معمای آلومینیوم المهدی/راز سکوت نمایندگان در برابر ارزان فروشی ٩٠درصدی چه بود؟

در روزهای گذشته منتقدان دولت خصوصا برخی از نمایندگان مجلس، انتقادات و اعتراضات فراوانی در مورد واگذاری و ارزان‌فروشی آلومینیوم المهدی و هرمزال بندرعباس کردند و با ذکر آمار و ارقام استدلالاتی مبنی بر حدود ١٠ درصد ارزان فروشی در این واگذاری داشتند، در حالی که در دوران هشت‌ساله احمدی‌نژاد شرکت‌های دولتی حدود ٨٠ تا ٩٠ درصد ارزان‌تر از قیمت واقعی به نهادها و سازمان‌های غیرخصوصی فروخته شد؛ اما منتقدان امروزی در سکوت کامل چشم به این واگذاری‌ها و ارزان‌فروشی‌ها و حتی ایجاد زیان ٤٥٠ میلیارد تومانی توسط مدیران احمدی‌نژاد در آلومینیوم المهدی هرمزال بستند و اعتراضی نکردند.

اجرای طرح آلومینیوم المهدی با ظرفیت ١٤٧ هزار تن تولید آلومینیوم اولیه در سال ١٣٦٩ شروع شد و با تکنولوژی آلمانی- روسی توسط شرکت‌های مانفرواشتال و فریتز ورنردر سال ١٣٧٧ به بهره‌برداری رسید که با وجود ١٧ سال تولید در این کارخانه، تکنولوژی آن قدیمی محسوب می‌شود و کارخانه عملا مستهلک شده و ارزش حسابداری چندانی ندارد و فقط دارایی‌های ارزشمندش شامل زمین و موجودی‌ها و ارزش اسقاط تجهیزات و ماشین‌آلات خواهد بود.

شرکت هرمزال هم با تکنولوژی چینی و ظرفیت تولید ١١٠ هزار تن آلومینیوم اولیه و سرمایه‌گذاری ١٢٠٠میلیارد تومانی شامل ٢٧٠ میلیون یورو (٨٧٠میلیارد تومان) بدهی خارجی در سال ١٣٨٨ مورد بهره برداری قرار گرفت. واقعیت این است که آلومینیوم المهدی هرمزال با ظرفیت ٢٥٧ هزار تن به قیمت ٢٦٤٦ میلیارد تومان فروخته شده که با توجه به زیان ایجادشده در دولت قبلی به میزان ٤٥٠ میلیارد تومان، عملا به نرخ ٣١٠٠میلیارد تومان فروش رفته است. با لحاظ نرخ ٣١٠٠میلیارد تومانی و با توجه به ٤٥٠ میلیارد تومان زیان انباشته مانده از دولت قبلی، ٨٧٠ میلیارد تومان بدهی خارجی و ٣٠٠میلیارد تومان بدهی به برق منطقه‌ای هرمزگان، جمعا١٦٢٠ میلیارد تومان بدهی‌ها و تعهدات برعهده خریدار می‌افتد و مابقی ١٤٨٠ میلیارد تومان هم باید توسط خریدار پرداخت شود و به نظر نمی‌رسد در این واگذاری ارزان‌فروشی صورت گرفته باشد، هرچند ایرادهایی هم به این نوع واگذاری‌ها وارد است. این در حالی است که باوجود اعتراضات منتقدان و فریادهای وا بیت‌المال و ارزان‌فروشی بیت‌المال توسط سازمان خصوصی‌سازی و دولت روحانی، تمام این منتقدان در مقابل ارزان‌فروشی‌ها و مفت‌فروشی‌های بیت‌المال در دولت‌های احمدی‌نژاد سکوت کرده بودند و صدایشان در نمی‌آمد.

در دولت احمدی‌نژاد٥١ درصد سرمایه‌گذاری غدیر به ارزش بیش از ٩ هزار میلیارد تومان به قیمت ٩٢٣ میلیارد تومان در یک مرحله واگذاری به سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و به‌صورت اقساط چهارساله فروخته شد. مهم‌ترین نکته در واگذاری عجولانه سرمایه‌گذاری غدیر، واگذاری آن بدون لحاظ مالکیت غدیر در پتروشیمی‌های پردیس، زاگرس و مارون بود به نحوی که سهم ٣٦ درصد غدیر در پتروشیمی پردیس، مالکیت ٣٤ درصدی در پتروشیمی زاگرس و مالکیت ٧ درصدی در پتروشیمی مارون که به هزاران میلیارد تومان می‌رسید، در قیمت‌گذاری غدیر لحاظ نشد.

