جامعه نیازمند ایجادفضای نقد است/هدف برخی ازبین بردن ریشه نظام است

به گزارش خبرنگار مهر، محمدصادق جوادی حصار شامگاه دوشنبه در مناظره با کوروش شجاعی مدیرمسئول سابق روزنامه خراسان با موضوع نقد و بررسی عملکرد دولت ها در مواجهه با مدیریت در سالن اجتماعات دانشگاه صنعتی سجاد عنوان کرد: انتقاد حاصل از عقل و منطق انتقاد مشفقانه و رو به اصلاح است و انتقاد فارغ از عقل انتقادی کور، بی هدف، ویرانگر و تخریبی است.

وی با اشاره به شیوه برخورد با منتقدین در دولت های مختلف گفت: برای ورود به این بحث سابقه فرهنگی کشور باید مورد توجه قرار گیرد و آنچه مسلم است این که در کشور ما بیشتر از آن که به روش ها توجه شود به افراد توجه شده است.

جوادی حصار گفت: از نظر تاریخی برای مردم ما فردیت اهمیت بیشتری داشته و به همین دلیل قهرمانان ملی ما بیشتر مطرح هستند.

وی به سه حرکت مهم مردم به سمت خردجمعی اشاره کرد و گفت: انقلاب مشروطه برای مبارزه با استبداد فردی شروع شد و دوران پایانی حکومت قاجار مردم از سلسله شاهان قطع امید کردند زمزمه های دولت جمهوری در کشور به وجود آمد.

وی سومین حرکت مردم را انقلاب اسلامی عنوان کرد و ادامه داد: عنصر به وجودآورنده انقلاب اسلامی مبارزه در برابر حکومت فردی بود.

جوادی حصار ادامه داد: با این حال امروز شاهد آن هستیم که عده ای می خواهند مفاهیم اسلامی را به صورت کاملا احساسی و به دور از عقل و منطق به مردم تحمیل کنند که این باعث دوری مردم از دین می شود.

وی افزود: عدل اقتضا می کند که حرف سنجیده گفته شود و ما می خواهیم جمهوری اسلامی آزادی سیاسی داشته باشد.

جوادی حصار به لزوم ایجاد فضای نقد پیش از ابراز آن اشاره کرد و گفت: با توجه به حرکت های مهم تاریخی ملت ایران به سمت خرد جمعی معتقدم محرک اصلی انقلاب اسلامی مبارزه در برابر حاکمیت فردی بود.

آزادی گفتار و آزادی بعد از گفتار از مهم ترین ابزار نقد هستند

وی برخی ابزار نقد را برشمرد و گفت: ابزار نقد اعتماد طرفینی و آزادی گفتار و آزادی بعد از گفتار است.

جوادی حصار ادامه داد: در زمان دولت آقای احمدی نژاد من می گفتم به حکومت جمهوری اسلامی ۳۰درصد نقد دارم و به رئیس جمهور ۷۰ درصد اما در مصاحبه ای که با خبرگزاری فاینشنال تایمز داشتم گفتم اگر برای انرژی هسته ای ایران بین غرب و ایران دعوایی سربگیرد و جنگی رخ دهد پشت سر همین آدمی که اصلا قبولش ندارم می ایستم و از نظام جمهوری اسلامی دفاع می کنم.

وی تأکید کرد: من می خواهم جمهوری اسلامی ایران بی عیب و سرآمد جمهوری های دنیا باشد و  قانون اساسی ما به عنوان بی نظیرترین قانون در دنیا مطرح باشد.

جوادی حصار گفت: پیش از انقلاب، زندانی سیاسی و دانشجو دو مسئله قابل تفکیک بود به طوری که دانشجو پس از گذراندن دوران حبس خود به عنوان زندانی سیاسی به دانشگاه بازمی گشت و ادامه تحصیل می داد اما امروز بدون محاکمه و تنها به صرف اتهام دانشجو را ستاره دار و از دانشگاه اخراج می کنند.

