آیا رئیس جمهور بعدی آمریکا توافق با ایران را بر هم خواهد زد؟

خبرگزاری رویترز در گزارشی از واشنگتن به قلم الیستر بل و پاتریشیا زنگرل تحت عنوان «‌ تلاش احتمالی رئیس جمهور جدید آمریکا برای از بین بردن توافق هسته ای با ایران »‌ نوشت :‌
یک قانونگذار ارشد حزب جمهوریخواه و نیز برخی از کارشناسان سیاست خارجی می گویند تحقق تهدیدات دیروز نامزدهای ریاست جمهوری حزب جمهوریخواه مبنی بر نابودی توافقنامه هسته ای با ایران ،‌حتی در صورت پیروزی این حزب در انتخابات آتی و کنترل جمهوریخواهان بر کاخ سفید در سال اینده میلادی ، به نظر دشوار خواهد بود.
ساعاتی پس از آنکه باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا توافق هسته ای با ایران را به عنوان «‌ مسیری نوین »‌ مورد تمجید و ستایش قرار داد ، اسکات واکر و ریک پری دو تن از نامزدهای جمهوریخواه امیدوار به تصرف کاخ سفید قول دادند اگر رئیس جمهور شوند این توافقنامه را ملغی اعلام کنند و مارک روبیوی سناتور نیز اعلام کرد وی بار دیگر تحریم ها را بر ضد تهران اعمال خواهد کرد.
ولی یکی از سناتورهای برجسته جمهوریخواه اذعان کرد که رئیس جمهور جدید آمریکا اگر بخواهد توافق هسته ای با ایران را نابود کند ، فضای چندانی برای مانور نخواهد داشت.
آمریکا تا زمانی که دولت جدیدی در اوایل سال 2017 بر مسند قدرت بیاید ، بخش اعظمی از اهرم فشار را با گذشت زمان از دست خواهد داد زیرا تحریم هایی که موجب شده بود ایران را به پای میز مذاکره با غربیها بکشاند ،‌تا آن زمان از دست رفته و برچیده شده است .
باب کورکر رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا و یکی از جمهوریخواهانی که حرف اول را در کنگره در خصوص ایران می زند اعلام کرد : « رئیس جمهور جدید آمریکا می تواند فرایند بر هم زدن این توافقنامه را آغاز کند ولی آنچه که تا آن زمان اتفاق افتاده است این است که فرایند تحریم های بین المللی بر ضد ایران تا آن زمان برچیده شده است. »‌
توافقنامه ای که در وین میان ایران و شش قدرت جهانی به دست آمد در کنگره آمریکا به بحث گذارده خواهد شد ولی اوباما دیروز صراحتا اعلام کرد هر گونه اقدام را برای مسدود کردن این توافقنامه وتو می کند.
جب بوش جمهوریخواه توافقنامه با ایران را خطرناک خواند و اعلام کرد این توافق یک معاهده بین المللی نیست بنابراین هر رئیس جمهور جدید آمریکا که اکثریت کنگره را در اختیار داشته باشد می تواند یا با اعمال تحریمهای جدید بر ضد ایران یا احیای تحریم های قبلی این توافقنامه را لغو کند.
اسکات واکر نیز در تبلیغات انتخاباتی در نوادا گفت ما به رئیس جمهوری نیاز داریم که توافقنامه بد با ایران را یک روزه از بین ببرد. من تحریم های اقتصادی فلج کننده ای را بر ایران اعمال می کنم و متحدان خود را متقاعد خواهم ساخت که همین کار را انجام دهند.
ریک پری فرماندار سابق تگزاس نیز در اظهاراتی مشابه گفت یکی از نخستین اقداماتش به عنوان رئیس جمهور جدید لغو کامل این توافقنامه خواهد بود.
با این همه بلایز میستزال رئیس برنامه امنیت ملی در اندیشکده مرکز مطالعاتی سیاست دو حزبی در واشنگتن به این خبرگزاری گفت اما تنها منحل اعلام کردن این توافقنامه یک استراتژی با ریسک و خطرپذیری بسیار بالا خواهد بود.
