گام بلند مجلس برای بررسی کارشناسی تر طرح ها و لوایح

به گزارش خبرنگار مهر، در جلسه علنی روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی، بررسی طرح اصلاح موادی از قانون آیین‌نامه داخلی مجلس در دستور کار مجلس قرار گرفت.

رضا عبداللهی نماینده حدود هشت دوره مجلس شورای اسلامی، تهیه‌کننده اصلی این طرح می‌باشد که در این طرح تلاش داشته است بازوی علمی و تحقیقاتی مجلس برای بررسی طرح‌ها و لوایح را قدرتمندتر کند.

نمایندگان با تصویب ماده‌ای از این طرح، رئیس مجلس را موظف کردند یک نسخه از طرح‌ها و لوایح عادی و یک فوریتی را پس از اعلام وصول به کمیسیون اصلی و کمیسیون‌های فرعی جهت رسیدگی به مواد مرتبط و همچنین به مرکز پژوهش‌های مجلس جهت رسیدگی و اظهارنظر کارشناسی ارجاع نماید.

علاوه بر این کمیسیون‌های فرعی نیز موظف شدند حداکثر ظرف 15 روز از تاریخ ارجاع طرح یا لایحه عادی و ظرف 10 روز برای طرح‌ها و لوایح یک فوریتی، نتیجه رسیدگی خود را طی گزارشی در مواد ارجاعی به کمیسیون اصلی ارائه نمایند.

هر یک از نمایندگان نیز می‌توانند پیشنهادهای خود را در مورد کلیات و جزئیات طرح‌ها و لوایح عادی ظرف 10 روز و در طرح‌ها و لوایح یک فوریتی ظرف پنج روز از تاریخ توزیع طرح یا لایحه، به کمیسیون اصلی و کمیسیون‌های فرعی ارائه نمایند.

مهلت کمیسیون اصلی برای رسیدگی به کلیات و جزئیات طرح یا لایحه عادی حداکثر سه ماه و در طرح‌ها و لوایح یک فوریتی حداکثر یک 1.5 تاریخ پس از تاریخ ارجاع است.

چنانچه طرح یا لایحه با برگزاری جلسات عادی و فوق‌العاده در مهلت‌های مذکور قابل رسیدگی نباشد، با درخواست کمیسیون و موافقت هیات رئیسه مجلس، این فرصت حداکثر تا دو برابر مدت‌های مذکور قابل تمدید است.

بر اساس تبصره این طرح، در پایان مهلت‌‌های تعیین شده، چنانچه گزارش‌های اصلی ارائه نشود، هیات رئیسه مجلس موظف است طرح یا لایحه را طبق نوبت در دستور هفتگی مجلس قرار دهد؛ در این صورت پیشنهادهای موضوعه این ماده در جلسه علنی مطرح می‌شود.

همچنین در صورتی که گزارش کمیسیون اصلی تا سه روز قبل از شروع رسیدگی به طرح یا لایحه در جلسه رسمی مجلس بین نمایندگان توزیع گردد، گزارش کمیسیون، جایگزین طرح یا لایحه می‌شود. در این صورت نمایندگان می‌توانند تا 48 ساعت پس از توزیع گزارش کمیسیون، پیشنهادهای خود را شامل اصلاح، برگشت به طرح یا لایحه در هر مورد، حذف کل ماده یا تبصره یا بند یا جزء به هیات رئیسه مجلس ارائه نمایند تا با توزیع پیشنهاد، در جلسه رسمی مجلس مورد رسیدگی قرار گیرد.

همچنین مقرر شد چنانچه در کلیات، نظر کمیسیون‌های فرعی با نظر کمیسیون اصلی متفاوت باشد، در جلسه رسمی مجلس قبل از رای‌گیری برای کلیات، سخنگو یا یکی از اعضای آن کمیسیون‌ها می‌توانند نظر کمیسیون خود را توضیح دهند.

همچنین مقرر شد در مواردی که طرح یا لایحه طبق آیین‌نامه به صورت دو شوری رسیدگی می‌شود، در شور اول، کلیات و در شور دوم جزئیات طبق این آیین‌نامه رسیدگی شود.

وکلای ملت همچنین با اصلاح ماده دیگری از آیین نامه داخلی مجلس همزمان با وصول طرح‌ها و لوایح توسط کمیسیون‌ها در صورت ضرورت و با تصویب کمیسیون اصلی طرح یا لایحه به کارگروه کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ارجاع خواهد شد.

علاوه بر این رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس موظف است متناسب با موضوع و مواد طرح یا لایحه کارگروهی متشکل از کارشناسان آن مرکز و اشخاص حقیقی و حقوقی صاحب نظر اعم از نمایندگان فعلی و ادوار مجلس، کارشناس معاونت قوانین مجلس، دیوان محاسبات، مراکز علمی و پژوهشی حوزه و دانشگاه، دستگاههای اجرایی، بخش خصوصی و دستگاههای مرتبط با طرح یا لایحه و با دعوت نمایندگانی از مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان برای رسیدگی به طرح یا لایحه ارجاعی تشکیل دهدو در بدو کار رئیس و دبیر آن را تعیین کند.

بر اساس این گزارش رئیس کارگروه نیز موظف است پس از بحث و بررسی کارشناسی در کارگروه و در صورت لزوم پس از مطالعه تطبیقی قوانین و مقررات و تجربیات سایر کشورها و با بررسی سوابق قانون‌گذاری و پیشنهادهای کمیسیون‌های فرعی و نمایندگان گزارش کارگروه را با رعایت اسناد بالادستی از جمله قانون اساسی، سند چشم انداز، سیاست‌های کلی نظام، قانون برنامه توسعه، همراه با مشخصات اعضای کارگروه به کمیسیون اصلی ارائه کند. رئیس یا نماینده کارگروه موظف است با شرکت در جلسات کمیسیون از گزارش ارائه شده دفاع کند. همچنین در صورت عدم نیاز به قانون‌گذاری جدید در موضوع مورد بحث رئیس کارگروه گزارش خود را با ذکر دلایل رد طرح یا لایحه به کمیسیون اصلی ارائه می‌کند.

براساس تبصره یک این ماده ارائه طرح یا لایحه به کارگروه موضوع این ماده نافی مسئولیت مرکز پژوهش‌های مجلس در ارائه نظرات کارشناسی به کمیسیون‌ها و جلسات رسمی مجلس مندرج در قانون شرح وظایف مرکز پژوهش‌های مجلس نخواهد بود.

همچنین در تبصره‌ی دیگری ذیل این ماده مصوب شد که حداکثر زمان رسیدگی به طرح‌ها و لوایح عادی در مرکز پژوهش‌ها یک ماه و نیم پس از ارجاع و درطرح‌ها و لوایح یک فوریتی یک ماه پس از ارجاع می‌باشد و در صورت ضرورت این فرصت ها با درخواست مرکز پژوهش ها و تایید کمیسیون اصلی قابل افزایش است.

این ماده از طرح اصلاح موادی از قانون آیین نامه داخلی مجلس از مجموع 211 نماینده حاضر با 149 رای موافق، 23 رای مخالف و 5 رای ممتنع به تصویب مجلس رسید.