جمهوریخواهان علیه توافق هسته ای ایران طغیان می کنند؟

گاردین نوشت: اوباما سخت در تلاش است طغیان جمهوریخواهان علیه توافق هسته ای ایران را مهار کند.

به گزارش انتخاب کاخ سفید روز جمعه سخت در تقلا بود طغیان کنگره علیه توافق هسته ای مقدماتی با ایران را در بحبوحه این نگرانی مهار کند که تندروها در واشنگتن ممکن است این توافق را قبل از اینکه حتی نهایی شود به شکست بکشانند.

جمهوریخواهان و برخی دموکرات ها می خواهند درباره این چارچوب توافق، که برنامه هسته ای ایران را در ازای لغو تحریم ها به شدت محدود خواهد کرد، حق اظهار نظر داشته باشند.

اوباما ، که در 48 ساعت گذشته با چندین نفر از اعضای کلیدی کنگره دیدار کرده تا آنها را در باره مزایای توافق لوزان متقاعد کند، تاکید کرده است که این توافق همه راههای ایران را به سوی دستیابی به سلاح هسته ای مسدود خواهد کرد و جلو یک جنگ دیگر را در خاورمیانه خواهد گرفت.

حسن روحانی،‌ رئیس جمهور ایران روز جمعه در یک نطق زنده تلویزیونی در تهران از این توافق تمجید کرد و گفت این به گشوده شدن «صفحه جدیدی» از همکاری با جامعه بین المللی ختم می شود و ایران به تعهداتش عمل خواهد کرد. وی این توافق را یک نتیجه برد-برد برای هر دو طرف توصیف کرد.
اما همه چنین دیدگاهی نداشتند. این توافق کلی ، که آمریکا و قدرت های دیگر جهان درباره آن مذاکره کردند، با مخالفت های سرسختانه جمهوریخواهان کنگره مواجه شده است و دموکرات ها نیز چندان گرم از آن استقبال نکرده اند. در مجلس نمایندگان و سنای آمریکا چند طرح مطرح است که در صورت تصویب ممکن است این توافق را نابود کند.

طرحی که احتمال بیشتری برای کسب حمایت هر دو حزب دارد -- و باب کورکر ،‌رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا آن را پیشنهاد کرده است -- جلو لغو تحریم ها را به مدت 60 روز خواهد گرفت و به کنگره این امکان را خواهد داد تا به بازبینی توافق لوزان ، که قرار است تا پایان ماه ژوئن نهایی شود ، بپردازد.

کورکر گفت این طرح روز 14 آوریل در کمیته روابط خارجی مجلس سنا به رای گذاشته می شود و دولت اوباما دو هفته در تعطیلات عید پاک فرصت خواهد داشت دموکرات ها را متقاعد کند که از این طرح حمایت نکنند. برخی دیگر در حزب اوباما خواستار این شده اند که هرگونه توافق هسته ای الزاما به شکل یک پیمان در مجلس سنا به تصویب برسد.

کاخ سفید اعلام کرده است اوباما طرح کورکر را در صورت تصویب وتو خواهد کرد ، اما دستیاران اوباما روز به روز از چشم انداز تصویب این طرح با رای دو سومی اعضا که جلو وتو شدن آن را خواهد گرفت نگران تر می شوند. چنین سناریویی مراحل پایانی مذاکرات را به طور جدی به خطر خواهد انداخت.

کورکر تاکید می کند که از حمایت کافی دموکرات ها برای رسیدن به حد نصاب دو سوم آراء برخوردار است.

اوباما روز پنجشنبه گفت :«اگر کنگره این توافق را -- نه بر اساس تحلیل های کارشناسانه و بدون ارائه یک گزینه بدیل منطقی -- از بین ببرد، آنگاه این آمریکاست که مسئول اصلی شکست دیپلماسی معرفی خواهد شد.

اظهارات وی بیشتر متوجه دموکرات ها بود ، تا جمهوریخواهانی که در اقدامی حزبی با بینامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل برای نابود کردن این توافق همکاری می کنند.

تندروها در آمریکا به سرعت آنچه را «فهرستی از امتیازات واگذار شده به ایران» خواندند ، رد کردند.

برخی جمهوریخواهان میانه رو واکنش محتاطانه ای به توافق لوزان نشان دادند و ضمن مطرح کردن برخی پرسش ها درباره این توافق گفتند باید نسخه نهایی توافق را که ماه ژوئن بیرون می آید ببینند. کورکر ، که آمادگی خود را برای اصلاح طرح پیشنهادی خود به منظور جلب حمایت دموکرات ها و فائق آمدن بر حق وتو رئیس جمهور اعلام کرده است، گفت :«مهم است که همه ما منتظر بمانیم تا جزئیات این توافق روشن شود.»