شأن بین المللی جمهوری اسلامی ایران باید حفظ شود

جوادی حصار گفت: می خواهیم شأن و جایگاه بین المللی جمهوری اسلامی ایران در دنیا حفظ شود و نمی خواهیم وقتی روی پاسپورت امریکایی بر حمایت تمام ملت امریکا از شهروند امریکایی تأکید شده است روی پاسپورت ایرانی عدم مسئولیت جمهوری اسلامی ایران نسبت به شهروند خود درج شود.

وی با بیان این که رأی مردم یکی از چیزهایی بود که برای آن انقلاب کردیم، گفت: هرچند مطمئن هستم ملت ایران همچنان حامی نظام جمهوری اسلامی هستند.

جوادی حصار گفت: با این حال وقتی شهروند جمهوری اسلامی تبعیض می بیند و دربرابر اعتراض خود توبیخ می شود ممکن است نسبت به نظام دلسرد شود.

وی با اشاره به سخنان شهید مطهری مبنی بر این که مخالفان حق دارند فریاد بکشند گفت: با این حال استدلال جمهوری اسلامی آنقدر قوی هست که می تواند در برابر هر انتقادی مقاومت کند.

فضای مناسب مهم ترین ابزار نقد است

وی افزود: تشخیص سره از ناسره یکی از ابزار نقد است و انتقال مفهوم، ابزار دیگر آن، اما توانایی انتقال صحیح نقد هم باید مورد توجه قرار گیرد.

جوادی حصار مهم ترین ابزار نقد را فضای مناسب دانست و گفت: ما باید برای فهم اجتماعی احترام قائل باشیم و بگوییم جامعه از قدرت تشخیص برخوردار است و می تواند سخن سره از ناسره را تشخیص دهد.

وی ادامه داد: طبق قانون مطبوعات این طور بود که اگر نسبت به شخصی در روزنامه ای توهین صورت می گرفت آن شخص می توانست پاسخ به توهین را در همان ستون اعلام کند که این به معنی شناخت مردم به عنوان مردمی فهیم که قدرت تشخیص سره از ناسره دارند بود.

جوادی حصار افزود: اما با تغییر قانون پای مسئولان قضایی به این مسئله کشیده شد و دیگر نگاه به مردم به عنوان افرادی فهیم نبود.

وی گفت: از دیدگاه من پس از انقلاب چند گفتمان قالب داشتیم که به گفتمان های صدر انقلاب، اثباتیون انقلاب اسلامی و گفتمان اصلاحی درون نظام جمهوری اسلامی تقسیم می شود.

وی درپاسخ به شجاعی مبنی بر این که هاشمی رفسنجانی سخنانی خارج شأن خود گفته است تأکید کرد: اگر ما این سخنان را مطرح می کنیم باید سخنان مشابه را هم بگوییم سخنانی که منتقدان را همسو با امریکا معرفی می کنند.

جوادی حصار با بیان این که در کشور ما نام زندانی سیاسی مطرح نیست گفت: چون اتهام رایج زندانیان سیاسی اقدام علیه امنیت ملی است معتقدند که زندانی سیاسی نداریم و این افراد زندانی امنیتی هستند.

وی ادامه داد: معتقدم که وجود زندانی سیاسی در هر حاکمیتی نشان فساد آن حاکمیت نیست و عدم وجودش نیز نشانه صلاحیت مطلق آن نیست.

استبدادزدگی باعث ناآشنایی مردم با نقد است

مدیرمسئول سابق روزنامه خراسان نیز در این مناظره گفت: به دلیل سابقه طولانی مدت حضور استبداد در کشور ما مردم و مسئولان تمرین نقد و نقدپذیری نداشته اند.

 کوروش شجاعی گفت: برای پاسخ به هر پرسشی درباره نقد و شیوه های آن در ایران ابتدا باید درباره نقد و ریشه های تاریخی آن در ایران تحقیق و تفحص کنیم.

وی با بیان این که بحثی که بر پایه واقعیت های تاریخی نباشد اثربخشی لازم  را ندارد گفت: یکی از واقعیت های تاریخی انکار ناپذیر این است که مردم ما یک سابقه طولانی استبداد زدگی داریم.

