اصول انقلاب تغییرناپذیر است/مسئولان در مسیر فرهنگ انقلاب حرکت کنند

به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه دیروز امروز فردا با حضور  حجت الاسلام والمسلمین مجید انصاری معاون امور مجلس رئیس جمهور و مهندس مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران از شبکه سه سیما پخش شد.

در ابتدای برنامه مجری برنامه گفت  امشب موضوع برنامه درباره ی اهداف، دستاورد ها و آرمان های انقلاب اسلامی است می خواهیم بررسی کنیم که در این ۳۶ سال در این مسیر بزرگ و خطیر چگونه حرکت کردیم و برای آرمان هایی که خون های زیادی ریخته شده است تلاش کرده ایم یا خیر و به آن جایی که باید برسیم، رسیده ایم یا خیر.

می توان گفت دستاورد های انقلاب اسلامی همان آرمان ها و اهدافی هستند که به طور کلی یا جزئی بخشی هایی از آن تحقق پیدا کرده اند و این اهداف و آرمان هایی که مردم شعارش را می دادند چقدر را عمل کردند و چقدر را عمل نکردند و به نسل جوان سپردند.

۳۶ سال پیش شما کجا بودید؟ ۱۲ بهمن ۵۷ چه می کردید؟

انصاری گفت : من در شهرستان دارب فارس بودم. در سال ۵۷ به مقتضای ضرورت های انقلاب در استان های مختلف برای سخنرانی و همراهی مردم در حرکت انقلاب حضور داشتم. ایستگاه آخر که به بهمن ماه ختم می شد در فارس و دارب بودم از آن جا به کرمان و زرند رفتم و ۲۲ بهمن را در زرند بودم.

شما چه می کردید؟

چمران نیز درپاسخ گفت :  من در متن حوادث و هیجان انگیز ترین لحظات عمرم بودم. ۱۲ بهمن از صبح به فرودگاه مهر آباد رفتم. من کمیته استقبال از امام بودم و هم در کمیته نظامی و هم در کمیته فرهنگی حضور داشتم که البته مسئولیت کمیته فرهنگی مقام معظم رهبری بود. مسئولیت فرودگاه، میکروفون و تبلیغات با من بود و البته همان شب امام به مدرسه رفاه رفتند و امام را دوباره در آن مدرسه زیارت کردیم.

به عنوان کسی که در قبل از انقلاب فعالیت کردید و بعد از انقلاب نیز عرصه های مختلف را تجربه کردید، مهم ترین آرمان های انقلاب را چه می دایند؟ با چه تعریفی؟

انصاری با اشاره به این که آرمان های انقلاب در شعار های مردم بود گفت:  آرمان های انقلاب اسلامی، آرمان های بلندی بود که در شعار های محوری و کانونی مردم تجلی پیدا می کرد. و در اوج رویارویی رژیم ستم شاهی با مردم تکرار شد. مردم به پای این آرمان ها خون دادند و مجموعه ی این آرمان ها در میثاق ملی مردم یعنی قانون اساسی به عنوان یک بند حقوقی لازم الاجرا تصویب شد. فشرده و عصاره آرمان ها را می توان در همان سه شعار مردم خلاصه کرد که استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی بود.

وی ادامه داد : ایران طی قرن ها تحت سلطه نظام های استبدادی شاهان و نظام هایی که رای مردم در پیدایش آن ها هیچ نقشی نداشت بود. هر چند گاهی سلسله ای با سلسله ای دیگر از بین می رفت و سلسله جدید می آمد. این استبداد همه ی مردم را آزرده کرده بود و تاریخ ایران را از حیث حکومت سیاه کرده بود. متاسفانه استبداد شاهان از اواخر دوره قاجار و در تمام ۵۰ سال حکومت رژیم پهلوی استبداد وابسته بود یعنی مزید بر سیاهی و تباهی، استبداد وابستگی به اجانب نیز اضافه شد و مردم خاطرات بسیار تلخی از استبداد و وابستگی دارند. حکومت شاه با مردم خودش، از موضع خدایی و غرور برخورد می کرد و در برابر بیگانگان خاضع و تسلیم بود. لذا در شعار هایی که مردم دادند و از ابتدا که از سال ۴۲ شروع کردند این موارد وجود داشت. اصلاح این دو موضوع مهم در دستور کار امام بود اولا برداشتن استبداد از سر مردم  و دوما رها کردن ایران از وابستگی به اجانب که در شعار کلیدی استقلال، وابستگی بود و در شعار آزادی، استبداد وجود داشت.