وی افزود این روند موجب خواهد شد ایران مسیر خود را برای دستیابی به سلاح هسته ای سرعت ببخشد و ممکن است این کار را طی حدود یکسال انجام دهد خیلی سریعتر از آنکه اعمال تحریم های جدید بتواند تاثیری در مهار این روند داشته باشد و به خصوص در این صورت آمریکا هیچ گزینه ای نخواهد داشت مگر آنکه برای متوقف ساختن این روند به حمله نظامی متوسل شود.
میستزال تاکید کرد :‌«‌ یک سناریوی بسیار محتمل این خواهد بود ک اگر مچ ایران در فریبکاری و تخلف از مفاد توافقنامه گرفته شود یا نخواهد به تعهدات خود عمل کند ، روند یک پرونده جدید بر ضد این کشور آغاز شود. »‌
شک و تردید درباره قصور ایران در عمل به تعهدات خود بر اساس توافقنام در گشودن تاسیسات نظامی خود به روی بازرسان یا وارد کردن مواد و اقلام حساس نطامی ، زنگ های خطر را در دولت آمریکا به صدا در خواهد آورد.
پیدا شدن هر گونه شواهدی دال بر ابعاد نظامی تحقیقات هسته ای ایران در گذشته نیز می تواند به نوبه خود یکی از موارد نقض توافقنامه هسته ای محسوب شود.
بروس جنتلسون تحلیلگر علوم سیاسی در دانشگاه دوک و یکی از مشاوران سابق اوباما در وزارت امور خارجه آمریکا در این باره می گوید رئیس جمهور جدید آمریکا در صورت هر گونه اقدام شتاب زده در بر هم زدن توافق هسته ای با ایران ،‌ ممکن است جایگاه آمریکا را در عرصه بین المللی مخدوش سازد.
وی افزود : « این توافقنامه ای است که فقط بین ما و ایران امضا نشده است بلکه این توافقنامه با صدور قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل همراه خواهد بود و یکی از معدود مواردی است که ما موفق شده ایم طی این روزها با روسیه و چین در این زمینه همکاری و تعامل کنیم. یک رئیس جمهور باید به واقع درباره پیامدهای اقدامات خود بر روابط با بسیاری از کشورهای جهان خوب فکر کند. »‌
روبیو یکی از وزنه های سیاسی در میان پانزده نامزد حزب جمهوریخواه برای تصاحب کاخ سفید ، در هر حال اذعان کرد که کنگره ممکن است در تلاش خود برای بر هم زدن توافق با ایران به علت قدرت وتوی اوباما شکست بخورد.
وی گفت :‌«‌ بنابراین وظیفه رئیس جمهور بعدی خواهد بود که ما را به موضع قبلی قدرتمندی آمریکا بازگرداند و تحریم ها را بر ضد ایران مسترد کند تا زمانی که ایران واقعا بخواهد دست از جاه طلبی های هسته ای خود بردارد و دیگر تهدیدی بر ضد امنیت بین المللی نباشد. »‌
جب بوش فرماندار سابق فلوریدا که در بسیاری از نظرسنجی های جمهوریخواهان برای کسب نامزدی انتخابات آتی در صدر قرار دارد، توافق با ایران را خطرناک و کوته بینانه توصیف کرد. با این همه وی درباره اینکه اگر رئیس جمهور شود در جهت بر هم زدن توافق گام بر خواهد داشت یا نه سخنی نگفت.
لیندسی گراهام سناتور کارولینای جنوبی هم گفت توافق ایران در واقع به مثابه صدور حکم اعدام برای اسرائیل خواهد بود در حالیکه مایک هوکابی فرماندار سابق ارکانزاس نیز اعلام کرد وی همه گزینه ها از جمله توسل به اقدام نظامی را برای سرنگونی رهبران ایران ، اگر تهران اسرائیل را در معرض تهدید قرار دهد ،‌ روی میز خواهد داشت.

4949