خاورمیانه؛ صحنه‌ای داغ برای بازگشت به جنگ سرد

خاورمیانه که دیگر هیچ جنگ یا درگیری‌های نظامی و امنیتی و سیاسی را کم ندارد، به نظر می‌رسد که با رقابت روسیه، فرانسه و انگلیس که به نام "مبارزه با تروریسم" تجهیزات نظامی‌شان را به دریای مدیترانه گسیل کرده‌اند، در آستانه نقشه استراتژیک جدیدی از توازن‌های قدرت قرار گرفته است، در حالی که هواپیمابرهای آمریکایی از سال 2007 در منطقه غایب بوده‌اند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، روزنامه فرامنطقه‌ای القدس العربی در سرمقاله خود نوشت: ریاست جمهوری فرانسه روز پنجشنبه در پایان نشست دفاعی که برای بررسی اوضاع سوریه و عراق اختصاص یافته بود، اعلام کرد که پاریس هواپیمابرهای شارل دوگل را برای شرکت در عملیات علیه داعش خواهد فرستاد.

ریاست جمهوری فرانسه در بیانیه‌ای تاکید کرد که تصمیم استقرار هواپیمابرهای شارل دوگل "برای شرکت در عملیات علیه داعش و گروه‌های وابسته به آن اتخاذ شده است."

با استقرار این هواپیمابرها، توانایی نظامی فرانسه در منطقه بیشتر خواهد شد، چرا که این هواپیمابرها به شش جنگنده رافال در امارات و شش جنگنده میراژ در اردن ملحق می‌شوند.

این تصمیم فرانسه، همزمان با ورود هواپیمابر روسی "آدمیرال کولاکوف" به دریای مدیترانه صورت گرفته است که در این هواپیمابرهای روسی بالگردهایی از نوع کا- 27 وجود دارد. این هواپیمابر به تجهیزات دریایی مهم روسیه از جمله کشتی‌های جنگی ملحق می‌شود که به صورت دائمی با کشتی‌های امدادرسانی و کشتی‌های پشتیبانی و تجسس در تماس هستند. مسکو اخیرا یک ناو پشتیبانی نفربر "سزار کونیکوف" و موشک‌بر "مسکو" و دیگر تجهیزات ناو دریایی روسیه را به منطقه و همچنین هواپیماها و تجهیزات دفاع هوایی بیشتری را در مسیر خود به سوریه فرستاد.

در موازات با این رقابت، لندن اخیرا در بحرین اقدامات برای ساخت نخستین پایگاه نظامی دائمی انگلیس در خاورمیانه از سال 1971 را کلنگ زنی کرد.

با وجود این که آمریکا حق استفاده از پایگاه اینجرلیک ترکیه را دارد و کمتر از 50 نیروی ویژه خود را اخیرا به سوریه اعزام کرد و حملات هوایی در عراق و سوریه نیز بیشتر شده است، اما تمامی این مسائل این واقعیت را تغییر نمی‌دهند که آمریکا عقب‌نشینی کرده است، در حالی که نقشه قدرت‌ها در خاورمیانه در حال تغییر است، خاورمیانه‌ای که از دیرباز "باغ اختصاصی" آمریکا برای سال‌های مدیدی بوده است.

طبیعتا، نمی‌توان شکل‌گیری قدرت‌های منطقه‌ای جدید در سطح منطقه‌ای چون ایران را نادیده گرفت، بویژه پس از این که توافق هسته‌ای با قدرت‌های غربی، باعث شد که ایران مشروعیت سیاسی و اخلاقی در مورد امور منطقه را به دست آورد. این واقعیتی است که ممکن است برای بسیاری از طرف‌ها خوشایند نباشد، اما یک واقعیت است. علاوه بر آن تغییری در رفتار کشورهای عربی محافظه‌کار ظاهر شده است که این امر را می‌توان در مشارکت آنها در ائتلاف تحت امر عربستان علیه یمن دید. اما مصر که قویترین ارتش‌های عربی را دارد و ظرف 35 سال به آمریکا به عنوان منبع اصلی تسلیحاتی خود تکیه کرده بود، در منابع تسلیحاتی خود تنوع به خرج داده است و منتظر اجازه واشنگتن برای حملات در خارج از مرزهای خود نمی‌ماند، همانطور که در لیبی رخ داد.

شرایط کنونی زمانی استثنایی و فوق العاده در تاریخ خاورمیانه‌ای است که هیچ روزی تا به این حد مبهم‌تر یا ناآرام‌تر به دلیل درگیری‌ها و تحولات شتاب‌زده نبوده است.

برعکس آنچه که برخی پیش‌بینی می‌کنند که کاهش تنش هسته‌ای در منطقه پس از توافق با ایران به ایجاد فضای مناسبی برای تنش‌زدایی سیاسی می‌انجامد، اما منطقه بیشتر از هر زمان دیگری به آغاز جنگ‌های جدید پیش‌بینی نشده نزدیک می‌شود. نمونه آن، تهدیدهای نظامی مستقیمی است که ایران اخیرا در پی فاجعه منا علیه عربستان مطرح کرد.

خاورمیانه جدید صحنه‌ای داغ‌تر برای بازگشت جنگ سرد یا جنگ نیابتی میان روسیه و پیمان ناتو شده است.

کارشناسان بر سر این امر توافق نظر دارند که کیفیت تجهیزات و نیروهای نظامی روسیه این پیام آشکار را به پیمان ناتو می‌دهد که مسکو آماده گسترش جنگ به کشورهای دیگر همچون ترکیه یا دیگر کشورها در صورت لزوم است و این کار را با کمک بیش از 200 جنگنده و دو پایگاه زمینی و دریایی در سوریه انجام می‌دهد که موفق شده است آنها را برای مقدمه چینی حضوری طولانی در سوریه و در آب‌های گرم خاورمیانه مستحکم کند، حال با صرف نظر از روند بحران‌هایی که در منطقه رخ می‌دهد.

قابل توجه است که فرانسه خود را مجبور دید تا تنها هواپیمابر خود را به دریای مدیترانه بفرستد تا این نبود آمریکا را جبران کند. در حالی که علنی شده است که آمریکایی که هیچ گاه استراتژی منطقه‌ای مشخصی در سال‌های اخیر نداشته است، حضور تاریخی و یا تاثیر قدیمی خود را در زمانی حساس تقریبا یا کاملا از دست داده است.

انتهای پیام