شجاعی با اشاره به این که پس از انقلاب معجزه ای رخ نداده و آدم ها تغییر نکرده اند ادامه داد: این مقدمه را برای این عرض کردم که ما به دلیل آن سابقه استبدادپذیری، تمرین نقدپذیری نداریم و حتی مسئولین ما بعد از انقلاب همه معنای نقد را به طور کامل متوجه نشده اند.

وی میزان نقدپذیری مسئولان را نسبت به اول انقلاب بسیار کمتر ارزیابی کرد و گفت: تمرین نقدپذیری در کشور ما برمی گردد به همین چند سال اخیر چرا که در دوران جنگ گفتند نقد نکنید که جنگ است و در دوران سازندگی هم به بهانه سازندگی نقد ممنوع شد.

شجاعی ادامه داد: در سال های اول انقلاب هم که توانستیم برخی مسئولین را نقد کنیم ادبیات نقد کردن ما خیلی درست و دقیق نبود.

وی تأکید کرد: قرار نیست که بعد از انقلاب به این مرحله رسیده باشیم که در ذهن هیچ کدام از مسئولان ما رگه های استبداد نباشد و دلیلی نداریم که مردم به درک درستی از تمام لایه ها و ریزه کاری های استبداد رسیده باشند.

شجاعی با بیان این که معنای نقد تشخیص سره از ناسره است، گفت: چرا ما همیشه نقد را توأم با برخورد و چالش و درگیری و اختلاف نظر فاحش می دانیم.

وی به لزوم داشتن اطلاعات کافی درباره مسئله ای که باید نقد شود تأکید کرد و گفت: مسئله مهم دیگر که باید در نقد مدنظر قرار گیرد هدف و نیت منتقد است و یک منتقد نباید برای خودنمایی به بیان انتقادات خود بپردازد.

شجاعی شاخصه سوم نقد را ارتباط با مردم دانست و ادامه داد: برخی مسئولین در دوره هایی در اتاق ها نشستند و با ترویج تجمل گرایی و تخریب گرایی در جامعه از مردم فاصله گرفتند و در این شرایط مدعی شدند که حرف مردم را می دانند و از زبان مردم نقدهایی وارد کردند.

 وی پاسخگویی را شاخصه چهارم نقد معرفی کرد و گفت: اینطور نیست که منتقد دربرابر حرفی که می زند پاسخگو نباشد و هر حرفی را که می تواند باعث اتفاقاتی شود در جامعه مطرح کند بدون این که مسئولیت حرف خود را بپذیرد.

آزادی بیان از شروط اصلی نقد است

شجاعی آزادی بیان را شرط اصلی انتقاد دانست و تأکید کرد: خرد جمعی وقتی تصمیمی گرفت مجری دولت باید بر اساس آن عمل کند و مخالفان باید در برابر رأی مردم متواضع باشند.

شجاعی شاخصه دیگر نقد را هدف منتقد دانست و گفت: حرف اساسی من این است که به خاطر مسئله استبدادزدگی ذهن مردم ما همیشه به دنبال یک قهرمان است.

هیچ کدام از دولت ها رفتار مناسبی با منتقدین نداشته اند

وی به شیوه برخورد دولت ها با منتقدین اشاره کرد و گفت: صریح و روشن بگویم من رفتار هیچ کدام از دولت ها را در برخورد با منتقدین مناسب نمی دانم نه دولت هاشمی رفسنجانی که فضای بسته و خفقان روزنامه ای نسبت به دوره های دیگر بود و به بهانه این که کشور از جنگ رها شده و باید به سازندگی برسیم اجازه صحبت کردن به منتقدین نمی داد.

شجاعی ادامه داد: هیچ کدام از دولت ها آن گونه که لازم بوده فضای تعامل خود را با منتقدین باز نکرده است و این با اصولی که برای آن انقلاب کردیم همخوانی ندارد.

وی افزود: جامعه دانشجویی و رسانه ای و طبقه ای که اهل مطالعه هستند باید این مسئله در ذهنشان ملکه شود که نقد ما نقد عملکرد است و نباید شخصیت حقیقی افراد زیر سوال برود.