حتی برخی منتقدان توافق در واشنگتن در گفتگوهای خصوصی اذعان می کنند که این توافق از آنچه آنها انتظارش را داشتند در خصوص تعهدات ایران جزئیات بیشتری را بیان کرده و سختگیرانه تر بود.
مقامات غربی روز جمعه گفتند ایران مجبور خواهد بود مجموعه ای از شرایط را محقق کند تا از لغو بخش اعظم تحریم های اقتصادی و مالی ، از جمله تحریم های نفتی اتحادیه اروپا و ممنوعیت استفاده از نظام مبادلات بین بانکی الکترونیک سوئیف ، برخوردار شود.

مقامات غربی معتقدند ایران می تواند به این فهرست طولانی از شروط در مدت حدود شش ماه عمل کند، اما این ارزیابی ممکن است بیش از حد خوشبینانه باشد.

کاخ سفید درباره مخالفت های داخلی با توافق لوزان اعلام کرد مخالف این نیست که کنگره بر حل و فصل نهایی نظارت داشته باشد، اما به شدت مخالف طرحی است که یا به کنگره حق رای گیری درباره توافق را می دهد یا اینکه مانع از آن می شود که مقامات دولتی بتوانند جزئیات توافق را نهایی کنند.

یک مقام ارشد دولت آمریکا گفت :«چیزی که سازنده نخواهد بود مصوبه ای است که اساسا توانایی ما را برای رسیدن به توافق تضعیف می کند و روند مذاکرات را مختل می سازد. کاری نکنید که مسیر مذاکرات منحرف شود و آمریکا مسئول شکست این مذاکرات معرفی شود.»

دولت آمریکا در 18 ماه گذشته در دو جبهه کار کرده است. رئیس جمهور مذاکرات هسته ای را به اولویت اصلی جان کری وزیر امور خارجه خود تبدیل کرد و امیدوار بود که یک میراث معین و به شدت مورد نیاز در حوزه سیاست خارجی از خود بر جا بگذارد.

مقامات دولتی در واشنگتن نیز سرگرم معاملات پشت پرده و جلب حمایت دموکرات ها بوده اند. کاخ سفید بارها با تهدیدات خود مانع از تصویب طرح هایی شده که معتقد است موضعش را در مذاکرات تضعیف یا در روند این مذاکرات خرابکاری خواهند کرد.

اما فقدان اهرم های اعمال نفوذ کاخ سفید در کنگره از دیرباز به پاشنه آشیل اوباما تبدیل شده است و قانونگذاران هر دو حزب اکنون می گویند باید در تخفیف تحریم هایی که در وهله نخست با رای آنها به تصویب رسیده است حق اظهار نظر داشته باشند.

عالی ترین مقامات دولت اوباما همراه با وی حرکت هماهنگ شده ای را برای متقاعد کردن قانونگذاران درباره مزایای توافق لوزان آغاز کرده اند. سناتورها و اعضای مجلس نمایندگان که برای تعطیلات به حوزه های انتخابیه خود بازگشته بودند به تماس های تلفنی مقامات ارشد کاخ سفید پاسخ دادند که دنیس مک دانو رئیس کارکنان کاخ سفید، جک لو وزیر خزانه داری، و جو بایدن معاون رئیس جمهور از جمله آنها بودند.

اریک شولتز ، معاون دبیر مطبوعاتی اوباما به خبرنگارانی که همراه با رئیس جمهور در روز جمعه در هواپیما بودند گفت این لابیگری فشرده یک برنامه «برقراری ارتباطات اولیه» است که پس از آن گزارش دهی مفصل تر خواهد بود.

تیم کین ، عضو دموکرات کمیته روابط خارجی سنا از توافق لوزان به عنوان «یک گام مثبت» استقبال ، اما تاکید کرد از طرح کورکر ، که به گفته وی «به کنگره اجازه می دهد در هرگونه توافق نهایی حق رای داشته باشد»،‌ حمایت می کند.

تلاشهای اوباما برای منصرف کردن حزب خودش از تعضیف توافق روز پنجشنبه با متهم شدن باب منندز به فساد به شکلی غیرمنتظره تقویت شد. منندز از تندروهای حزب دموکرات و خاری در چشم دولت اوباما در مسئله ایران بود. وی روز پنجشنبه ساعاتی قبل از اینکه توافق لوزان اعلام شود مجبور شد به سبب اتهام فساد از سمت خود به عنوان عضو برجسته کمیته روابط خارجی استعفا کند.

سناتور بن کاردین، جانشین وی ، فقط گفته است که کنگره «باید در بازبینی موافقت نامه هسته ای نهایی نقش داشته باشد». انتظار می رود وی درخواست کند طرح پیشنهادی کورکر برای جلب حمایت دموکرات ها از آن ملایم تر شود.