معاون امور مجلس رئیس جمهور اضافه کرد : جمهوری اسلامی هم در واقع شکل حکومت را بیان می کرد. در ذات این شکل محتوا و آرمان های بلندش رفته بود. جمهوریت یعنی واگذاری همه ی امور به رای آگاهانه و آزادانه مردم و میدان داری مردم. در مسئولان هر رده و سطحی،  برخواسته از رای و اراده مردم است. اسلامی هم که محتوای نظام حکومتی ما و روابط مردم با حکومت و حکومت با مردم است.

انصاری در ادامه صحبت های خود به اصل دوم قانون اساسی اشاره کرد و گفت : در قانون اساسی آرمان های کلیدی نظام آمده است که مهم ترین آن ها در اصل دوم قانون اساسی آمده است. در اصل دوم قانون اساسی بعد از ذکر اصول دین و مذهب، می فرماید که جمهوری اسلامی نظامی برپایه ایمان به خدای یکتا، وحی الهی و نقش بنیادین آن در قوانین، معاد، عدل و امامت و رهبری مستمر است. در ادامه اصل ششمی را به عنوان مهم ترین مورد ذکر کرده است و آن کرامت انسان و آزادی توام با مسئولیت در برابر خدا است که از اجتهاد مستقیم فقها، استفاده از علوم و فنون و نفی هرگونه ستم گری و ستم پذیری و عدل و استقلال سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و هم بستگی ملی به دست می آید. در واقع بند ۶ رئوس آرمان های کلیدی در نظام است که در اصل سوم آن ها را در ۱۹ بند توضیح داده است.

در این ۳۶ سال گذشته نسبت عملکرد مسئولان ما به آرمان های انقلاب چگونه بوده است؟ آیا به آن آرمان ها نزدیک شدیم یا دورشدیم. کجاها فاصله گرفتیم و عواقب این فاصله گرفتن چه بوده است؟

چمران در پاسخ به این سوال گفت : طبیعی است در آغاز انقلاب یک تحول شگرف در میان مردم به وجود آمد. قبل از ۱۷ شهریور را تصور کنید که جامعه ی ما چگونه بود. یک جامعه ای به ظاهر خفته بود و تفکرات انقلابی و به ویژه بحث مکتب اسلام و تفکر اسلامی در جامعه ی ما ظهور و بروز خودش را نداشت. بعد از ۱۷ شهریور و مسائلی که رخ داد یک تحول شگرف در ملت ما رخ داد که ما آن را در روزهای پیروزی انقلاب به خوبی شاهد بودیم. در قرآن آمده است که «ان الله لا یغیر ما بقوم ال یغیروا بانفسهم» این آیه را به خوبی میشد در تحول های آن ایام دید. این تحول سبب سرعت پیروزی انقلاب شد. خاطرم هست که شهید چمران انقلاب ما را با انقلاب الجزایر مقایسه می کردند و می گفت که انقلاب الجزایر ۱۰ سال طول کشید و چند میلیون شهید داد. در حالی که انقلاب ما اگر ۱۵ خرداد ۴۲ و ... را در نظر نگیریم، شروع اوج آن از ۱۷ شهریور بود. در حقیقت اوج حرکت انقلاب از عاشورای ۵۷ بود. حرکت از میدان قیام به سمت بهارستان. و بعد از آن نماز عید فطر بود که سه روز بعد از آن، ۱۷ شهریور و آن جمعه خونین بود. در حقیقت این تحولی که در مردم به وجود آمد سرعتی بود که به انقلاب داد و باعث شد آن به پیروزی برسد و البته هر آن چه که بعد از آن انجام شد براساس همین بود و جلو رفتیم.

