لزوم مدیریت روند مهاجرت از خاورمیانه به اروپا

در نشست علمی "تحولات خاورمیانه و سیاست‌های مهاجرتی اتحادیه اروپا" با حضور کارشناسان مربوطه، تاثیر پدیده تروریسم و افراط‌گرایی بر گسترش موج مهاجرت‌ها از خاورمیانه به اروپا مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت.

به گزارش خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در نشست علمی تحولات خاورمیانه و سیاست‌های مهاجرتی اتحادیه اروپا که امروز بعد از ظهر با همکاری انجمن علوم سیاسی ایران و پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه برگزار شد به بررسی علل مهاجرت‌ها به اروپا و مسایل پیرامون مهاجرت به اروپا پرداخته شد.

کیهان برزگر، مدیر گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشکده علوم و تحقیقات که در این نشست حضور داشت خاطرنشان کرد: مهاجرت می‌تواند دلایل مختلفی از جمله در اقلیت بودن، تقسیم ناعادلانه ثروت و امید داشتن برای دستیابی به زندگی و تحصیلات بهتر در کشور دیگری داشته باشد و همه این‌ها دلایلی هستند که در گذشته عمده‌ترین علل مهاجرت‌ها را تشکیل می‌دادند.

او ادامه داد:‌ امروز پدیده تروریسم و گسترش افراط‌گرایی در کنار موج جدید جنگ‌هایی که در خاورمیانه به وقوع پیوسته است از جمله علل دیگری هستند که مهاجرت‌ها را به صورت گسترده به اروپا رقم زده‌اند.

مدیر پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه با اشاره به نگرانی اروپایی‌ها از گسترش مهاجرت‌ها به کشورهای اروپایی گفت: اروپا به خاطر نزدیک بودن به خاورمیانه شاهد موج جدیدی از مهاجران است که از جنگ و داعش فرار کرده‌اند و به این منطقه می‌روند. از سوی دیگر نسل دوم و سوم مهاجران خاورمیانه نیز که در اروپا زندگی می‌کنند امروز به مساله‌ای برای این کشورها تبدیل شده‌اند و این مساله هم به خاطر بحث افراط‌گرایی و تروریسم به وجود آمده چرا که خواه‌ناخواه بحث تروریسم و ناامنی خاورمیانه به امنیت اروپا نیز گره خورده است.

برزگر با اشاره به حضور هیات‌های اروپایی در ایران تاکید کرد: پس از توافق ایران و 1+5 شاهد موج جدیدی از حضور هیات‌های اروپایی به تهران هستیم ولی این هیات‌ها تنها برای بستن توافق‌های اقتصادی به ایران نمی‌آیند بلکه به دلیل موقعیت استراتژیک ایران در خاورمیانه و توان این کشور برای مقابله با تروریسم هم به تهران سفر می‌کنند.

به گزارش ایسنا، یوسف ملایی، کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل نیز از دیگر افرادی بود که در این نشست حضور داشت و به بررسی تفاوت آوارگان و پناهجویان پرداخت.

وی با بیان این که از حدود 10 تا 12 سال پیش بحث آوارگی از بحث پناهندگی جدا شده است گفت: در کوزوو تعداد زیادی از آلبانی تبارها به خاطر عملیات نظامی صرب‌ها به صورت دسته جمعی از محل اسکان خود فرار کردند و در جست‌وجوی محل امنی می‌گشتند ولی امکان خروج از کشور برای آن‌ها وجود نداشت به همین دلیل در داخل مرزهای خود باقی ماندند و ناتو با کمک کمیساریای عالی پناهندگان و تا حدی سازمان ملل به آن‌ها کمک کرد و در همان زمان بود که مفهوم جدیدی از فعالیت‌های بشردوستانه برای ناتو که سازمانی نظامی بود به وجود آمد.

ملایی با اشاره به پروتکل الحاقی 1967 افزود: طبق این پروتکل پناهنده کسی است که به خاطر آزار و اذیت از ترس به خطر جان افتادن جانش و مشکلات اقتصادی به دنبال مکانی امن از کشورش خارج می‌شود. هم‌چنین می توان گفت مهاجران لزوما از حاکمیت فرار نمی‌کنند بلکه تنها به دنبال شرایط بهتری برای زندگی هستند ولی آوارگان افرادی هستند که از جنگ و نزاع فرار کرده و باید از حداقل‌های زندگی و بهداشت برخوردار باشند. این آوارگان پس از بررسی روند قانونی و پرونده‌های‌شان به صلاحدید کشور مقصد می‌توانند پناهنده شوند و تا آن زمان از حقوق کامل برخوردار نخواهند شد.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا مبنی بر این که آیا تنها در ایران است که فرزندان مهاجران غیرقانونی حق تحصیل پیدا کرده‌اند یا در اروپا هم شاهد چنین مواردی هستیم؟ گفت: آوارگان تنها از حمایت‌های حداقلی برخوردار می‌شوند و چیزی که ما در ایران شاهد هستیم حضور جمع زیادی از آوارگان است که حق تحصیل شامل حال آن‌ها نمی‌شود بلکه تعداد اندکی از دوستان افغان ما که با مجوز به ایران پناهنده شده‌اند حق تحصیل دارند ولی در کشور ما به آوارگان هم حق تحصیل داده شده است.

