بررسی نظرات موافقان و مخالفان توافق هسته‌ای در آمریکا از نگاه یک مقام وزارت خارجه

مذاکرات هسته‌ای مدت‌هاست که نقل زبان‌هاست و این روزها پس از پایان مذاکرات و ورود به مرحله جدید، جریان مخالف و موافق توافق هسته‌ای در آمریکا، مهمترین محور رسانه‌ای در این کشور بوده و هرکدام تلاش می‌کنند با سخنان، مقالات و تحلیل‌های خود، نظر خود را درباره درستی یا نادرستی توافق اثبات کنند.

رایزن اقتصادی وزارت امور خارجه در این باره به خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) - منطقه مرکزی – گفت: جناح اکثریت جمهوری‌خواه کنگره، چند تن از دموکرا‌ت‌ها، طرفداران رژیم صهیونیستی در آمریکا به ویژه گروه آپیک، کمیته یهودیان و نامزدهای جمهوری‌خواه ریاست جمهوری آمریکا از جمله اساسی‌ترین مخالفان توافق در مقابل دولت آمریکا هستند و دولت آمریکا و طیفی از یهودیان آمریکا به ویژه گروه جی استریت نیز در گروه موافقان توافق قرار گرفته‌اند.

وی افزود: مخالفان توافق ضمن برجسته‌سازی توان و تلاش ایران برای تولید بمب اتمی و عدم کاهش آن پس از توافق، تاثیرات منفی بر مناسبات منطقه‌ای، متهم کردن ایران به پاک‌سازی پایگاه نظامی پارچین، مبهم بودن توافق محرمانه میان سازمان بین المللی انرژی اتمی(IAEA) و جمهوری اسلامی ایران، ادعای دیدار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس از مسکو و انجام رزمایش مشترک رژیم صهیونیستی و یونان تلاش دارند در عدم رای مناسب کنگره به این توافق تاثیرگذار باشند.

موحدی گفت: عدم خنثی شدن توانائی‌های هسته‌ای ایران، عدم تعطیلی تاسیسات آب سنگین و تاسیسات زیر‌زمینی، عدم فراهم بودن نظام‌های بازرسی کامل اماکن در هر زمان و هر مکان و توهم امکان بازگشت تحریم‌ها موجب شده مخالفان، طرح "لزوم مذاکرات هسته‌ای جدید برای دستیابی به توافق بهتر" را مطرح کنند.

وی با بیان اینکه در واقع هدف از ایجاد چنین فضایی، ایجاد ابهام و تردید درباره سرنوشت توافق است، افزود: این رویکردی است که با هدف حفظ فشار بر ایران و برجسته کردن لزوم بازرسی‌های دقیق تر IAEA از مراکز هسته‌ای و نظامی ایران دنبال می شود. در همین راستا "چاک شومر" سناتور دموکرات که این روزها با اعلام مخالفت خود با توافق هسته‌ای، به عنوان نشان مخالفت دموکرات‌ها با توافق شناخته شده، خواستار لغو توافق و از سرگیری مذاکرات جدید شده است.

وی ادامه داد: براین اساس منازعه دولت آمریکا با کنگره بر سر توافق هسته‌ای با ایران بسیار برجسته ارزیابی می‌شود. گفته می‌شود کنگره به توافق هسته‌ای رای منفی خواهد داد، اما رای آنها برای از بین بردن حق وتوی رییس جمهور آمریکا کافی نیست و به همین دلیل، توافق هسته‌ای در نهایت اجرا خواهد شد.

به گفته وی گروه دولت اوباما با همکاری "نانسی پلوسی" رهبر اقلیت مجلس نمایندگان سعی دارند حمایت لازم را برای حفظ رای وتوی رییس جمهور در صورت رد توافق در کنگره کسب کنند در حالیکه مخالفت "چاک شومر" فرد شماره سه دموکرات‌ها و "اولیوت انگل" دموکرات که هر دو یهودی هستند باعث نگرانی دولت آمریکا شده است. رسانه‌ها رای منفی شومر را ضربه محکمی به دولت آمریکا در راستای جلب نظر دموکرات ها برای توافق می‌دانند و معتقدند این تفاوت نگاه دموکرات ها به توافق هسته‌ای، چالش‌های تازه میان هم حزبی‌های دموکرات رییس جمهور با وی فراهم می کند. مخالفت وی نشان می‌دهد توافق در مجلس سنا و نمایندگان با مخالفت اکثریت دو حزب روبرو می‌شود.