او ادامه داد : اگر بخواهیم یک نگاه کلی داشته باشیم باید گفت که به آن ایده آل در انقلاب نرسیدیم و طبیعی است که نرسیده باشیم چرا که مکتب اسلام بحث اساس ما است. قاعدتا ما با آن حکومت اسلامی و واقعیت آن فاصله داریم اما به طرف آن حرکت کردیم و جلو رفتیم و مقام معظم رهبری و امام خمینی پیش تاز این حرکت بودند و به دنبال آنها شاهد حرکت مردم بوده ایم چه در زمان دفاع مقدس، چه دربقیه ایام و ...گاهی تند تر و گاهی کند تر.

رئیس شورای شهر تهران تاکید کرد : حرکت و تلاش این بوده است که به آن جا و آن کرامت انسانی که گفته شد برسیم به طور کلی این حرکت جمهوری اسلامی را حرکت رو به جلو می بینم. این حرکت نه تنها در ایران که بلکه امواج آن از ایران هم فراتر رفته است و به آمریکای جنوبی و آفرقا رسوخ کرده است. امیدوارم این حرکت رو به تکامل باشد.

آیا آرمان ها و اصول های انقلاب اسلامی تغییر پذیر است؟

انصاری در ابتدای صحبت های خود گفت : اصول خیر.

وی سپس به تکمیل پاسخ خود پرداخت و گفت : اصول نظام جمهوری اسلامی ایران اصولی است که ظرفیت تامین سعادت و پویایی جامعه را برای همیشه دارد و اصولا آرمان ها و اصول خیلی مورد خدشه و مناقشه نیست. هر ملتی متناسب با هنجارها، اعتقادات و دیرینه ای که دارد آرمان ها و اصولی را برای خودش تعریف می کند و از آن جا که اکثر مردم ایران مسلمان هستند و دارای تمدنی کهن است، این مردم با این دین و آیین و فرهنگ اصولشان برگرفته از اسلامی است که ما معتقدیم کامل ترین دین و آخرین نسخه شفا بخش برای کل جامعه بشری است. وقتی ملتی معتقد است که آینده ی بشر در پرتوی رشد و شکوفایی خرد، دانش و ایمان اوست، داوطلبانه به سمت پذیرش مکتبی خواهد رفت که آن مکتب ظرفیت اداره ی جامعه ی بشری را با نهایت توجه به علم و خرد دارد. به تعبیر امام علی (علیه السلام) کار پیغمبران استخراج اندیشه ای بشری است. پیامبران نیامده اند که چیزی به بشر اضافه کنند آنها آمده اند تا انسان را آن جوری که خدا آفریده است شکوفا کنند. در حقیقت ظرف احکام شریعت، ظرف شکوفایی انسان ها است البته متناسب با  زمان و مکان.

انصاری به پیوند فطرت انسان با اصول نظام اشاره کرد و گفت : اشتباه محض است که بین اصول و شیوه ها خلط کنیم و آیین ها را عوضی بگیریم. اصول قابل تغییر نیست. این به این معنی نیست که اسلام دینی مستلب و متهجر و متوقف در زمان است. اسلام اصولی دارد که مبتنی بر فطرت های همه ی انسان ها است. خدا جویی، عدالت طلبی، زیبایی طلبی و عشق و ...همه چیزهایی است که فطرت هر انسان آنها را برای همیشه قبول    می کند. اصول ما نیز برگرفته از همین فطریات بشر است. اما مهم این است که آرمان ها در میدان عمل چه طور فهم شود و برنامه ریزی برای دستیابی به آن ها بشود و انعطاف متناسب با زمان و مکان چگونه بر جامعه عرضه می شود. این همان نقطه کلیدی است که امام به آن توجه می کردند و آن نقش زمان و مکان در اجتهاد را مطرح می کردند و دربرابر تهجر به شدت مقابله میکردند. امام فرمودند که اگر یک حکمی که برای ۲۰۰ سال پیش است را از نظر فرم متوقف کرده باشید، آن اسلام، اسلام نیست.

او اضافه کرد: اسلام متناسب با زمان و مکان و دانش بشر جلو می رود. ما اسلامی را می گوییم اصل است که با مقتضیات زمان و مکان و پیشرفت بشر خودش را هماهنگ می کند و انعطاف دارد. اصول و آرمان ها به این دلیل تغییر پذیر نیست که انسان تغییر پذیر نیست. انسان منبع خوبی ها و زیبایی ها است و آن چه که مهم است شکوفایی این خوبی ها و زیبایی ها است.

