سعیدی: اگر غرب به تفاهمات لوزان پای بند باشد، توافق قطعی است/ آژانس نمی تواند از هر جایی بازرسی کند

سعید جعفری پویا - برنامه هسته ای ایران روند تازه و نویی نیست و در این سالها بسیار افرادی آمده و رفته اند. اما در این میان کم هستند کارشناسانی که عمر بیشتری را در این پروسه صرف کرده اند و یا در عموم تیم های مذاکره کننده هسته ای حضور داشته اند. دکتر محمد سعیدی یکی از این افراد است. سعیدی از جلسات متعدد خود با اکبر اعتماد در پاریس می گوید که در آنها می خواسته بداند پس پرده ذهن شاه از ایجاد این برنامه هسته ای چه بوده است. او که زحمات زیادی برای ایجاد و استقرار و پیشرفت فن آوری هسته ای ایران کشیده در تیم مذاکره کننده روحانی حضور پررنگی داشت. با آمدن علی لاریجانی سعیدی همچنان در جایگاه خود باقی ماند و  وقتی مذاکرات به یک قدمی توافق هم رسیده بود همراه دبیر وقت شورای امنیت ملی بود اما به دلایلی که علی اکبر ولایتی در مناظره معروف انتخاباتی اش به آنها اشاره کرد آن توافق هرگز شکل نگرفت. سعیدی حتی در تیم مذاکره قبلی هم حضور داشت و یک جلسه با مذاکره کننده سابق هسته ای کشورمان به گفتگوهای ژنو رفت اما پس از بازگشت از همان دور استعفای خود را اعلام کرد. با این پیشینه و سابقه پررنگ در تیم های مختلف هسته ای و همچنین اشراف به مباحث فنی تاسیسات اتمی محمد سعیدی به عنوان منبعی قابل اعتنا و اتکا برای مطالعه و تحلیل مباحث هسته ای معرفی می شود. بر همین اساس از او خواستیم تا مهمان ما در کافه خبر باشد و روندهای پیشین و آتی مربوط به گفتگوهای هسته ای را مورد بررسی قرار دهیم. آنچه در پی می آید مشروح گفت و شنود حدودا دو ساعته ما با دکتر محمد سعیدی است.

آقای دکتر موضوع ظرفیت اورانیوم غنی شده ما از مسائلی است که همیشه نگرانی های غربی را با خود به همراه داشته و آنها مدعی شدند با این ظرفیت ما حتی می توانیم به هشت بمب اتم دست یابیم. صرف نظر از اینکه ما هیچ وقت دنبال چنین موضوعی نبودیم موضوع چگونگی دست یابی ما به این ظرفیت قابل توجه است.

برنامه هسته ای ایران از ابتدا چارچوب و هدفی صلح آمیز داشته است و در هیچ دوره ای کشور به این فکر نبوده برنامه هسته ای را به سمت غیر صلح آمیز هدایت کند. برنامه ای که تدوین شده این بود که برنامه صلح آمیز باشد و در یک چارچوب ساخت نیروگاه های اتمی و تولید سوخت برای تامین نیازهای هسته ای نیروگاه ها مد توجه قرار گیرد. از نظر توانمندی در بحث چرخه سوخت هسته ای دو نکته مهم است. یکی ظرفیت و تولید ماشینهای غنی سازی که به عنوان سانتریفیوژ از آن یاد می شود و دوم مقدار موادی است که شما در حقیقت از طریق این سانتریفیوژها تولید کردید و در حقیقت اورانیوم UF6 را به اورانیوم غنی شده ۳ تا ۵ درصد تبدیل می کنید. در طی این چند سال و به طور روشن از سال ۲۰۰۵ تا امروز چیزی نزدیک ۱۱تن اورانیوم غنی شده را تولید کردیم. یعنی اورانیوم ۳.۵ تا ۵ درصد. این از نظر استراتژیک در دنیا بسیار بااهمیت است.