حمایت از توسعه فناوریهای پیشگیرانه و هشدار به موقع

به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر فرود شریفی درباره نقش شرکت‌های دانش‌بنیان و ارائه طرح‌های فناورانه در مقابله با بلایای طبیعی اظهار کرد: برای جلوگیری از وقوع خسارات زیاد ناشی از بلایا و حوادث طبیعی باید با استفاده از ظرفیت ها و طرح‌های فناورانه با این‌گونه وقایع مقابله و از مشکلاتی چون سیل، فرسایش خاک و ریزگردها جلوگیری کرد.

وی به موضوع طرح‌های آبخیزداری، بیابان‌زدایی، آبخوان‌داری، ذخیره‌سازی نزولات و درخت‌کاری مثمر و غیر مثمر برای جلوگیری از بروز این بحران‌ها اشاره کرد و گفت: این طرح‌ها از سال ۸۵ با هدف بهره‌گیری بهینه و بیشتر از نزولات جوی و جریان‌های سیلابی در سال‌های مرطوب مطرح شد و با توجه به اینکه اقدامات و ضرورت آن مشخص است ، بارها در جلسات مختلف کمیسیون هیات دولت و استانداران در مقاطع مختلف مورد تصویب قرارگرفته است.

وی ادامه داد: از این رو بودجه‌ای اسمی و روی کاغذ به آن اختصاص داده شد اما به دلیل بوروکراسی معیوبی که در دولت‌ها بوده، این امور محقق نشد و خسارات بسیار زیادی بر جا ماند.

شریفی درباره نقش فناوری‌ها در مهار و کنترل اتفاقات ناگواری از قبیل سیل گفت: با توجه به اینکه ما کشور خشکی داریم ولی رخدادهای ناگواری ازجمله سیل همیشه ما را تهدید می‌کند بنابراین باید آمادگی مقابله با این نوع مشکلات را داشته باشیم تا بتوانیم از برکت آب ناشی از سیل بهره ببریم.

وی افزود: برای کنترل سیلاب‌ها و استحصال آب به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک از آن ما نیاز به فناوری و تکنولوژی‌های به‌روز داریم.

رویارویی با شرایط بحرانی غیرقابل‌برگشت در کشور تا چند دهه آینده 

وی با اشاره به موضوع عدم توجه به آمادگی در مورد مقابله با بلایای طبیعی خاطرنشان کرد: براساس بعضی از برآوردها، در حال حاضر سالانه ۱۰ تا ۳۰ هزار هکتار از زمین‌های حاصلخیز کشاورزی در کشور برای توسعه شهرها، مناطق صنعتی، مسکونی، تجاری و... دستخوش تبدیل و تخریب قرار می‌گیرد.

وی گفت: علاوه بر این میزان تخریب اراضی مرتعی و جنگلی در سال بیش از ۳۰ هزار هکتار است حال با توجه به وجود چنین مشکلاتی اگر مسئولان مربوطه، اقدام جدی در رفع این معضلات نکنند، با تداوم این وضعیت، تا چند دهه آینده با شرایط بحرانی غیرقابل برگشت روبرو خواهیم شد و بروز سیل هایی نظیر سیل اخیر به یک پدیده کاملاً عادی تبدیل می‌شود. 

قائم‌مقام دبیر ستاد توسعه فناوری آب فرسایش و محیط زیست معاونت علمی بیان کرد: اراضی کشاورزی فعلی بیش از ۱۲ هزار سال نیازهای بشر را تأمین کرده‌اند و در آینده نیز در طول هزاران سال، بیش از ۹۵ درصد غذا و سایر مایحتاج جوامع باید از طریق این اراضی تولید و تأمین شوند و این عرصه‌ها باید پایه و اساس تأمین امنیت غذایی جامعه باشند.

شریفی اظهار داشت: علاوه بر تغییر کاربری، چالش‌های بزرگ دیگری مانند فرسایش آبی و بادی، شور شدن اراضی، کاهش حاصل خیزی و تخلیه خاک‌ها از عناصر غذایی و مواد آلی نیز از طریق تخریب و کاهش کیفیت خاک‌ها، علاوه بر کاهش تولید محصول، خسارات هنگفتی را به کشور وارد می‌سازند که باید موردتوجه جدی قرار گیرند.

شریفی درباره برنامه‌های ستاد توسعه فناوری آب فرسایش و محیط زیست معاونت علمی برای کمک و حمایت از بروز بلایای طبیعی اظهار کرد: این ستاد نقش مستقیمی در بازسازی و مقابله با حوادث ندارد اما توسعه فناوری‌های پیشگیرانه و یا هشدار به‌موقع ازجمله مواردی است که موردحمایت ستاد است.

میزان فرسایش خاک در ایران ۲ میلیارد تن در سال اعلام شده است  

شریفی درباره میزان فرسایش خاک در ایران بیان کرد: میزان این فرسایش در کشور، برابر آمار موجود، ۲ میلیارد تن در سال برآورد شده است (بیش از ۱۵ تن در هکتار) که با شاخص جهانی ۵ تا ۶ تن در هکتار، فاصله بسیار زیادی دارد. 

وی افزود: برابر قوانین موجود و به‌منظور رسیدن به شاخص‌های جهانی در افق ۱۴۰۴، ارتقای شاخص فعلی به ۵ تا ۸ تن در هکتار در پایان سند افق ۱۴۰۴، برنامه‌ریزی‌شده و در دستور کار قرارگرفته است. اثرات این میزان فرسایش خاک، بالغ‌بر ۲۳۶ میلیون مترمکعب رسوب‌گذاری در مخازن پشت سدها و به میزان حدود دو برابر رسوب‌گذاری در شبکه های آبیاری و زهکشی مدرن و سنتی و از دسترس خارج شدن هزاران هکتار اراضی مزروعی است.

وی با اشاره به روند افزایشی فرسایش آبی در سطح کشور طی سه دهه اخیر اظهار کرد: در شرایط فعلی فرسایش آبی در سطحی معادل ۱۲۵ میلیون هکتار خارج از حد طبیعی است با تشدید روند فرسایش میزان نفوذپذیری خاک به‌طور تصاعدی کاهش یافته و میزان هرز آب‌های سطحی سریع و مخرب افزایش می‌یابد و از دسترس خارج می‌شود. باید توجه داشت با کنترل فرسایش و سیل خیزی عرصه‌ها، می‌توان حجم قابل‌توجهی از جریانات سطحی و سیلابی را کنترل و متعادل کرده و موجبات تقویت منابع آب زیرزمینی را فراهم کرد.