وی تاکید کرد: حکومت، دولت ها و نظام ها وظیفه دارند که بستر شکوفایی و رشد فضائل انسانی را فراهم کنند. البته بازهم تاکید می کنم که این بدان معنا نیست که ما در برنامه ها و سیاست ها متوقف شویم. نباید زمان و مکان و نسل جدید و جوانان را فراموش کنیم.

آقای انصاری اشاره کردند که اصول و آرمان ها تغییر پذیر نیست و نباید این اصول ها را با شیوه ها و روش ها مخلوط بکنیم. در واقع می بینیم که این آرمان ها در میدان عمل چگونه فهم می شوند. انعطاف زمان مطابق با زمان و مکان از منظر شما چگونه است؟ آیا شده است به خاطر همین انعطاف ها و همین که مطابق زمان و مکان آرمان ها را فهم کنیم خدای ناکرده حواسمان نباشد و از آن آرمان ها فاصله گرفته باشیم؟

چمران ضمن اشاره به اصول تغییر ناپذیر گفت :  یک سری اصول داریم که تغییر ناپذیر است نه نتها در اسلام بلکه در تمام ادیان است. هیچ وقت پیامبری نیامده است که به خودش دعوت کند. همه ی پیامبران به توحید و معاد دعوت کردند. آرمان های اصلی در همه ی ادیان یکی بوده است. بنابراین اصول در ادیان مختلف یکی است و فضایل انسانی عوض نمی شود و هرچه قدر که زمان بگذرد این موارد تغییر پذیر نیست.

مهدی چمران تاکید کرد: مسائلی که گفته می شود، مسائلی است که جزو اصول دین نیست و جزو فروع دین نیز نمیباشد. بلکه بحث اجتهاد و تفقه در اسلام است. این افتخار برای مسلمین به وجود آمده است که هیچ وقت در مورد مسائل جدید توقف نداشته باشند. برای مثال ۱۴۰۰ سال پیش که پیامبر آمدند چیزی به نام بیمه وجود نداشت اما اکنون وجود دارد این را چه باید بکنیم؟ این همان بحث فقاهت و تفقه است و مجتهدین براساس اصول و روایات و ... حکم جدید را استنباط می کنند و به جامعه ارائه می دهند. بنابراین ما در اصول و روشمان دچار تردید و تشکیک نمی شویم این ها مسائل ثابت و پایداری است.

در زمینه ی استقلال شاید عده ای بگویند که تا چند سال پیش می گفتیم که ما با آمریکا مذاکره نمی کنیم اما اکنون مذاکره    می کنیم. آیا این مورد با اصول متناقض است؟

چمران به بحث استقلال و مذاکرات پرداخت و گفت : استقلال یک مفهوم لغوی دارد یعنی این که یک کشور مستقل باشد و البته بنا به گفته امام کشورهای دیگر برای او تصمیم نگیرند. حال ما می گوییم وقتی کشوری بخواهد با ما مذاکره کند و استقلال ما را خدشه دار کند ما مذاکره نمی کنیم اما اگر بخواهند مذاکره کنند و به استقلال ما خدشه ای وارد نشود و هم چنین ما بخواهیم مواضعمان را تبیین کنیم و به دنیا بگوییم که ما آماده ی مذاکره هستیم و اهل جنگ نیستیم اما روی استقلالمان مذاکره نمی کنیم. به نظر من کسی روی این اصول اختلاف نظری ندارد.

در ادامه، برنامه با پخش کلیپی از پیشرفت ها در عرصه ی دفاعی کشور و مقایسه ی آن با دوران قبل از انقلاب دنبال شد.

رابطه ی پیشرفت با دستاورد های ما و پایبندی ما به اصول و آرمان ها چگونه رابطه ای است؟

حجت الاسلام و المسلمین مجید انصاری گفت : این ها رابطه ای کاملا تنگاتنگ دارند. ریشه و پایه هر پیشرفتی که کرده ایم، برگشت به همان اصولی است که آغازین آن مساله ی آوردن مردم به صحنه است. حکومت خود را ارباب مردم نمی داند و خدمتگزار آن ها می داند و این موضوع دقیقا برخلاف حکومت شاهنشاهی است. امام این طلسم را باطل کرد و فرمود خود مردم در صحنه بیایند. کشور برای خودشان است و خودشان در صحنه بیایند و خودشان می دانند که باید چه کنند.