پتروشیمی پردیس دیگر شرکتی بود که در سال ١٣٨٨ با قیمت ٣٢٦ میلیارد تومان به سرمایه‌گذاری غدیر که سال قبل به سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح واگذار شده بود، فروخته شد، درحالی‌که ارزش روز آن، با توجه به قیمت روز شرکت‌ها و صنایع پتروشیمی مشابه در بورس و چشم‌انداز آینده با توجه به نسبت قیمت به سود شرکت‌های پتروشیمی، بیش از شش هزار میلیارد تومان بود. 
سود سالانه پتروشیمی پردیس در سال‌های ١٣٨٧ تا ١٣٩٢ به شرح زیر بوده است: 
سود سال ٨٧ معادل ١٨٥٨ میلیارد ریال، سود سال ٨٨ معادل ٧٤٩ میلیارد ریال، سود سال ٨٩ معادل ٢٠٨٣ میلیارد ریال، سود سال ٩٠ معادل ٦٠١١ میلیارد ریال، سود سال ٩١ معادل ١٢٩٩٦ میلیارد ریال، سود سال ٩٢ معادل ١٣٧١٦ میلیارد ریال
بر این اساس سود پنج‌ساله پتروشیمی پردیس در سال‌های فوق جمعا ٣٧٤١٣ میلیارد ریال بوده است درحالی‌که شرکت به قیمت ٣٢٦٠ میلیارد ریال و کمتر از یک‌دهم قیمت واقعی، واگذار شده است. 
پتروشیمی زاگرس دیگر شرکتی بود که در سال ١٣٨٨ به سرمایه‌گذاری غدیر به قیمت ٣٢٤ میلیارد تومان فروخته شد درحالی‌که با توجه به سود ٢١٩٨ میلیارد ریالی در این سال، حداقل قیمت پتروشیمی زاگرس بیش از دو هزار میلیارد تومان بود. در پنج سال ١٣٨٨ تا ١٣٩٢ جمع سود پتروشیمی زاگرس به ٣٤٤٧٧ میلیارد ریال رسید درحالی‌که این شرکت به کمتر از یک‌دهم قیمت واقعی و به نرخ ٣٢٤ میلیارد تومان واگذار شد. 
سود پتروشیمی زاگرس از ١٣٨٧ تا ١٣٩٢
سود سال ٩٢ معادل ١١٧٧٢ میلیارد ریال
سود سال ٩١ معادل ٩٩٤٦ میلیارد ریال
سود سال ٩٠ معادل ٦٩٦٩ میلیارد ریال
سود سال ٨٩ معادل ٣٥٩٢ میلیارد ریال
سود سال ٨٨ معادل ٢١٩٨ میلیارد ریال
سود سال ٨٧ معادل ٢٢٥٥ میلیارد ریال
شرکت مخابرات ایران از دیگر شرکت‌هایی بود که ٥٠ درصد به‌علاوه یک سهم آن در سال ١٣٨٨ به قیمت ٧٨٠٠ میلیارد تومان به‌صورت اقساط هشت‌ساله به کنسرسیوم توسعه اعتماد مبین، از شرکت‌های وابسته به بنیاد تعاون سپاه، واگذار شد درحالی‌که ارزش روز آن به گفته کارشناسان و برخی وزرای قبلی صاحب‌نظر در عرصه مخابرات و ارتباطات بین ٥٠ تا ٨٠ هزار میلیارد تومان بود. این واگذاری به‌صورت ٢٠ درصد نقد و مابقی در ١٦ قسط شش‌ماهه ٤٨٤ میلیارد تومانی انجام شد و خریدار باید هر سال حدود ٩٦٢ میلیارد تومان بابت اقساط سالانه به دولت پرداخت کند، در حالی که سود سالانه مخابرات بیش از ٢٥٠٠ میلیارد تومان است که ١٢٥٠ میلیارد تومان به خریدار می‌رسد و از این مبلغ ٩٦٢ میلیارد تومان بابت اقساط سهام می‌پردازد؛ یعنی عملا خریدار از محل سود مخابرات، شرکت را خریده و سالانه ٣٠٠ میلیارد تومان سود هم به جیب زده است. 
این در حالی است که خریدار مخابرات، اقساط سهام خریداری‌شده را هم به موقع پرداخت نمی‌کند و سازمان خصوصی‌سازی به جای ابطال معامله و بازگرداندن سهام به دولت، سرگرم بازی‌ها و مذاکرات پشت‌پرده‌ای است که نتیجه‌ای نخواهد داشت. 
اما مسئله مهم‌تر سکوت منتقدان واگذاری‌ها در دولت فعلی است که اخیرا از دو رأیی که به احمدی‌نژاد دادند، اظهار پشیمانی و برائت کردند؛ اما آیا از واگذاری‌های احمدی‌نژاد هم اظهار برائت خواهند کرد؟ آیا تلاشی برای بازگرداندن سهام و شرکت‌های مفت فروخته‌شده خواهند داشت؟ آیا پرونده واگذاری‌های مبهم و مشکوک دولت قبلی را خواهند گشود؟  

3535