چگونه قدرت دیپلماسی، سرانجام پای ایران را به نشست حل بحران سوریه باز کرد؟/ پرونده

سعید جعفری - بیش از چهار سال از آغاز بحران سوریه می گذرد و گزینه های مختلف نظامی و غیر نظامی علیه نظام بشار اسد بی فایده بوده است. پس از چندین سال کشمکش بر سر عدم حضور ایران و اسد در این مسیر حالا کشورهای غربی هم ادامه حضور اسد (ولو به طور موقت و در دوره انتقالی) و هم نقش آفرینی مثبت تهران در این مناقشه منطقه ای را پذیرفته اند. 

در حالی که هفته قبل نخستین دور نشست وین میان کشورهای روسیه، آمریکا، ترکیه و عربستان برای حل بحران سوریه برگزار شد. نشستی که کشورهای مختلف واکنش های متفاونی نسبت به برگزار آن ابراز داشتند. جان کری این نشست را مثبت و سازنده خواند، در حالی که عربستان مشکلات و اختلافات بر سر آینده حضور اسد را یکی از بحران های کلیدی دانست.

 معاون عربی آفریقایی وزارت خارجه کشورمان هم در واکنش به این نشست در سخنانی اظهار داشت: «ضروري ترين اقدام در قبال سوريه كنترل مرزهاي همسايگان و مبارزه واقعي با تروريسم به موازات پيگيري روند سياسي است» [اینجا]   از سوی دیگر وزیر خارجه اتریش بر لزوم حضور ایران در این نشست تاکید کرد. آقای کورتز در دیدار با همتای روسی خود تاکید کرد که همه بازیگران این بحران باید دور یک میز جمع شوند و حضور ایران در چنین نشستی بسیار حائز اهمیت است. [اینجا]
[span] [span]
[span]پس از برگزای این نشست بشار اسد در سفری غیر منتظره به روسیه رفت تا نخستین مقصد خارجی رئيس جمهور سوریه پس از آغاز بحران داخلی در این کشور، مسکو باشد. [اینجا] پوتین در این دیدار به همتای سوری خود اطمینان داده بود تا انتخابات بعدی همچنان در قدرت باقی خواهد ماند. [اینجا] [span]

ظاهرا اصرار کماکان سعودی بر کنار رفتن هر چه سریعتر اسد از قدرت تنها صدای مخالف در میان اجماع های طرفین در نشست وین بوده و در نهایت گروه های حاضر در این نشست را به این جمع بندی رساند که ایران هم برای اجلاس بعدی حضور یابد. جایی که این پرسش مطرح می شد که با این اختلاف نظرها سناریوهای پیش رو کدامند؟ [اینجا] [span]

در این بین سرگی لاوروف هم چندین بار به صورت تلفنی با وزیر خارجه کشورمان صحبت کرد. [اینجا] و [اینجا] [span]
بالاخره پس از این افت و خیزها  سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با اذعان بر این که ایران کشوری کلیدی و پرنفوذ در سوریه است، گفت که در نشست های چند جانبه انجام شده گذشته، کشورهای مختلف خواستار دعوت از ایران برای حضور در مذاکرات صلح سوریه شدند. و در نهایت و در  جریان نشست های چند جانبه برگزار شده میان کشورها تصمیم بر این شده است که از ایران به عنوان کشوری پرنفوذ و مؤثر در سوریه دعوت شود. [اینجا] در نتیجه رسما از ایران برای حضور در نشست بحران سوریه در وین دعوت به عمل آمد. اتفاقی که برای نخستین بار از زمان آغاز بحران سوریه رخ می دهد.  [span]

[span] [span]پس از انتشار این خبر، رسانه های مختلف گمانه زنی های متفاوتی در خصوص حضور یا عدم حضور ایران در این نشست طرح کردند. از آن جمله نیویورک تایمز در گزارشی در این رابطه نوشت: اگر ایران این دعوت را بپذیرد پس از موضوع مذاکرات هسته ای این نخستین باریست که ایران و آمریکا در رابطه با موضوعی دیگر در دوره جدید با یکدیگر مذاکره می کنند. [اینجا]  [span]

بالاخره وزارت خارجه به طور رسمی اعلام کرد که ایران در این نشست حاضر می شود و دکتر ظریف به عنوان نماینده ایران به پایتخت اتریش سفر می کند. [اینجا]

خانم موگرینی هم در صحبت هایی اظهار داشت به صورت تلفنی با وزیر خارجه کشورمان در رابطه با بحران سوریه مذاکره کرده و این گفتگوها را در وین هم پی خواهد گرفت. [اینجا]

انتشار خبر حضور ایران و ظریف در نشست بحران سوریه واکنش های بین المللی فراوانی را هم با خود به همراه داشت و رسانه های دیداری و شنیداری شرق و غرب این دعوت را نشانه قدرت و تاثیرگذاری تهران در معادلات منطقه ای ارزیابی کردند. [اینجا] 

بالاخره ظهر پنجشنبه وزیر خارجه کشورمان در راس هیئتی عالیرتبه عازم وین شد تا در نشست دو روزه بررسی راهکارهای حل بحران سوریه که با حضور روسیه، آمریکا، عربستان، ترکیه، مصر، نماینده اتحادیه اروپا، فرانسه و همچنین عمان، چین و عراق برگزار می شود شرکت کند. [اینجا]

49308