کف‌گیر موسیقی نواحی به ته‌دیگ خورده است/ غربت هنرمندان بومی

به گزارش خبرنگار مهر، محمدرضا درویشی پژوهشگر و دبیر دومین فستیوال موسیقی نواحی آینه دار در سخنرانی پژوهشی که دوشنبه هجدهم خرداد ماه در تالار رودکی با موضوع «دلایل افول موسیقی نواحی ایران» برگزار شد در سخنانی گفت: متاسفانه به افول رفتن موسیقی نواحی حقیقتی است که باید آن را بپذیریم. من می توانم بگویم که ما در این جشنواره دیگر کف دیگ را زده ایم و این موضوع بسیار ناراحت کننده ای است که باید بیشتر از اینها در مورد آن صحبت کرد.

وی با بیان اینکه غرب زدگی شناخت غرب نیست بلکه نشناختن غرب است، توضیح داد: غرب زدگی حذف شدن مختصاتی است که جهات مختلف آن بر فرد و جامعه پوشیده نیست و ما باید به این نکته اشراف پیدا کنیم که موضوع غرب زدگی دارای جهات مختلفی است که اگر بخواهیم روی آن متمرکز شویم بی ارتباط با افول موسیقی نواحی کشورمان نخواهد بود.

درویشی بیان کرد: چندگانگی فرهنگی که نتیجه آن از خودبیگانگی فرهنگی و قرار گرفتن در یک فضای تعلیق فرهنگی است از آسیب هایی است که در حوزه موسیقی سنتی وجود دارد. این فضا باعث شده که یک جامعه تلفیقی به وجود آید که نتیجه آن گیجی فلسفی و نداشتن جایگاه فکری است که باعث می شود موسیقی در روستاهای ما نیز دیر یا زود دچار این عارضه شوند. ما بعد از گذشت دو دهه مشاهده می کنیم که این موسیقی دیگر نمی تواند به راحتی روی پای خود ایستادگی کند که از دست رفتن آدم هایی که سال ها و قرن ها حقیقتی را از نسلی به نسل دیگر منتقل می کردند از جمله دلایل آن است.

این پژوهشگر صاحب نام موسیقی نواحی تصریح کرد: چنین آسیبی یک تقدیر تاریخی است که فقط مربوط به ایران هم نیست. به طور حتم اگر این فضا شکسته شود دیگر وصله پینه تاثیری روی آن نخواهد داشت. این وجودها به ازل وصل است و وقتی هم ارتباط در این جهان پر از شلوغی قطع شود دیگر قابل ساختن نیست. البته اگر ۲۰ سال پیش با حمایت دولت ها پشتیبانی های لازم انجام می گرفت این شکست چند سال عقب می افتاد. به نظر من تشکیل مکتب خانه ها و برگزاری فستیوال ها باید زمانی اتفاق می افتاد که نفس های هنرمندان هنوز گرم بود، هنرمندانی که بیش از ۱۵ نفر از آنها سال گذشته از میان ما رفتند و دیگر جایگزینی هم ندارند. به اعتقاد من دیگر دوران پدید آمدن چنین هنرمندان و شخصیت های بزرگی به سر آمده است. حتی آن افرادی هم که در مناطق خود زنده هستند در گوشه ای غریب نشسته و کارشان را انجام می دهند چراکه زیبایی شناسی مردم مناطق تغییر کرده است. یادم می آید که حاج قربان می گفت ما در شهر خودمان غریبه هستیم اما در پاریس به واسطه حضور در فستیوال ها ما را می شناسند.

دبیر دومین فستیوال موسیقی نواحی «آینه دار» در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: زمانی میان مردم معرفت شنیداری وجود داشت بنابراین به تبع همین موضوع کار هم تولید می شد اما حالا مردمی را می بینیم که فقط سریال و ماهواره می بینند و دیگر کسی حوصله این را ندارد که داستان های کوراوغلو را بشنود حتی داستان های عاشقی هم از بین رفته و مردم دوست دارند دائم آهنگ شاد بخوانند.

وی تاکید کرد: شاید این نکته را ندانید که امروزه فقط سه مامازار و بابازار واقعی باقی مانده است اما تا دلتان بخواهد مامازارها و بابازارهای تقلبی را می توانید در بندرعباس پیدا کنید که از ماهیت و ذات خود دور شدند و فقط نمایش می دهند که مردم خوششان بیاید.

درویشی در پایان صحبت های خود تصریح کرد: متاسفانه شرایط امروز طوری شده که ساز میرزا حسینقلی پیچیده به نظر می رسد. موسیقی جدی فقط به درد جامعه جدی می خورد و موسیقی مناطق ایران هم که جدی است و آن چیزی که شما در این جشنواره می بینید همان طور که اشاره کردم کف‌گیری است که به ته دیگ زده شده و حالا تنها وظیفه ما ثبت و ضبط این فرهنگ ارزشمند است.