وی افزود: رسانه‌ها و کارشناسان خبری همسو با مخالفان، توافق هسته‌ای با ایران را سومین شکست راهبردی آمریکا در چند دهه اخیر بعد از ویتنام و عراق می‌دانند و معتقدند براساس این توافق، تحریم‌های تسلیحاتی و موشک‌های بالستیک ایران به صورت خودکار طی چند سال لغو خواهد شد در حالیکه هیچ ضمانت اجرایی نسبت به توقف ایجاد بی‌ثباتی در منطقه توسط ایران در نظر گرفته نشده است.

این فعال سیاسی با بیان اینکه "دیوید بروکس" مقاله‌نویس نیویورک‌تایمز می‌نویسد "آمریکا به هیچیک از اهداف خود در رابطه با توافق دست نیافت"، ادامه داد: "چارلز کراتمر" از مقاله‌نویسان واشنگتن پست و از طرفداران سرسخت رژیم صهیونیستی معتقد است در حال حاضر از هر سه آمریکایی یکی مخالف توافق است در حالیکه چند هفته پیش اکثریت مردم آمریکا از آن حمایت می‌کردند و هرچه از زمان توافق می‌گذرد آمریکایی‌ها بیشتر پی می‌برند که فریب خورده‌اند.

وی اضافه کرد: از جانب دیگر برخی نامزدهای جمهوری‌خواه ریاست جمهوری آمریکا هم قول داده‌اند در صورت پیروزی در انتخابات، توافق را لغو و تحریم‌ها علیه ایران را تشدید می‌کنند. روزنامه راستگرای وال استریت ژورنال از دولت آمریکا اینگونه انتقاد کرد که اوباما به افکار عمومی و نظر اکثریت در آمریکا که مخالف توافق هستند توجهی ندارد.

به گفته وی "آلفونه" کارشناس ارشد موسسه تحقیقاتی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها و طراح تحریم‌های ایران در چهار ساله اخیر ادعا می‌کند فرمانده سپاه قدس ایران توانسته شبکه‌ای برای تامین و تجهیز برنامه هسته‌ای ایران بوجود بیاورد که برخی از آنها برای اجرای برنامه غیر قانونی و مخفی هسته‌ای ایران کاربرد دارد.

وی ادامه داد: رسانه‌های خبری عربی و رژیم صهیونیستی و برخی اعضای کنگره آمریکا توافق را به ضرر ثبات و امنیت منطقه می‌دانند چرا که با توافق اتمی، ایران قدرت بیشتری می گیرد. ضمن آنکه تهدید اتمی ایران نیز از بین نمی‌رود، به همین جهت آنها می خواهند آمریکا حضوری قوی‌تر در منطقه داشته باشد.

موحدی ساوجی بیان کرد: آنها همچنین معتقدند کشورهای عربی بویژه عربستان همچنان از توافق هسته‌ای نگران هستند و غرب نتوانسته اطمینان لازم را به آنها بدهد. بعضی از صاحبنظران معتقدند عربستان بیش از آنکه نگران تهدید هسته‌ای ایران باشد، نگران تهدید اقتصادی ایران است زیرا به محض برداشته شدن تحریم‌ها، ایرانیان قادر خواهند بود در رقابت اقتصادی با بسیاری از کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا به راحتی پیروز میدان باشند. شبکه تلویزیونی الاخباریه عربستان از قول "جمیل الذیابی" روزنامه نگار سعودی اعلام کرده است توافق به ضرر منطقه است زیرا تمام اقدامات و رفتار‌های قبلی ایران ادامه دارد.

وی گفت: رادیو رژیم صهیونیستی نیز معتقد است توافق، مانع جنگ نمی‌شود و احتمال آن را بیشتر می‌کند، چرا که به دستیابی ایران به زیرساخت‌های لازم برای تولید سلاح هسته‌ای مشروعیت بین‌المللی می‌بخشد. موسی زاهد در پایگاه خبری هیل- نشریه متعلق به کنگره آمریکا - در مقاله‌ای آورده است توافق تصویر بسیار مبهمی در مورد امنیت منطقه بوجود می‌آورد. اریک ادلمان معاون وزیر دفاع پیشین آمریکا خواستار این است که واشنگتن هنگام اجرای توافق، آماده گسترش حضور نظامی در منطقه باشد.