وی ادامه داد:‌ وقتی که من به شرایطی که مهاجران و پناهندگان در اروپا دارند نگاه می‌کنم می‌بینم که ما به نسبت خدمات بیش‌تری را در داخل برای افغان‌ها فراهم کرده‌ایم. حال آن‌که افغان‌ها پناهنده نیستند. از سوی دیگر باید به دید حقوق بشری هم به موضوع نگاه کرد. در مباحث حقوق بشری به چنین مسایلی از دید انسان‌دوستانه نگاه می شود ولی به طور کلی آوارگان پس از آن که درخواست پناهندگی‌شان پذیرفته شود از حقوقی مثل تحصیل، تشکیل خانواده، مسکن، شغل و موارد این چنینی برخوردار خواهند شد.

هم‌چنین در بخش دیگری از نشست علمی تحولات خاورمیانه و سیاست های مهاجرتی اتحادیه اروپا، جمشید پرویزی، کارشناس وزارت امور خارجه و تحلیلگر مسایل مهاجرت و پناهندگی اتحادیه اروپا نیز در پاسخ به ایسنا توضیح داد: هرساله ما بین 400 تا 500 مهاجر داریم و من فکر نمی‌کنم که ایران اولین کشوری باشد که به مهاجران حق ادامه تحصیل داده است بلکه به نظرم در پاکستان هم این اجازه وجود دارد.

وی در ادامه در توضیح این که چرا مهاجرت شکل گرفته است اظهار کرد: تاکنون 600 هزار نفر از مرز ایران به اروپا رفته‌اند. علاوه بر این روزانه بین 6 تا 8 هزار نفر از طریق ترکیه و یونان وارد اتحادیه اروپا می‌شوند. در این رابطه به نظر می‌رسد دولت ترکیه تمایل دارد با استفاده از بحران پناهجویان از نظر سیاسی و مالی اروپا را تحت فشار قرار دهد و با درگیر کردن آن‌ها اروپایی ها را وادار به مقابله جدی با تروریسم کند.

این کارشناس وزارت امور خارجه با بیان این که ترکیه به عنوان کشور همسایه اتحادیه اروپا از بسته‌های حمایتی برخوردار است گفت: ترک‌ها به واسطه آن که مرز ورود مهاجران به اتحادیه اروپا محسوب می‌شوند از تسهیلات ورود کارگران‌شان به خاک اتحادیه اروپا برخوردار شدند و حمایت‌هایی هم از این اتحادیه دریافت کردند.

پرویزی در رابطه با وضعیت یونان در قبال بحران پناهجویان نیز گفت: در حال حاضر 600 هزار مهاجر از مرزهای یونان به سمت اروپا حرکت کردند و هر روز بر تعداد این افراد هم اضافه می‌شود. یونان نیز برای بسته نگه‌داشتن مرزها و حمایت از مهاجران بسته‌های حمایتی از اتحادیه اروپا دریافت کرده است.

او گفت: یونان نیز به منظور تحت فشار قراردادن اتحادیه اروپا و نشان دادن اهمیت این کشور برای این اتحادیه مدتی مرزهای خود را کمی باز گذاشت تا ارزش ژئوپولتیک خود را نشان دهند ولی اتحادیه اروپا بسته‌ها و کمک‌های خود به یونان را بازگرداند تا جلوی موج مهاجرت‌ها به اروپا گرفته شود.

این تحلیل‌گر مسایل مربوط به مهاجرت و پناهندگی اتحادیه اروپا در بخش دیگری از سخنانش در رابطه این که اروپا از ورود پناهجویان خوشحال نیست خاطرنشان کرد: امروز اروپا با چند دستگی فرهنگی روبه‌رو شده است و اقلیت‌های مسلمان با جمعیت‌های اروپایی دچار تضاد فرهنگی شده‌اند و امروز اروپایی‌ها باید به ارزش‌های مسلمانان احترام گذاشته و آن‌ها را در نظر بگیرند ولی از آنجا که آن‌ها از گسترش اسلام در اروپا می‌ترسند، روند اسلام‌ستیزی و اسلام‌هراسی در اروپا به وجود آمده است.

وی در پایان تاکید کرد: اروپایی‌ها متوجه شده‌اند که روند ورود مهاجران از خاورمیانه به اروپا قابل جلوگیری نیست و آن‌ها تنها می‌توانند این مهاجرت‌ها را مدیریت کرده و از طرق مختلف از جمله صدور ویزای شینگن و گسترش مهاجرت غیرقانونی جلوگیری کنند.

در پایان این نشست فاطمه کیهان لو، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی به بررسی این موضوع پرداخت که آیا مهاجران و پناهندگان را می‌توان در اردوگاه‌ها نگه داشت یا خیر؟

وی در این رابطه توضیح داد: در گذشته هم دیده می‌شد که مهاجران و پناهندگان با ورود به کشورهای اروپایی در اردوگاه نگهداری شده و تردد آن‌ها محدود می‌شود. این امر از نظر تمام کشورهای اروپایی پذیرفته شده است.

کیهان لو ادامه داد: طبق قوانین بین‌المللی پناهندگان، پناهندگانی که از ترس آزار و تهدید از کشورشان خارج می‌شوند در صورتی که به صورت غیرقانونی به کشورهای دیگر وارد شوند مجازات نمی‌شوند ولی باید خود را به مسوولان معرفی کنند.

او تاکید کرد: با وجود این که پناهندگانی که به صورت غیرقانونی وارد مرز کشور دیگری شوند مجازات نمی‌شوند ولی کشور میزبان می‌تواند آن‌ها را در بازداشتگاه‌ یا اردوگاه نگه داشته تا به وضعیت آن‌ها رسیدگی شود.

انتهای پیام