ساخت نانوداروی ضدعفونت از گیاه خار مریم در کشور

محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد با استفاده از عصاره‌ گیاه خار مریم موفق به ساخت نوعی نانودارو شدند که در مرحله‌ آزمایشگاهی و استفاده در مدل حیوانی، در درمان عفونت باکتریایی گونه‌ای باکتری مقاوم به آنتی بیوتیک‌ها مؤثر بوده است.

به گزارش سرویس علمی ایسنا، دکتر زهره فائزی زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد و محقق طرح اظهار کرد: مقاومت روزافزون باکتری‌های مختلف به آنتی بیوتیک‌های موجود از معضلات اصلی علم پزشکی محسوب می‌شود. در این بین، باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA)، یکی از پاتوژن‌های مهم است. لذا تحقیقات در مورد مواد آنتی باکتریای جدید و نیز روش‌های نوین شکست مقاومت‌های میکروبی امری ضروری بوده و از اولویت‌های مطالعات حوزه‌ پزشکی است.

فائزی زاده در خصوص هدف دنبال شده در این طرح عنوان کرد: مطالعات مختلف نشان می‌دهد که برخی ترکیبات مؤثر گیاهی، به شکل فرموله شده در یک سیستم حمل دارو نظیر نانولیپوزوم‌ها، می‌تواند رشد این باکتری‌های مقاوم را مهار کند. هدف اصلی این مطالعه، تهیه و ارزیابی کارایی نانولیپوزوم‌های حاوی سیلیمارین در از بین بردن باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین، در شرایط برون تن و درون تن بوده است. سیلیمارین، ماده‌ دارویی استخراج شده از گیاه خار مریم (Silybum mariunum L) است.

وی با بیان این که نتایج این کار در صنعت داروسازی قابل استفاده خواهد بود، افزود: نتایج این مطالعه نشان داده که اثرات ضد باکتریایی نانولیپوزوم‌های حاوی سیلیمارین در زمان‌های یکسان بیش از شکل آزاد این دارو است. لذا نانوفرمولاسیون تهیه شده به دلیل کارایی بالا می‌تواند به عنوان یک انتخاب مناسب در درمان عفونت‌های ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس مورد استفاده قرار گیرد.

فائزی زاده درمورد روند مطالعات صورت گرفته گفت: در ابتدا نانولیپوزوم‌های حاوی سیلیمارین به روش تبخیر فاز معکوس ساخته شدند. پس از بررسی بازده محصورسازی و خصوصیات ساختاری نانولیپوزوم‌ها، حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) ماده سیلیمارین به شکل آزاد و محصور در نانولیپوزوم‌ها برای باکتری مد نظر با روش رقیق سازی متوالی اندازه گیری شد. ویژگی‌های نانولیپوزوم‌ها به کمک دستگاه‌های مختلفی نظیر زتا پتانسیل و میکروسکوپ الکترونی تعیین شد. در نهایت میزان مرگ و میر موش‌های عفونی شده با که با سیلیمارین به فرم آزاد و محصور شده در نانولیپوزوم‌ها تیمار شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفت.

به گفته‌ این محقق، طبق نتایج حداقل غلظت مهارکنندگی شکل آزاد سیلیمارین و نیز محصور شده در نانولیپوزوم‌ها به ترتیب 500 و 125 میلی گرم بوده است. همچنین در بازه‌های زمانی یکسان، اثرات ضد باکتریایی نانولیپوزوم‌های حاوی سیلیمارین بیش از شکل آزاد این دارو بوده است. از طرفی، میزان بقای موش‌های عفونی شده با MRSA که با نانولیپوزوم‌های حاوی سیلیمارین تیمار شده بودند، در مقایسه با گروه شاهد، 100 درصد گزارش شده است.

محقق طرح تصریح کرد: با توجه به نتایج حاصل شده، می‌توان گفت که برخی از مواد مؤثر گیاهی توانایی محصور شدن در نانوحامل‌های دارویی را دارند و با این روش می‌توان کارایی درمانی آن‌ها را افزایش داد. علت این مسأله می‌تواند افزایش پایداری و فراهمی زیستی بیشتر این مواد در شرایط برون تن و درون تن باشد.

نتایج این تحقیقات که حاصل همکاری دکتر زهره فائزی زاده، امیر قریب و مسعود گودرزی از اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد است، در مجله‌ Iranian Journal of Pharmaceutical Research منتشر شده است.

انتهای پیام