اصلاح‌طلبی را تعریف کنیم و با زبان این نسل به آن بپردازیم

یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت: نیاز نسل جدید در تحزب متفاوت است و با گفتمان اصلاح طلبی سال 76 نمی‌توانیم نیاز آن‌ها را پاسخ بدهیم.

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، محمدرضا تاجیک در یکی از سلسله‌ نشست‌های آموزشی گفتمان فردا که از سوی کمیته آموزش حزب اراده ملت ایران برگزار شد، اظهار کرد: امروز باید همدیگر را مورد نقد جدی قرار دهیم. تاریخ تحزب ایران تنها یک صد سال قدمت دارد و در این 100 سال پر از ناکامی‌ها و فراز و فرودها بوده است. مدت زمان زیادی نیست که جامعه ما با تحزب آشنا شده است. هنوز در دوران جنینی به سر می‌برد. به تعبیری ما در دوران شش تا هشت ماهگی تحزب هستیم.

وی ادامه داد:‌ این در حالی است که انسان غربی قرن‌ها است که آهسته و پیوسته زیرساخت‌های معرفتی و شناختی تحزب خود را ایجاد کرده است. ما فقط با دوران رنسانس قرن 15 و 16 آشنا هستیم. کمتر کسی هست که از رنسانس قرن دوازدهم صحبت به میان بیاورد. انسان غربی فرهنگ سیاسی خود را آماده کرده و بعد از آن بوده که وارد بازی حسی شده است.

این فعال سیاسی اصلاح طلب خاطرنشان کرد: قرن‌ها فرهنگ سیاسی در غرب تولید و بازتولید شد تا جزئی از خلقیات انسان‌های غرب شود و امروز جزئی از فرهنگ و زندگی روزمره آن‌ها شده است.

تاجیک یادآور شد: بازی حزبی بازی تفاوت‌ها و تکثرها است یعنی من به کسی غیر از خودم احترام بگذارم. بازی حزبی بازی به رسمیت شناختن است. بازی چند صدایی است. تک صدایی در این بازی معنایی ندارد.

وی با بیان اینکه زیرساخت‌های لازم برای ایجاد تحزب در ایران شکل نگرفته است گفت: متاسفانه در جامعه ما بدون آن‌که فرهنگ تحزب فراهم شود وارد بازی حزبی شده‌ایم. بازی سیاسی، خاص جوامع پیچیده است و در این نوع از جوامع است که شکل می‌گیرد. اما انسان ایرانی همواره با طبیعت سزارین‌گونه خود دوست داشته زود به همه چیز برسد. حوصله این نوع پیچیدگی‌ها را ندارد، حوصله نکرد که نسل‌ها در بازی‌های سیاسی عوض شود. همیشه نهایت همه چیز را خواسته، اگر حرف از جامعه مدنی،‌ دموکراسی و ... زده است غایت آن را طلب کرده است.

تاجیک ادامه داد: اگر در 8 سال، یک رییس جمهور به غایت خواسته‌هایش نرسید قهر می‌کند و در بازی بعدی جامعه شرکت نمی‌کند. گناه همیشه بر گردن کسانی است که در مواقع حساس غایب هستند. با انفعال افراد تاریخ نمی‌ایستد بلکه باز هم تاریخی جدید رقم می‌خورد؛ چرا که تاریخ منتظر آدم‌های در پستو نشسته نمی‌ماند.

وی با بیان اینکه تاریخ موضوع اراده انسان‌ها است، گفت: ما اراده می‌کنیم تا آینده شکل بگیرد. آینده ترجمان تجلی اراده انسان‌ها است. آن چیزی که حادث می‌شود همان چیزی است که انسان‌ها خواسته‌اند و حتی با انفعال‌شان هم خواسته‌هایشان مطرح می‌شود.

تاجیک با اشاره به تاریخ تحزب در ایران گفت: ما بدون داشتن صبر و تحمل و پشت سرگذاشتن تحول تاریخی و ایجاد زیرساخت‌ها، وارد بازی حزبی شدیم در حالی که منطق بازی را نمی‌دانستیم. در سال اولی که مجلس مشروطه شکل گرفت دو حزب با معنای دموکراسی و سوسیالیستی به وجود آمد. این در حالی است که آن موقع نه می‌دانستیم دموکراسی چیست و نه با اصول سوسیالیستی آشنا بودیم. از سال 1320 به طور قارچ گونه‌ای در کشور ما حزب تاسیس شد. اکثریت آن‌ها پس از انتشار یک شماره از روزنامه خود تعطیل می‌شوند. تنها حزبی که در کشور ما مدتی پایدار بود حزب توده بود آن هم به دلایلی که یکی از آن‌ها تغذیه شدن از خارج از کشور بود.

