روزهای تلخ سلطان شکلات/ نتیجه اعتماد اوکراین به غرب چه شد؟

‌ خبرگزاری مهر ـ حنیف غفاری: در حالی که «عضویت در ناتو» و «عضویت در اتحادیه اروپا» دو هدف عمده معترضین اوکراینی به رهبری «یولیا تیموشنکو» از ابتدای اعتراضات علیه دولت حاکم «ویکتور یانوکوویچ» در فوریه ۲۰۱۴ بود، امروز هیچ یک از این دو موضوع تحقق نیافته و علاوه بر آن، اوکراین به میدان جنگ تبدیل شده است که این شاید حداقلی ترین نتیجه معامله و اعتماد اوکراینی ها به ایالات متحده آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپا باشد.

درست زمانی که معترضین اوکراینی در سال ۲۰۱۴ میلادی در میدان اصلی «کی یف» تجمع کرده و نام آن را به میدان «یورو» تغییر دادند، سیاستمداران آمریکایی و اروپایی یک به یک راهی کی یف شدند و با حضور در جمع معترضین به آنها وعده پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپا را دادند.

 برگزاری انتخابات اوکراین و حضور «پترو پروشنکو» ملقب به سلطان شکلات در قدرت، رویای خام برخی شهروندان اوکراینی زودباور را در خصوص پیوستن کشورشان به پیمان آتلانتیک شمالی و اتحادیه اروپا تقویت کرد. با این حال سران ناتو خود نیز از همان ابتدا نسبت به عدم امکان پیوستن کی یف به این مجموعه واقف بودند. این قاعده در قبال پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا نیز صادق بود.  

درست در روز مراسم تحلیف پترو پروشنکو و در حالی که وی امیدوارانه از پیوستن کشورش به اتحادیه اروپا سخن می گفت، «لوران فابیوس» وزیر امور خارجه فرانسه که در همان مراسم حضور داشت در گفت و گو با خبرنگاران صراحتا عنوان کرد که امکان پیوستن اوکراین به اروپای واحد فعلا منتفی است.

 سران اروپای واحد مدعی هستند پیوستن به اتحادیه اروپا مستلزم حفظ استانداردهایی از جمله «وجود امنیت داخلی» در کشورهاست که فعلا کی یف از آن محروم است. نکته جالب توجه اینکه وقوع بحران امنیت در کی یف محصول مداخله سران اروپای واحد و آمریکا در این کشور است.

 به عبارت بهتر؛ مقامات اروپایی به بهانه عدم وجود ثبات و امنیت داخلی در اوکراین که خود موجد و مولد آن بوده اند از پذیرش عضویت این کشور در مجموعه خود سرباز می زنند.

این قاعده در خصوص ناتو پررنگ تر است. سران ناتو در عین اینکه سعی دارند اوکراین را به زمین بازی خود در مقابل کاخ کرملین تبدیل و آن را قربانی تقابل خود با مسکو کنند، از پیوستن این کشور به مجموعه خود امتناع می ورزند.

 سران ناتو معتقدند اوکراین از استانداردهای نظامی و امنیتی لازم برای حضور در این مجموعه برخوردار نیست. با این حال نگرانی اصلی سران ناتو که معملا از ذکر آن نیز ابا دارند، به تقابل با مسکو ـ در صورت پذیرش اوکراین در ناتو ـ باز می گردد.

در صورتی که اوکراین به عضویت ناتو در آید، تقابل نظامی روسیه و اوکراین وارد فاز تازه ای خواهد شد و آنگاه مطابق تعهدات ناتو، آنها باید به میدان نبرد ورود پیدا کنند. ورود به میدان نبرد با روس ها نیز مترادف با وقوع جنگی تمام عیار به ضرر امنیت اروپا خواهد بود.

در سال ۲۰۰۷ میلادی و پس از وقوع  نبرد در اوستیای جنوبی میان روسیه و گرجستان نیز درخواست عضویت تفلیس در ناتو رد شد. در زمان وقوع نبرد اوستیا، سران ناتو که خود یکی از اصلی ترین تحریک کنندگان و عوامل ایجاد این نبرد بودند، با نگرانی تمام پیشروی  نیروهای روسی تا ۳۵ کیلومتری تفلیس را مشاهده می کردند.

در آن زمان هر اندازه «میخاییل ساکاشویلی» از حامیان غربی ـ آتلانتیکی خود و اعضای ناتو کمک خواست، کسی حاضر نشد در میدان نبرد به حمایت از تفلیس برخیزد. سرانجام این نبرد با اعلام استقلال آبخازیا و اوستیا به سود روس ها به پایان رسید. این قاعده در خصوص اوکراین نیز صادق است. مقامات ناتو در استراتژی کلان خود نسبت به اوکراین معتقدند کی یف باید قربانی ناتو شود نه بالعکس!

اخیرا پتروپروشنکو، رئیس جمهور غرب گرای اوکراین با لحنی ناامیدانه از عدم عضویت کشور متبوعش در ناتو خبر داده و اعلام کرده است این پروسه حداقل ۵ سال به طول خواهد انجامید. پروشنکو در حالی از اوکراین سال ۲۰۲۰ سخن می گوید که سرنوشت این کشور در هاله ای از ابهام قرار دارد.

 در برهه فعلی بسیاری از مخالفان یانوکویچ ـ رئیس جمهور سابق اوکراین ـ که در میدان اعتراضات حضور داشتند، نسبت به برخورد ابزاری ناتو و اتحادیه اروپا با خود به شدت خشمگین و آزرده خاطرند، خشمی که در آینده دوباره علیه غرب و ناتو به کار گرفته خواهد شد.