«بختک» یک فریاد است/ تلاش برای بهبود شرایط شخصیت‌های فیلم

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست خبری فیلم مستند «بختک» که در بخش مسابقه فیلم‌های مستند سینمایی سی و سومین جشنواره فیلم فجر شرکت دارد، با حضور رامبدجوان تهیه‌کننده و محمد کارت کارگردان این فیلم در خانه هنر تهران برگزار شد.

محمد کارت در ابتدا با اشاره به اینکه حضور رامبد جوان در این فیلم غنیمت است، گفت: از آنجا که رامبد جوان همواره دغدغه مسائل اجتماعی داشته و در موقعیت های مختلف در حرکتهای فرهنگی - اجتماعی پیش قدم بوده، نباید حضورش به عنوان تهیه‌کننده یک مستند اجتماعی دور از ذهن باشد.  همانطور که من از این همکاری خرسندم به نظرم سینمای مستند هم  از حضور او حض خود را می برد.  چرا که همواره سینمای مستند از این شکل حمایت‌ها بی بهره و چشمش  اغلب  به حمایت‌های دولتی و نهادهای متولی بوده است.

وی افزود: ما دنبال این نبودیم که صرفا یک فیلم گزارشی جنوب شهری ساخته باشیم، بلکه هر دو به دنبال اثرگذاری بودیم و مهم، عمیق بودن فیلم بود تا هر کسی بعد از دیدنش بتواند در حد توان و مسئولیتش قدمی بردارد. تلاشمان بر این بوده تا «بختک» فیلمی شود که خواب را از چشم فرد مسئول بگیرد و او را نگران پیرامونش کند. وظیفه ما تولید این فیلم بود، وظیفه نهادهای مسئول هم این است که ببینند و رسیدگی کنند.

فیلمی که به ساخت آن افتخار می‌کنیم

در ادامه این نشست رامبد جوان تهیه‌کننده فیلم گفت: من از این همکاری بسیار خوشحالم و بیشتر به این دلیل حالم خوب است که اثری تولید شده که می‌توانیم به آن افتخار کنیم. اصولا همیشه به این فکر می‌کنم که چه اتفاقی می‌افتد که یک کار هنری اثرگذار می‌شود. شکل مستند آنقدر تاثیرگذار است که ما باور می‌کنیم چیزی ساختگی نیست و در حال تماشای واقعیت و استراق سمع هستیم. چنین مستندهایی برای من به عنوان کسی که عاشق سینمای رویاپرداز جادویی و  قصه‌گو هستم، گاها جذابتر است و آنها را بیشتر از سینمای داستانی می پسندم.

وی اضافه کرد: حقیقتا برای من اثرگذاری «بختک» مهم‌تر از حضور صرف در جشنواره‌هاست. اثرگذاری اجتماعی و فرهنگی این فیلم برایم در اولویت قرار دارد. این فیلم بخشی از جامعه‌ای را روایت می‌کند که بخاطر محرومیت در معرض همه نوع آسیبی قرار دارد که این آسیب بسیار جدی است. وقتی با آن مواجه می‌شویم می‌بینیم که واقعا در پیرامون ما زندگی‌هایی هولناک در جریان است. کسی که در چنین محیط‌هایی  به دنیا می‌آید و زندگی می‌کند محکوم به شکست و ناکامی است. واقعا جای تحلیل و بررسی دارد چگونه والدینی که  از آینده گره خورده به بزهکاری فرزندانشان مطلع اند می‌توانند با خیال راحت، با امیدواری و بدون ایجاد هیچگونه تغییری به زندگی خود ادامه دهند؟ دلیل این انفعال را باید جست و جو کرد.

جوان افزود: پذیرفتن این جنس از زندگی شبیه بخت آزمایی است. فرد معتقد است که ما به زندگی‌مان به همین طریق ادامه می‌دهیم اگر خدا خواست یا ماورا کمک کرد، وضعیتمان خودش متحول شود. مخاطب این فیلم باید دولتمردان، مجلسیون، نهادها، سرمایه‌دار، سرمایه‌گذار و خیرین باشند. چون این قشر مسیر خودش را می‌رود، این دیگران هستند که باید به روند زندگی آنها تلنگر وارد کنند و در جهت بهبود شرایطشان قدم بردارند. مسائل و ناهنجاری‌هایی که برآیند این شرایط است شبیه یک بیماری موروثی‌ است که گسترده می‌شود. نمی ‌توانیم بگوییم به ما و بخش‌های دیگر اجتماع تسری پیدا نمی‌کند و ربطی ندارد. در فیلم قبلی محمد کارت «خونمردگی» هم می‌بینیم چقدر موقعیت‌ و روزگار آدم ها دردناک و ترسناک است.

