برگزاری بزرگترین جشن سده در کرمان/ قلب زمین گرم شد

به گزارش خبرنگار مهر، همه ساله در دهمین روز بهمن ماه یا آبان روز یکی از قدیمترین رسوم مردم ایران در کرمان برگزار می شود.

جشن سده سوزی در کرمان به عنوان شهری که بیشترین جمعیت زرتشتی کشور را در خود جای داده است هر ساله در باغچه بداغ آباد برگزار می شود و هزاران نفر از مناطق مختلف جهان و ایران در این محل جمع می شوند و بزرگترین جشن آتش جهان را با برآفروختن آتشی بزرگ برگزار می کنند.

برگزاری قدیمی ترین جشن ایرانی در کرمان

در ابتدای این جشن معبدان زرتشتی با برگزاری آیینی خاص این جشن را دقیقا مانند آنچه که هزاران سال قبل توسط ایرانیان اجرا می شده برگزار می کنند و در کنار زرتشتیان، مسلمانان و مردم کرمان نیز این مراسم را به عنوان یکی از کهن ترین سنت های کرمانیان گرامی می دارند و با جمع شدن در باغچه بداغ آباد این جشن را همراهی می کنند.

دلیل برگزاری این آتش از نظر اندیشمندان عوامل مختلفی ذکر شده است اما فردوسی شاعر بزرگ ایران زمین در این خصوص می‌گوید: «هوشنگ پادشاه پیشدادی، که شیوه کشت و کار، کندن کاریز، کاشتن درخت … را به او نسبت می‌دهند، روزی در دامنه کوه ماری دید و سنگ برگرفت و به سوی مار انداخت و مار فرار کرد. اما از برخورد سنگها جرقه‌ای زد و آتش پدیدار شد.» هم در کتاب التفهیم و هم آثارالباقیه ابوریحان، از پدید آمدن آتش سخنی نیست بلکه آن را افروختن آتش بر بام ها می‌داند که به دستور فریدون انجام گرفت و در نوروزنامه آمده‌است که: «آفریدون همان روز که ضحاک بگرفت جشن سده برنهاد و مردمان که از جور و ستم ضحاک رسته بودند، پسندیدند و از جهت فال نیک، آن روز را جشن کردندی و هر سال تا به امروز، آیین آن پادشاهان نیک عهد را در ایران و دور آن به جای می‌آورند.»

غروب روز جمعه هزاران نفر از مردم کرمان بار دیگر این آیین کهن را برگزار کردند هر چند در ایران شهرهای زیادی محل زندگی زرتشتیان هستند و این آیین به نوعی در برخی از این شهرها برگزار می شود اما جشن سده کرمان بزرگترین جشن سده جهان به شمار می رود و هر سال هزاران نفر از این افراد در کرمان گرد هم می آیند.

روز مهر ایزد صدمین روز زمستان پایان سرمای زمین است

محمد علی گلاب زاده، محقق و کرمانشناس در گفتگو با مهر اظهارداشت: کرمانی ها از گذشته تا کنون صدمین روز زمستان از تقویم کهن مصادف با روز مهرایزد را با برپایی آیین سده سوزی جشن می‌گیرند.

وی افزود: این جشن یکی از قدیمی ترین جشن های ایرانی است که همچنان مطابق با سنت های قدیمی در ایران برگزار می شود.

گلاب زاده گفت: هر چند این جشن به زرتشتیان نسبت داده می شود اما جشن در آداب و رسوم مردم کرمان ریشه دارد و مسلمانان نیز در این جشن شرکت می کنند.

وی افزود: مردم عقیده دارند در این روز از سال اوج سرمای زمستان سپری شده و با روشن شدن این آتش قلب زمین گرم می شود و رفته رفته روزهای سرد زمستان سپری می شود و هوا گرم می شود و در نهایت به بهار منتهی می شود.

وی ادامه داد: ایرانیان به چهار عنصر احترام می گذاشتند که یکی از آنها آتش بود بعد از ورود اسلام به ایران به دلیل احترامی که همه ادیان به نعمتهای الهی و گرما قائل بودند این سنت در ایران باقی ماند و اجرا شد.

گلاب زاده گفت: این جشن در برخی از شهرهای ایران برگزار می شود اما به گفته زرتشتیان باشکوه ترین جشن سده در کرمان برگزار می شود که دقیقا مطابق با سنت های کهن ایرانی است.

وی ادامه داد: این جشن پیش از این در مکان دیگری در جاده کوهپایه برگزار می شد اما در نهایت به باغچه بداغ آباد منتقل شد و بیش از ۸۰ سال است که این آیین در این مکان برگزار می شود و از نظم و ترتیب خاصی برخوردار است.

وی گفت: این جشن در شهرهای دیگر مثل شیراز، اصفهان و یزد نیز برگزار می شود اما نوع برگزاری و ابعاد این جشنها بسیار کوچکتر از جشن بداغ آباد است و حتی در هندوستان نیز که بیشترین تعداد زرتشتیان جهان را دارد این آیین مانند نیاکان برگزار نمی شود.

وی افزود: در ابتدای این مراسم گاته خوانی یا سرودهای زرتشت انجام و بعد از آن سرود ملی جمهوری اسلامی برگزار می شود.

وی از برگزاری مراسم های ویژه از جمله شاهنامه خوانی، نقاله خوانی و اجرای سازهای کوبه ای در این مراسم خبر داد.

وی از ثبت ملی آیین ها و جشن سده کرمان نیز خبر داد.

...................................................

گزارش: اسما محمودی