وی بیان کرد: دیوید آلبرت موسس و رییس موسسه علم و امنیت بین الملل ادعا کرد پایگاه نظامی پارچین براساس اطلاعات یک سازمان غربی و IAEA به فعالیت های گذشته ایران در زمینه تسلیحات هسته ای مرتبط است. در راستای این ادعا، اعضای کنگره آمریکا که بدنبال راه هایی جهت زیر سوال بردن توافق هسته ای هستند ادعا کردند که پاکسازی پایگاه پارچین صداقت ایران برای اجرای توافق را زیر سوال می برد و کار بازرسان IAEA برای بازدید از این مراکز را با پیچیدگی هایی مواجه می کند. اما این مطلب آن اندازه کم اهمیت بود که باب کروکر رییس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا اعتراف کرد « این اقدام ایران از لحاظ فنی نقض توافقنامه محسوب نمی‌شود».

وی افزود: توافق محرمانه جمهوری اسلامی ایران و سازمان بین المللی انرژی اتمی IAEA چند هفته‌ای است بهانه مخالفان توافق برای گشایش پرونده‌ای جدید علیه آن شده است. آنها با بزرگ‌نمایی این توافق، به افکار عمومی آمریکا القا می‌کنند در توافق میان ایران و IAEA احتمالا برخی درخواست‌های این سازمان از ایران تعدیل شده است. به عبارت دیگر آمریکا به نفع ایران کوتاه آمده است. این در حالی است که لورا روزن از موسسه تحقیقاتی امنیت ملی آمریکا ادعا کرده است، ایران و آژانس توافق محرمانه‌ای امضاء کرده‌اند که ناقض برخی خطوط قرمز ایران است و به همین علت توافق مذکور حساس است و ایران نمی‌خواهد این توافق فاش شود چرا که امکان بازرسی از مراکز نظامی ایران به سازمان بین المللی انرژی اتمی داده شده است.

به گفته وی رسانه‌های آمریکایی از جمله فاکس نیوز خبری را منتشر کردند مبنی بر اینکه قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس ایران در ماه جاری از روسیه دیدار و با رییس جمهور این کشور ملاقات کرده است. این رسانه‌ها این گونه القاء کردند که فرمانده سپاه قدس ایران، تعهدات بین المللی را نقض کرده، چرا که وفق قطعنامه سازمان ملل متحد سفر وی به خارج از کشور ممنوع است. درباره محتوای این دیدار احتمالی، رویترز نوشت روسیه می‌خواهد ائتلافی بزرگ در خاورمیانه علیه داعش راه بیاندازد. آلفونه در گفتگو با فاکس نیوز از اهمیت نمادین سفر سلیمانی به مسکو خبر داد و اینکه ایران می‌خواهد بگوید هرکاری بخواهد می‌کند و عزم و اراده غرب در برخورد با ایران را به چالش می‌کشد.

وی افزود: با هدف مرعوب ساختن جمهوری اسلامی ایران، رژیم صهیونیستی و ارتش یونان رزمایش مشترک نظامی برگزار کردند که در خلال آن چندین حمله هوایی فرضی به عنوان اهدافی از ایران انجام شد. رسانه‌های خبری رژیم صهیونیستی به نقل از رسانه‌های یونان و بویژه پایگاه خبری دیفنس نیوز این کشور، با برجسته کردن این موضوع که انتخاب محل‌های بمباران شده توسط خلبان‌های رژیم صهیونیستی در یونان، بخاطر شباهت آنها با بخش‌هایی از ایران است که تاسیسات هسته‌ای ایران در آن قرار دارد تلاش کردند بر این نکته تاکید شود که این رزمایش با هدف حمله احتمالی به تاسیسات هسته ای ایران صورت گرفته است. بنظر می‌رسد با توجه به نوع خبر رسانه‌ها و تاکید بر همسان بودن محل بمباران‌ها در یونان با محل استقرار مراکز هسته‌ای ایران، این رزمایش هم با هدف ترسانیدن جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته و هم جهت مجاب کردن آن تعداد از نمایندگان دموکرات کنگره برای رای ندادن به توافق باشد تا به زعم آنها از بروز جنگ جلوگیری شود.