وی تصریح کرد: اتکا به اراده ی  مردم که روش انبیا بوده است و رسالت آن ها بوده است بسیار خوب است. به هر حال این مساله باعث شد که تکیه به مردم صورت بگیرد و مردم را اصل دانستن باعث شد تا گره ها باز شود. پس یکی از اصول مردم است. با مردم گره جنگ باز شد، گره تحریم باز شد ودر عرصه های مختلف پیش رفت کردیم. دانشمندان ما در شرایط سخت کار کردند و علم و دانش را کسب کردند.

او به عدم وابستگی ایران به قدرت های دنیا پرداخت و گفت : بنابراین استقلال رابطه ای مستقیم دارد. البته استقلال به معنای قطع ارتباط با دنیا و در یک قلعه ی منزوی زندگی کردن نیست. وابستگی سیاسی زمان شاه به این معنا بود که برای تصمیم های ساده نیز باید باسفارت انگلیس و آمریکا صحبت می کرد و اجازه می گرفت. امروز در زیر این آسمان کسی نمی تواند بگوید که جمهوری اسلامی ایران به لحاظ سیاسی تحت سیطره یک قدرت است.

وی درپایان پاسخ خود گفت: بنابراین رابطه ی پیشرفت ها با آرمان ها رابطه ای تنگاتنگ است و نباید تصور نمود که لازمه ی پیشرفت دست برداشتن از آرمان ها است. هر چه مردم گرایی تقویت شود. پیشرفت تسریع می شود. اگر به کانون اسلام برگردیم. اسلامی که علم، کار  دارایی را ترویج می کند و با فقر و ظلم و استبداد مبارزه می کند، همه ی جاده های پیشرفت به روی ما گشوده می شود.

چرا این اعتقاد بین مسئولان ما وجود دارد که هر چه ما پایبند به اصول و آرمان باشیم دستاورد هایمان بهتر خواهد بود؟

چمران گفت : در بین مسئولین چنین قضاوتی سخت است چرا که ما از نیات خبر نداریم اما تلاشها نشان می دهد که به دنبال آن آرمان ها هستند و این آرمان ها تشدید کننده ی پیشرفت های ما است و فرق ما با دیگران در همین است که این قدر با سرعت پیشرفت می کنیم اگر پایبندی به آرمان ها بیشتر باشد قطعا پیش رفت هایی در زمینه سیاسی و هم درزمینه علمی بیشتر خواهد بود. ما در دفاع مقدس تفنگ معمولی هم نداشتیم و جنگ را آغاز کردیم همان نیروها آمدند و امروز می بینیم که به کمک همان نیروها چه پیشرفت های خوبی کرده ایم.

در عمل هم چنین همتی دیده می شود؟

 چمران تاکید کرد :  فکر می کنم در عمل این همت را داریم و دیده می شود که کسی نمی تواند در برابر این همت بایستد و مقاومت کند. چرا که مردم و نیروهای مردمی جلو خواهند رفت.

در یک پژوهش که انجام شده بود. از بین حدود ۴۰۰۰شعار از مهر ۵۶ تا شهریور ۶۰ . شعار هایی که درباره ی اهداف و ارزش های سیاسی بوده است ۳۶ درصد، درباره ی ارزش های فرهنگی ۴۹ درصد و آن هایی که درباره ی ارزشهای اقتصادی بوده است ۱۵ درصد بوده است. الان به عنوان کسی که مسئول هستید و در مردم هستید بیش تر دغدغه ی مردم چه چیزی است؟ آیا همان دغدغه ی فرهنگی که داشتند تغییر کرده است یا نه؟ اگر تغییر کرده است چه پیامی دارد؟

انصاری به شرایط خفقان اول انقلاب اشاره کرد و گفت :  دغدغه ها متناسب با وضعیت زندگی مردم است. شرایط اول انقلاب و در سال های ۵۶ و ۵۷ باید بررسی شود که چگونه بود. بحث خفقان و استبداد و شلاق ساواک شوخی نبود. برای  عکس امام ۶ ماه تا یکسال زندان داشت و رساله شرعیه امام به سختی پیدا می شد نه دانشگاه، آزاد بود، نه مطبوعات و نه مولفان و سینما بسیار مبتذل بود.

