سعدی و متنبی هر دو احیاگرند

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم افتتاحیه همایش دو روزه سعدی و متنبی عصر دیروز شنبه ۲۹ فروردین در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

موسی اسوار، یکی از محققان حاضر در این برنامه نیز گفت: اگر بخواهیم بگوییم متنبی بسیاری از مبانی حکمت را گرفته و سعدی تحت تاثیر او بوده، می بینیم که خود متنبی هم مبانی فکری‌اش را از شاعران و بزرگان دیگری گرفته است. نکته دیگر این است که به غیر از سعدی، شاعران دیگری هم در زبان فارسی از شعر متنبی متاثر بوده اند.

وی در ادامه به خوانش متنی که درباره نمونه های مشابه شعر سعدی و متنبی بود، پرداخت.

محمدعلی آذرشب، دیگر محققی بود که در این برنامه به سخنرانی پرداخت و گفت: گفتمان ادبیات، گفتمان جهانی است. اگر بتوانیم این گفتمان را برقرار کنیم، بین مردم جهان تفاهم برقرار می شود. حالا اگر بحث، گفتمان بین تمدن اسلامی باشد، شرایط بسیار خوب و ایده آلی است، اما باید مواظب باشیم دعوای عرب و عجم درنگیرد.

این زبان شناس ادامه داد: بالاخره آقای محفوظ به‌خاطر تعصبات عربی، متنبی را به سعدی ترجیح داد. من سه سال نزد او بودم. او خود ادبیات عرب در عراق بود ولی جالب است که وسط صحبت هایش اشعار زیبای فارسی می خواند. اگر بتوانیم مساله سعدی و متنبی را به سمت مساله وحدت تمدن جهان اسلام و عرب و عجم سوق دهیم، کار بزرگی کرده ایم. به نظرم دو مقصد مشترک بین سعدی و متنبی وجود دارد و ما در ادبیات به همین مقاصد مشترک نیاز داریم. در فقه اهل تسنن، مقاصد زیادی وجود دارد که در فقه شیعه کمتر است. در ادبیات هم باید مقاصد را تقسیم کنیم.

آذرشب گفت: مقاصد کل ادبیات جهان، احیاگری است. یعنی وقتی تمدنی در حال مرگ است، مردان و زنان بزرگی پیدا می شوند و برای احیای آن تمدن تلاش می کنند. سعدی و متنبی هر دو احیاگرند. این روزها نه فقط جنگ نظامی که جنگ فرهنگی در جهان برپا است و در این شرایط زبان و ادبیات می تواند احیاگر باشد. من شعر متنبی را با دید احیاگری خواندم و با یک متنبی دیگر روبرو شدم. حتی نهج البلاغه را هم که با این دید خواندم، دیدم نهج البلاغه دیگری است. این وظیفه ادبیات است، چون  ادبیات با شکوه کار می کند نه عقل. یکی از محورهای گفتمان مشترک سعدی و متنبی عزت‌بخشی است. به نظرم عزت، یکی از محورهای احیاگری تمدن هاست.

سخنران آخر این برنامه نیز، سیروس شمیسا بود که با موضوع «متنبی و سعدی؛ دو اسلوب متفاوت» به بیان سخنانی پرداخت.