این بازیگر و کارگردان سینما یادآور شد: اصلا قصدم این نیست که آدم‌های این بخش از جامعه را خیلی جدا از اجتماع بدانم، فقط می‌خواهم بگویم که برادران و خواهرانی در بخشی از جامعه و در کنارگوش ما زندگی می‌کنند و ما آنها را نمی‌بینیم ولی اثر شرایط سخت زندگی آنها می‌تواند برای کل جامعه خطرناک باشد.

جوان ادامه داد: لازم است که یک مستند، فیلمی آمیخته به شعور و ذوق و دارای ابعاد هنری باشد، تا بتواند بر مخاطبش تاثیری عمیق بگذارد. به خاطر دارم آقای صدرعاملی در جلسه رونمایی «بختک» خانه هنرمندان گفت چقدر این جنس فیلم‌ها می‌توانند تاثیرگذار باشند. حتی از یک اثر سینمایی پرکشش‌ترند. دیدن چنین مستندهایی برای تماشاگر یک تجربه عجیب و شگفت انگیز به بار می‌آورد.

جوان با اشاره به اینکه باید محل ارائه این فیلم ها مشخص شود، گفت: باید معبر ارائه این آثار مشخص شود. تا افرادی که باید فیلم را ببینند و  به بهبود شرایط و اوضاع کمک کنند. متاسفانه ما یاد گرفته‌ایم که مشکلات را نادیده بگیریم و بهانه جویی کنیم و این تبدیل به یک خصلت بد میان ما ایرانی‌ها شده که با بهانه‌جویی‌های مختلف حل مشکلات اساسی‌مان را به تعویق می‌اندازیم. این‌ها تنبلی‌ها و بیماری‌های روحی ماست تا خودمان را توجیه کنیم و مسائل را نادیده بگیریم.

«خونمردگی» و «بختک» یک فریاد است

محمد کارت در ادامه گفت: «بختک» و «خونمردگی» یک فریاد است از محمد کارت و قشری که در آن بزرگ شده است. کاراکترهای این دو فیلم همگی مردمانی شریف اما قربانی شرایط هستند، آنها با توجه به استعدادی که محیط در به بارآوردن نابه سامانی و تخریب دارد می‌توانستند موقعیت بدتری را برای خود رقم بزنند اما به واسطه همان شرافت وا نمی‌دهند و سختی‌ها را تحمل می‌کنند.

کارت بیان کرد: «بختک» و «خونمردگی» تحلیلی است از مسائلی که من می‌شناسم و درکشان کرده‌ام. کمبودهایی که همیشه در طبقه جنوب شهری احساس کرده‌ام را در رسانه‌ای مثل سینمای مستند به تصویر کشیده‌ام. ما تلاشمان را کرده‌ایم تا با ابزار و زبان سینما روایتی پرکشش از تلاطم زندگی کاراکترهایمان بسازیم. از این رو قواعد درام و کاراکترپردازی در ساختار رعایت شده است. معتقدم حتی یک گفتگوی ساده نیز باید روایت داشته باشد چراکه در غیر این صورت ارتباط گوینده و شنونده منفک می‌شود. پس در تولید هر اثر هنری نیز باید به ساختار روایی دقت شود تا بتواند با مخاطب خود ارتباط برقرار کند.

کارگردان مستند «بختک» در پایان گفت: امیدوارم با ساخت این فیلم‌ها قدمی در جهت بهبود شرایط برداشته باشیم. این تلاش هنوز به پایان نرسیده چراکه برنامه‌هایی برای جذب حمایت مالی و معنوی برای سوژه‌های فیلم از طرق مختلف داریم که بتوانیم به واسطه آنها شرایطشان را بهتر کنیم. 

رامبد جوان نیز صحبت هایش را چنین خاتمه داد: من هم امیدوارم بتوانیم اتفاقات خوبی را برای سوژه‌های فیلم و آن طبقه از مردم رقم بزنیم تا احساس بهتری داشته باشیم.

مستند سینمایی «بختک»، زندگی خصوصی تعدادی از زنان جنوب شهر شیراز را به تصویر می‌کشد. از دیگر عوامل این فیلم می‌توان به سعید کشاورزی به عنوان تصویربردار، مهدی کارت صدابردار، اسماعیل علیزاده تدوینگر، فرهاد قدسی اصلاح نور و رنگ، اشکان فتحی دستیار تولید و رضا میرمحرابی مدیرروابط عمومی، اشاره کرد.

این فیلم سه‌شنبه 14 بهمن ماه ساعت 13 در سالن اصلی برج میلاد در کاخ جشنواره فیلم فجر به نمایش درخواهد آمد.