وی اضافه کرد: این که می گفتند که یک گروهبان آمریکایی مستشار، به ژنرال ارشد ارتش ما در جلوی جمع توهین می کرد واقعیت بود. در آن شرایط شعار های مردم سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بود. اما در امروز باید دید که مشکلات مردم چیست. خواسته رهبری ما این است که ما براساس پیشرفت های پیرامونی و جامعه حرکت کنیم. مساله اقتصادی و معیشتی مردم بسیار مهم است نسل جوانان ما آینده ای پرامید و نشاط می خواهند بالاخره مردم چه دانشجو و چه تاجرو چه بیمارشان می خواهد که به خارج برود و برگردد و دوست دارد که محترم باشد. این مردم وقتی احساس می کند که تحریم هایی به ظلم، به او تحمیل شده است همان حسی را دارد که در زمان دفاع مقدس داشت و همان حسی را دارد که احساس می کرد ۲۰ کیلومتر از کشورش را غصب کردند. در آن روز برای رفع اشغال و آزاد سازی همه به صحنه آمدند و به پیروزی رسیدند امروز هم همه باید در عرصه تعامل با دنیا، فشار قدرت ها را بردارند و انتظاری که از مسئولان دارند این است که با شجاعت و با عقل و منطق با حرف حقوقی از حق مردم دفاع کنند و تحریم ها را بردارند البته با ایستادگی در مواضع.

او در پایان پاسخ این سوال گفت : زمانی که ما صحبت از رفع تحریم می کنیم صحبت از التماس کردن در برابر بیگانه که چیزی به ما بدهد نمی کنیم. امروز سرداران دیپلماسی ما که در عرصه دفاع مقدس جهاد می کنند می خواهند بگویند که شما به مردم ایران ظلم کردید. مردم ایران گفتند که دانش هسته ای یک دانش در خدمت بشر است و در علم های مختلف کار برد دارد. امروز نیز همان آرمان ها و اصول ها حکم می کنند که به پا خیزیم و در برابر این ظلم از خودمان دفاع کنیم بنابراین می گوییم که آنچه که امروز ممکن است شعارهای دیگری باشد منافاتی با آن آرمان ها ندارد  ما در بحث آزادی پیشرفت های بزرگی داشتیم مردم ما دراین ۳۵ سال هر ۱ سال و چند ماه یک انتخابات داشتند.

صحبت های شهید مطهری را به عنوان یکی از نظریه پردازان انقلاب مرور می کردم می دیدم که تاکید ویژه ای داشتند و    می گفتند که اصلی ترین مساله عدالت اجتماعی است. اگر انقلاب ما در مسیر عدالت اجتماعی پیش نرود قطعا به جایی نخواهد رسید. در این زمینه در این سالیان چگونه عمل کردیم؟ اکنون اشاره شد که اکثر دغدغه مردم اقتصادی است آیا درزمینه ی عدالت اجتماعی نقصی داشتیم که به این موقعیت رسیدیم؟ از کجا شروع شد و چه باید کرد؟

چمران در ابتدا به اهمیت بحث عدالت پرداخت و گفت:  مهم ترین بحث، بحث عدالت است و رسیدن به عدالت اجتماعی کار ساده ای نیست. در هر زمان باید تحرک داشته باشیم تا به سمت عدالت اجتماعی گام برداریم. رسیدن به عدالت آرمان و هدف ما است و به سوی این قله حرکت می کنیم. حال این که در دامنه ی این کوه چقدر بالا رفتیم مشخص نیست. قطعا جلو رفته ایم اما به عدالت اجتماعی ۱۰۰ درصد نرسیدیم.