شجاعی گفت: به عنوان نمونه آیا همه کسانی که وزارت خارجه دولت آقای روحانی را نقد کردند منصفانه عمل کردند در بحث پیاده روی ظریف و جان کری آیا همه جملاتی که از سوی منتقدان مطرح شد منصفانه بود.

وی با بیان این که هاشمی رفسنجانی یکی از استوانه های نظام است و بسیاری از اسرار نظام را می داند گفت: صحبت چند روز پیش هاشمی رفسنجانی مبنی بر همصدایی منتقدین وزارت امور خارجه با نتانیاهو آیا در شأن چنین شخصیتی بود.

شجاعی ادامه داد: همه معتقدند که هاشمی رفسنجانی در ورطه هایی ایران را نجات داده است با این حال عملکرد همین شخص در مسائل اقتصادی و سیاسی را می توان نقد کرد.

وی با بیان این که آرامش و ثبات اقتصادی که روحانی به کشور داده است قابل تکذیب نیست افزود: اما چند آدم بله قربان گو امروز روحانی را به ورطه ای انداخته اند که همین شخص منتقدین خود را بی سواد خطاب می کند.

شجاعی گفت: عملکرد رئیس جمهور قابل نقد است قانون اساسی و برخی موارد قانونی آن قابل نقد است و مردم حق دارند نقد کنند و تنها چیزی که به عنوان خط قرمز نقد برای ما قرار دارد حکم الهی است.

هدف برخی از منتقدین ازبین بردن ریشه های نظام است

وی با بیان این که هدف برخی از منتقدین از بین بردن ریشه های نظام است گفت: عده ای می خواهند اشتباهات امام(ره) را برشمرند و به دشمن تحویل دهند.

شجاعی ادامه داد: تصمیمات ولی فقیه قابل نقد است چه مثبت و چه منفی اما جا و نحوه این نقد باید مورد توجه قرار گیرد آیا با تهمت زدن و افترا بستن می توان به نقد منصفانه دست یافت.

وی به دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد اشاره کرد و گفت: نگاه من این است که احمدی نژاد ادبیات ریاست جمهوری را رعایت نکرد و تراز آن را پایین آورد اما روحانی که نباید به ادبیات احمدی نژاد تأسی جوید.

شجاعی ادامه داد: با همه انتقادهایی که به روسای جمهور دوران اصلاحات و سازندگی دارم معتقدم که این افراد طراز ریاست جمهوری و ادبیات جمهوری اسلامی را حفظ کردند.

شجاعی در پاسخ به سخنان جوادی حصار مبنی بر این که قبل از انقلاب پاسپورت ایرانی پاسپورتی آبرودار بود، گفت: بعضی از ما با نقاب حرف هایی می زنند که خواسته ای که در ذهن خود دارند را القا کنند و باید بگویم پاسپورت ما اگر پیش از انقلاب اعتبار داشت به خاطر ۶میلیون بشکه نفتی بود که به آمریکا و غرب می فروختیم.

وی ادامه داد: در آن زمان به خاطر حمایت از حماس و حزب الله انگ تروریسم نمی زدند و اگر امروز با پاسپورت ایرانی برخورد بدی می شود به دلیل این است که داریم از غزه و فلسطین و انقلاب های مردمی منطقه حمایت می کنیم.

شجاعی با اشاره به حمایت امام از میرحسین موسوی در دوران نخست وزیری گفت: اما چه کسی فتنه را کلید زد که پس از آن عده ای به سمت سرنگونی نظام و به خطر افتادن مرزها رفتند.

وی افزود: برادر نجیب ما چرا با دشمن مرزبندی نکرد و چرا وقتی دشمنان حمایت خود را از موسوی اعلام کردند به آن ها نگفت شما سکوت کنید.

شجاعی در خصوص وجود زندانی سیاسی در کشور گفت: جرم سیاسی هنوز در قانون تصویب نشده و بنابراین نمی توانیم معنای دقیقی از زندانی سیاسی ارائه دهیم.

وی با بیان این که هرشخصی که اقدام ضدامنیتی داشته باشد به عنوان زندانی سیاسی شناخته می شود گفت: البته نباید مفهوم ضدامنیتی را آنقدر گسترده کنیم که هر حرفی اقدام ضد امنیتی محسوب شود.