این کارشناس امور بین الملل در ادامه اظهار کرد: اوباما طی سخنرانی در دانشکده امریکن برای تایید توافق هسته ای در حالی موضع جنگ طلبان آمریکا را با یادآوری به راه انداختن جنگ بی نتیجه عراق از سوی مخالفان، به چالش کشید ولی همزمان جمهوری اسلامی ایران را به استفاده از نیروی نظامی تهدید کرد امری که نشان می‌دهد اوباما در نوعی تناقض فکری و گفتاری به سر می‌برد و در حالیکه مخالفان را به جنگ طلبی متهم می‌کند خود نیز با تهدید ایران به جنگ، در ردیف مخالفان و طرفداران جنگ قرار می‌گیرد. مگر آنکه تهدید رییس جمهور آمریکا را توخالی و فقط برای بستن دهان مخالفان یا ترساندن ایران به حساب بیاوریم.

وی گفت: رییس جمهور آمریکا همچنین برای اثر بخشی بیشتر سخنان خود گفت جمهوری خواهان آمریکا و تندروهای ایران که شعار مرگ بر آمریکا سر می دهند، در باره توافق موضع مشترک دارند و خواهان شکست آن هستند. این سخنان اوباما که عصبانیت جمهوری خواهان را در پی داشت، سر و صدای زیادی در فضای رسانه ای ایجاد کرد.

وی گفت: اما علیرغم همه مخالفت ها با توافق هسته‌ای، نیویورک تایمز در سرمقاله خود نوشت، رییس جمهور آمریکا مطمئن است که کنگره توافق را تصویب می‌کند. کارشناسان نیز معتقدند توافق هسته‌ای گرچه توسط کنگره رد خواهد شد، اما آرای آن به حد نصاب لازم برای از بین بردن حق وتو توسط رییس جمهور آمریکا نمی‌رسد. هر چند برخی کارشناسان بویژه ایرانی تبارها، با طرح این موضوع که رییس جمهور بعدی آمریکا می‌تواند، توافق را اجرا نکند درباره سرنوشت نهایی توافق ابراز تهدید و ابهام‌آفرینی کرده‌اند.

وی بیان کرد: از جانب تعدادی از کارشناسان حوزه خاورمیانه معتقدند در توافق نشانه هایی از تغییر سیاست خاورمیانه ای آمریکا نهفته است. طی دو دهه آمریکا در خاورمیانه دو هدف را دنبال می‌کرد. اول حفظ منافع آمریکا در منطقه با ایجاد پایگاه‌های نظامی بهتر و دوم حفظ قدرت برتر و یکجانبه نظامی آمریکا در منطقه. لیکن این سیاست در بسیاری از موارد از جمله عراق، افغانستان، لیبی، سومالی و یمن نتیجه دلخواه نداد.

به گفته وی ریچارد نفیو مقام سابق وزارت خارجه آمریکا در پایگاه خبری کمیته نیروهای مسلح سنا، اظهاراتی در حمایت از توافق مطرح کرد. این سیاستمدار آمریکایی ضمن آنکه مانند دولت آمریکا امکان مذاکرات جدید را رد می کند معتقد است توافق تضمین می‌کند که ایران مسیر طولانی تا دستیابی به سلاح اتمی خواهد داشت و به محض شروع اقدام ایران در این زمینه، قابل شناسایی است. اما نفیو چهار اقدام برای آنچه مدیریت پیامدهای توافق می داند را مطرح می‌کند. وی معتقد است آمریکا باید ضمن حمایت از شرکای منطقه ای خود، حضور نظامی بیشتر را نیز در منطقه حفظ نماید و با کشورهای منطقه تبادل اطلاعات درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران داشته باشد و با آنها در زمینه هسته‌ای همکاری کند و به تحریم‌ها درباره نقض حقوق بشر، تروریسم و فعالیت‌های بی‌ثبات کننده ایران در منطقه ادامه دهد.

وی افزود: اصولا یکی از توجیهات مقامات و کارشناسان همسو با توافق، ادعای این موضوع است که توافق، توان تولید بمب اتمی ایران را یا از بین می برد و یا کاهش می‌دهد. لورا روزن تحلیلگر المانیتور نیز با توافق موافق است و لزوم موافقتنامه کنگره با توافق را از منظر تحریم ها بررسی کرده و می گوید در صورت رد کردن توافق توسط کنگره، اساس بین المللی تحریم ها فرو می ریزد. آلن لایپسون معاون سابق سازمان شورای اطلاعات ملی آمریکا نیز توافق را دستاورد چشمگیری می داند.

