ترکیه از اشتباهات گذشته درس بگیرد/ تغییر توازن قوا منطقه

به گزارش خبرگزاری مهر، ایران و گروه کشورهای ۱+۵ بعد از مذاکرات فشرده و نفس گیر روز سه شنبه ۲۳ تیرماه به جمع بندی در خصوص مذاکرات وین دست یافتند. جمع بندی حاصله باید در پارلمانهای کشورهای متعاهد مورد بررسی قرار گیرد و به تصویب برسد تا به عنوان یک سند حقوقی بین المللی(معاهده) دارای ارزش حقوقی باشد.

دکتر «نورای مرت» استاد علوم سیاسی دانشگاه استانبول و تحلیلگر مسائل منطقه در ارزیابی خود از توافق هسته ای بین ایران و گروه۱+۵ به خبرنگار مهر گفت: توافق هسته ای بین ایران و غرب یک تحول دوران ساز برای انسان های صلح دوست است. از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران تقابل ایران و غرب تاثیرات زیادی در سیاست های منطقه ای داشته است و بیش از ۳۵ سال است که تقریبا تمامی تقابل های منطقه ای از تقابل بزرگ و کلی ایران و غرب نشات گرفته است که می توان درگیری های جاری سوریه را آخرین این درگیری ها دانست که ناشی از تلاش غرب برای مقابله با ایران است.

وی در ادامه تاکید کرد: اکنون توافق هسته ای نه تنها راه را برای روابط خوب ایران و غرب گشوده است بلکه امیدهای بیشتری را برای ثبات و صلح در منطقه خاورمیانه به همراه داشته است.

نورای مرت در تبیین تأثیر توافق هسته ای اخیر بر روابط ایران و غرب و روابط ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: به نظر می رسد که غرب متوجه هزینه ها و تبعات تمایل بیش از حد خودش به سه دسته از متحدانش در منطقه یعنی حکومت های پادشاهی عرب، اسراییل و گروه های اسلام گرای افراطی شده است.

استاد دانشگاه استانبول با اشاره به تبعات سیاست های غلط کشورهای غربی برای مردم منطقه گفت: متاسفانه این مردم منطقه بوده اند که تا به حال با گرفتار شدن در درگیری و جنگ و خشونت هزینه های سیاست های غرب را پرداخته اند. حمایت های نامتعارف آمریکا از رژیم های منطقه موجب شده است تا این رژیم های ناعادل بتوانند بر مردمان خودشان فشار وارد کنند و به سرکوب آنها بپردازند.

نورای مرت توافق هسته ای ایران و ۵+۱ را حتی برای مردم منطقه مفید دانسته و گفت: از آنجائیکه بعد از توافق هسته ای مسئله «توازن قوا» در منطقه بهتر خواهد شد لذا من فکر می کنم این مسئله موجب خواهد شد تا سیاست های منطقه ای و داخلی تمامی کشورهای منطقه بهتر و متوازن تر شود.

منتقد سیاست های حزب حاکم ترکیه ابراز امیدواری کرد تا تمامی آنهایی که از سیاست های ایجاد درگیری در منطقه و دامن زدن به خصومت های قومیتی درراستای اهداف خود سود بردنده اند هزینه های آن را بپردازند.

نورای مرت در ادامه به تشریح علت تلاش های غرب و آمریکا برای معرفی ایران به عنوان محور شرارت پرداخت و گفت: سالیان سال این افراد سعی می کردند ایران را به عنوان «شرور» معرفی کنند و با تمامی امکانات به مقابله با ایران می پرداختند تا به این بهانه حمایت هایشان از رژیم های سرکوبگر و تندروهای قومیت گرا انواع ریاکاری را مشروع جلوه بدهند. تا به اینجا سیاست های ایران در قبال توافق برای سیاست های منطقه ای بسیار خوب و مفید بوده است و امیدوارم که همین روند ادامه پیدا کند و ایران در دام تحریکات برخی ها نیافتد.

همچنین این تحلیلگر ترک توافق هسته ای اخیر قدرت های جهانی با ایران را فرصتی برای سیاستمداران آنکارا خواند و گفت: از آنجائیکه روابط ایران و ترکیه از چالش های زیادی جان سال به در برده است، ترکیه بیشتر از هر کشور دیگری می تواند از توافق هسته ای ایران سود ببرد.

وی همچنین سیاست های آنکارا در قبال تحولات سوریه را از دلایل تنش های سال های اخیر در روابط ایران و ترکیه خوانده و تصریح کرد: سیاست های ترکیه در قبال تحولات سوریه موجب بی اعتمادی بین ایران و ترکیه شد. همچنین اقدام اخیر ترکیه در نزدیک شدن به محور اتحاد قطری- سعودی نیز از دیدگاه سیاست خارجی کلاسیک ترکیه موج بزرگی بود ولی یکی ازغلط ترین مسیرهای سیاست خارجی ترکیه بوده است. این اقدام غلط بود چون موجب ویرانی سوریه شد. غلط بود چون ایران مشترکات فرهنگی و تاریخی بیشتری با ترکیه دارد تا ترکیه و اعراب. غلط بود چون روابط ترکیه و عربستان بیشتر بر پایه پول و سیاست های قومیتی است تا چیزی دیگر.

وی در پایان با اشاره به فرصت به دست آمده گفت: امیدوارم ترکیه زمان را برای تغییر سیاست های از دست ندهد زیرا این امر نه تنها موجب خواهد شد بیشترین سود را از توافق هسته ای ایران به دست آورد بلکه موجب خواهد شد تا ترکیه نقشی در برقراری ثبات و امنیت منطقه داشته باشد.

گفتگو: پیمان یزدانی