وی ادامه داد: این وضعیت همین‌طور ادامه پیدا کرد تا به تاریخ فعلی رسیده‌ایم. تا به حال هیچ بالندگی در حوزه تحزب نداشته‌ایم. تا اسم حزب به میان می‌آید ذهن‌مان به سمت تشکیلات کشیده می‌شود. یک تشکیلات هرمی که در دموکراتیک‌ترین حالت خود درگیری‌هایش توسط اعضایش انجام می‌شود. به عنوان یک کنش‌گر سیاسی تاریخ‌مند عمل نکرده‌ایم و تنها آرزوهایمان را مثال واقعیت دیده‌ایم. گاهی هم بسیار عجیب عمل می‌کنیم مثلا می‌رویم در جایی مثل سیستان و بلوچستان با سنگین‌ترین علوم سیاسی صحبت می‌کنیم و وقتی یک شخص معمولی که در مورد موضوع ساده‌ای مثل بزغاله صحبت کرده است رای می‌آورد انتقاد می‌کنیم و می‌گوییم جامعه‌مان پوپولیستی است. این در حالی است که حتی نمی‌دانیم مفهوم و معنای پوپولیست چیست و چه تفاوتی از سال 60 تا به امروز داشته است.

این فعال سیاسی با تاکید بر لزوم به روزرسانی احزاب و همراهی آن‌ها با آحاد جامعه تصریح کرد: هر دوران تاریخی‌ التزامات و اختصاصات خاص خودش را دارد. همه جریان‌ها و افراد یکی نیستند. نمی‌شود که در جامعه امروز زندگی کنیم و بگوییم حرف من همانی است که 30 سال پیش گفته‌ام. اگر بخواهیم کنش جمعی و سیاسی مناسبی داشته باشیم باید با جامعه امروز حرکت کنیم. باید مشق و انشایی بنویسیم که نسل خودمان بتوانند آن را بخوانند و اگر از فردا سخن می‌گوییم از فردایی صحبت کنیم که به امروزمان گره خورده است.

وی همچنین گفت: قرار بود احزاب نقش آوانگارد داشته باشند اما در جامعه ما آن‌ها پسگارد هستند یعنی اگر اتفاقی در جامعه رخ می دهد آن‌ها تا مدت زمان طولانی‌ای واکنش نشان می‌دهند. مگر زمانی که مردم خواستند برای پاشایی مراسمی خودجوش بگیرند از احزاب و نخبگان سوال پرسیدند؟ این احزاب و نخبگان هم بعد از گذشت چند هفته آمدند و این مساله را از لحاظ سیاسی اجتماعی تبیین کردند. حوادث زمانه ترجمان ایده‌های مردم هستند. مردم نمی‌توانند ایده‌هایشان را بنویسند. ما باید به عنوان کنش‌گران سیاسی و اجتماعی زبان آن‌ها را متوجه شویم. اگر می‌خواهیم کنشگر امروز و فردا باشیم باید تشخیص دهیم که نبض جامعه چگونه می‌تپد.

تاجیک با طرح این سوال که آیا نسل کنونی با نسل سال 76 یکسان فکر می‌کند گفت: زمان زیادی گذشته است و نسل امروز با نسل سال 76 که گفتمان اصلاحات را پذیرفت تفاوت کرده است. ما نمی‌توانیم با همان گفتمان با این نسل صحبت کنیم. باید معنا و مفهوم اصلاح‌طلبی را تعریف کنیم و با زبان این نسل به آن بپردازیم.

وی همچنین با اشاره به صحبت‌های اخیر سعید حجاریان مبنی بر ضرورت تحلیل گفتمان اعتدال توسط دولت یازدهم گفت: با تمام احترامی که نسبت به دولت فعلی و آقای حجاریان دارم باید بگویم که این بحث دغدغه دولت نیست و اساسا دولت نمی‌تواند به آن بپردازد. دولت فعلی فاقد توانایی تئوریزه کردن این مسائل است. حتی اگر از او بخواهیم پس از توجه به مسایلی که خود را درگیرش کرده به چنین مسایلی در فضای سیاست داخلی بپردازد او را دچار چالش جدید کرده‌ایم. تحلیل گفتمان اعتدال در همین سطح ساده باقی می‌ماند چرا که از توان هیچ دولتی برنمی‌آید.

انتهای پیام