موحدی ساوجی در ادامه با بیان اینکه در حوزه کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی دو گزاره در چارچوب موافقت با توافق هسته‌ای قابل توجه‌تر از دیگر گزاره‌هاست، تصریح کرد: اختلاف مواضع رییس رژیم صهیونیستی و برخی مقامات سابق این رژیم با نخست وزیر است. علیرغم آنکه جایگاه رییس رژیم صهیونیستی تشریفاتی است و از قدرت اجرایی خاصی برخوردار نیست، اما بعنوان نمادی از اختلاف ها قابل توجه است. این مقام رژیم صهیونیستی با انتقاد شدید از نخست وزیر خود می‌گوید مخالفت متعصبانه نتانیاهو با توافق، باعث منزوی شدن اسراییل می‌شود. تعدادی از مسئولان سابق رژیم صهیونیستی نیز از نتانیاهو خواستند توافق هسته‌ای را بپذیرد و رویکردی سیاسی برگزیند که جایگاه این رژیم را در جهان تقویت کند و خود را برای چالش‌هایی که در پی توافق هسته‌ای بروز می‌کند، آماده کند.

به گفته وی گزاره دیگر در حمایت از توافق و تلطیف روابط با ایران از آن راغده درغام در الحیات لندن است که می‌گوید کشورهای عربی باید راهبرد سیاست‌های درهای باز را در قبال سیاست درهای باز ایران پیش گیرند زیرا عکس این امر تاثیر منفی بر توافق هسته ای خواهد داشت.برخلاف مخالفان که توافق هسته ای را برای منطقه مضر می‌دانند و معتقدند پس از اجرای توافق منازعات منطقه ای تشدید خواهد شد، موافقان می‌گویند توافق می‌تواند بحران‌های خاورمیانه را کاهش دهد. بویژه آنکه تاکید دارند اثرات مثبت خاورمیانه ای توافق در حال مشخص شدن است و تکاپوی سیاسی برای حل مسایل منطقه قابل توجه است و بویژه در مورد سوریه گشایش هایی در حال وقوع است که ناشی از فعالیت های سیاسی ایران در چارچوب مسائل سوریه بعد دستیابی به توفق اتمی است.

به گفته وی رسانه‌های خبری همچون پایگاه خبری روزنامه العرب چاپ لندن و آسوشیتدپرس از تغییر موضع قطر به عنوان گشایش دیگری در تعاملات منطقه و تاثیرات مثبت توافق بر منطقه یاد می‌کنند و معتقدند اینکه قطر در پی توافق اتمی، خواستار تعامل عمیق تر با ایران شد و از موضع کشورهایی نظیر عربستان فاصله گرفت، نشان از تاثیرات توافق هسته‌ای است.

وی افزود: لس آنجس تایمز به قلم اندرو پایچوچ کارشناس مسایل نظامی ضمن اذعان به شکست یکجانبه گرایی و جنگ طلبانه آمریکا در منطقه، به دولت آمریکا پیشنهاد می‌کند با اتخاذ سیاست چند جانبه گرایی، مشکلات خاورمیانه را بجای آنکه مشکلات آمریکا باشد، مشکلات خاورمیانه کند.

موحدی ساوجی خاطر نشان کرد: سفر مقامات اروپایی آلمان، فرانسه و ایتالیا به تهران ادامه تاثیرات مثبت روند جمع بندی هسته ای تلقی می شود. پیگیری روابط نزدیکتر اقتصادی و سیاسی با ایران توسط کشورهای اروپایی، دغدغه کشورهای اروپایی توصیف شده است. رسانه های خبری ایتالیا ضمن آنکه هدف دولت ایتالیا برای اعزام وزیر خارجه خود به ایران را بازگرداندن صنایع ایتالیا به بازار ایران ارزیابی کردند، همچنین معتقدند اطمینان دهی به کشورهای نگران خاورمیانه از توافق هسته ای نیز دغدغه دولت ایتالیاست. روزنامه کوریره دلاسرا سفر وزیر خارجه ایتالیا را تاکید بر قدرت منطقه ای ایران توصیف می‌کند. گاردین آن را از منظر عقب افتادن آمریکایی‌ها از روابط اقتصادی با ایران بررسی کرده و براین اساس معتقد است نوع رفتار اروپائیها بیانگر این است که گویی تحریم ها لغو شده اند. لوران روزن نیز مانند گاردین تلاش دارد بگوید نوع نگاه اروپا به روابط با ایران با نگاه آمریکا متفاوت است و سفر ها به ایران نشان می‌دهد اروپا توافق هسته‌ای را پذیرفته است.

انتهای پیام