او هم چنین گفت : ما نباید هویت فرهنگی مان را فراموش کنیم مساله ی اقتصادی برای ما مهم است. شعار هایی که هر سال رهبری مطرح     می کنند خود بازگو کننده ی مسائل روز ما است و مثلا امسال که هم اقتصاد و فرهنگ است هم باید به اقتصاد بپردازیم وهم نباید فرهنگ را فراموش کنیم. اقتصاد باید سرجای خودش باشد اما ما هویت و فرهنگمان که به سمت عدالت اجتماعی است را نباید فراموش کنیم. من فکرمی کنم که البته شاید در بعضی مواقع از مسیر دور شده ایم و یا شاید بیش از حد روی اقتصاد زوم کرده ایم. مسایل فرهنگی و عدالت اجتماعی را کمتر بها داده ایم و از سرعت رسیدن به عدالت اجتماعی فاصله گرفته ایم.

در سخنان شهید مطهری در فروردین ۵۸ شرط تداوم استقلال سیاسی و اقتصادی را تحقق استقلال فرهنگی و مکتبی می دانستند و می گفتند این استقلال فرهنگی و مکتبی آن چنان اعتماد به نفسی به جامعه می دهد که استقلال های دیگر را نیز به همراه دارد. این استقلال فرهنگی و مکتبی را چگونه می توانیم در مردم تقویت کنیم؟

انصاری گفت: کار دشواری است. مهم ترین بخش این است که فهم درستی از فرهنگ داشته باشیم. باید دید که منظور از فرهنگ چیست و مبنای قطعی فرهنگ کدام است؟ برای مثال عده ای فکر می کنند که زهد یعنی گوشه نشینی و تسبیح چرخاندن و یا بسیجی را کسی می دانند که اخم می کند و لبخند نمی زند در حالی که بسیجی یعنی عشق و ایثار و محبت به دیگران.

وی خاطر نشان کرد : از همین منظر وقتی می گوییم فرهنگ انقلابی. الزاما به معنای شورش انقلابی نیست. در یک مکتب انقلابی امام حسن و امام حسین را می بینیم که دو انقلابی بزرگ هستند. عده ای به اشتباه فکر می کنند که امام حسن مظهر نشستن و صلح بوده است و امام حسین مظهر قیام است.

او هم چنین ادامه داد : انقلابی گری یک زمانی اقتضا می کند که شما یک زمان با رژیم شاه در بیفتید و جانتان را بدهید و یک زمانی دیگر اقتضا    می کند که در دفاع از حق مردم شجاعانه بایستید و با حفظ خطوط قرمز نظام که رهبری آن را هدایت می کند رابطه برقرار کنید و مذاکره کنید. عدالت یک فرهنگ است اما چگونه می خواهیم آن را معنا کنیم؟ آیا صرف توزیع امکانات است؟ خیر این موضوع شکست خورده است. صرف عدالت اقتصادی دیدن هم نگاه انحرافی به مفهوم گسترده عدالت است. اول باید فرهنگ را درست بفهمیم و براساس آن اصول حرکت کنیم، آفت نگاه های فرهنگی نگاه محدود یا تهجر گر است که امام به شدت با آن مبارزه می کرد. در حقیقت فهم درست فرهنگ در گام اول و تبیین فرهنگ و ایستادن برمبنای اصولی فرهنگ است.

فکر می کنید این استقلال مکتبی و فرهنگی که اشاره شد چه تناسبی با عملکرد مسئولین دارد؟

چمران گفت: ما نباید انتظار داشته باشیم مسئولین به این فرهنگ قادر باشند و عمل ۱۰۰ درصد درست انجام دهند. اما قاعدتا در این مسیر حرکت می کنند و اگر نباشند نمی توانند درست حرکت کنند. همان طور که دیدیم بعضی مسئولین در بعضی سال ها مسائلی را علیه فرهنگ دینی مطرح کردند. بنا به نظر مقام معظم رهبری منظور از  فرهنگ آن فرهنگ و اصول دینی ما است و ما نمی توانیم این ها را کنار بگذاریم. اگر بخواهیم این فرهنگ را کنار بزنیم. مردم ما را کنار می زنند.

در پایان برنامه نیز آرای نظر سنجی اعلام شد. نتیجه نظر سنجی برنامه به صورت زیر در آمد : ۸۰.۴ درصد آرا به گزینه ۴ یعنی هر سه مورد داده شد.