌های استراتژیک" حاوی مواضعی مستحکم از سوی ائتلاف چهارگانه روسیه، ایران، سوریه و حزب‌الله در سوریه است.

انتهای پیام