یک حقوقدان:‌ ایران با امکان خروج از برجام جلوی نقض تعهد طرف مقابل را می‌گیرد

یک حقوقدان با اشاره به توافق ایران با کشورهای 1+5 درباره پایبندی طرفین به این توافق گفت: اگر طرف مقابل تحریم‌ها را بازگرداند ایران هم می‌تواند اعلام کند که دیگر تعهدی نسبت به برجام نخواهد داشت.

به گزارش خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، محسن عبدالهی در نشست بررسی حقوقی نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 که از سوی موسسه همشهری برگزار شد، اظهار کرد: تحلیل محتوای سند توافق مستلزم توجه به دلایل حضور ما در مذاکرات و خواسته‌های ما قبل و حین مذاکرات هستند.

وی با بیان این‌که «اولین دلیل حضور ما در مذاکرات اراده ملت بود» افزود: به نظر می‌رسد بعد از گذشت ده سال از پرونده هسته‌ای، مردم به طرق مختلف خواهان پایان دادن به این موضوع بودند. دلیل دیگر ایران برای حضور در مذاکرات برداشتن تحریم‌های ظالمانه و سومین دلیل نیز وضعیت سیاسی منطقه است؛ چراکه دولت ایران لازم داشت با همسایگان در جهت مقابله با افراط‌گرایی اقدام کند.

وی با اشاره به خواسته‌های ایران از توافق با کشورهای 1+5 گفت: اولین خواسته ایران از این توافق همان موضوع «انرژی هسته‌ای حق مسلم ما است»، بود که در این متن می‌بینیم این امر به رسمیت شناخته شده است.

وی با اشاره به رفع تحریم‌ها به عنوان یکی از خواسته‌های مهم ایران، بر اهمیت عادی شدن پرونده هسته‌ای ایران تاکید کرد.

این کارشناس مسایل حقوقی با بیان این‌که «این سند را به هیچ وجه یک معاهده تلقی نمی‌کنم» اظهار کرد: واقعیت این است که کنوانسیون وین قصد و نیت طرفین را مبنای شناخت معاهده قرار داده است حال آن‌که این قصد هم در لسان طرفین و هم در متن، مفقود است.

وی با بیان این‌که «مصلحت یا دیپلماسی حقوقی ایجاب می‌کند که برجام را معاهده ندانیم» گفت: ما قبول کرده‌ایم بازرسی‌هایی وجود داشته باشد و حال باید با توجه به این‌که معاهده تلقی کردن این سند چه آثاری خواهد داشت بگوییم که عبارت موافقنامه دیپلماتیک واژه مناسب‌تری برای این سند است.

وی درباره قانون الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای گفت:‌ نویسندگان این قانون معاهده بودن یا نبودن متن نهایی را پیش‌بینی کرده‌اند؛ بنابراین به طور پیچیده‌ای هم به اصول 77 و 125 قانون اساسی اشاره می‌کنند و هم واژگانی را به کار برده‌اند که طبق آن پیش‌بینی می‌شود متن نهایی یک معاهده نیست. در این قانون گفته می‌شود که نتیجه مذاکرات باید به مجلس ارائه شود و صحبتی از «تقدیم لایحه» نیست.

عبدالهی گفت: اگر هرکدام از طرفین موارد مندرج در ضمیمه 5 را انجام ندهند اساسا برجام عملی نخواهد شد.

وی با اشاره به قطعنامه شورای امنیت در این رابطه گفت:‌ این قطعنامه هنوز به مرحله داشتن اعتبار نرسیده است؛ زیرا در آن روز تاثیرگذاری قطعنامه‌،‌ بعد از روز اجرایی شدن برجام درنظر گرفته شده است.

وی درباره ضرورت پایبندی به قطعنامه شورای امنیت گفت:‌ ماده 25 منشور ملل متحد می‌گوید دولت‌های عضو باید قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا کنند. ما قطعنامه را براساس ماده 25 منشور ملل متحد و عضویت در این سازمان پذیرفته‌ایم و اگر اجرا نکنیم تخلف است.

وی با بیان این‌که «براساس رویه شورای امنیت در بحران‌های مشابه به دولت‌های تحت تحریم اجازه مشارکت در حل اختلاف داده نشده است» گفت: در قطعنامه صادره آمده است که اگر آن‌ها می‌توانند تحریم‌ها را بازگردانند ایران هم می‌تواند اعلام کند دیگر تعهدی نسبت به برجام نخواهد داشت. طبق متن ایران با رویکرد متقابل عمل می‌کند و هرچند ما محدودیت‌های را قبول کرده‌ایم و برگشت بعضی از موارد دشوار است، اما در عین حال برگشت امکان پذیر است و در واقع ایران با این تهدید که از برجام خارج می‌شود می‌تواند جلوی نقض تعهد طرف مقابل را بگیرد.

این استاد دانشگاه گفت: با توجه به شروط حفاظتی مندرج در بندهای 13 و 14 قطعنامه و همچنین کلیه قراردادهایی که بعد از برجام منعقد می‌شود، ایران از بازگشت‌پذیری تحریم‌ها مصون می‌ماند، ضمن این‌که ایران در این مدت می‌تواند هزاران قرارداد ببندد و تا سال‌ها تحریم‌های احیاء شده را دور بزند.

انتهای پیام