"پسته وحشی" نگین سرسبز جنگل‎های لرستان

عضو جامعه جنگلبانی ایران گفت: پسته وحشی(بنه) نگین سرسبز جنگل‎های لرستان است.

علی‎حسین بیرانوند در گفت‎وگو با خبرنگار «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه لرستان، افزود: لرستان با داشتن 885 هزار هکتار جنگل که 6.4 درصد از کل وسعت جنگل‎های کشور را تشکیل می‎دهد بخشی از جنگل‎های زاگرس است.

وی با بیان این‎که کل جنگل‎های زاگرس 5.2 میلیون هکتار است که حدود 18 درصد آن در لرستان واقع شده است، اظهار کرد: یکی از گونه‎های مهم جنگلی و با ارزش لرستان پسته وحشی(بنه) است که مساحت آن 44 هزار و 250 هکتار که در سطحی معادل 200 هزار هکتار پراکنده است.

مسئول واحد جنگل‎کاری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد تصریح کرد: بر اساس نظرات کارشناسان کمیته فنی محصولات فرعی سازمان جنگل‎ها و کارشناسان وزارت بازرگانی و مرکز توسعه صادارت ایران سقز استحصالی از درختان بنه جز اقلام جنگلی مجاز مشروط محسوب می‎شود.

بیرانوند اضافه کرد: اهمیت جنس پسته وحشی از دو دیدگاه اقتصادی و زیست محیطی می‎توان مدنظر قرار داد که در دامنه‎های زاگرس به‎عنوان حافظ‎بخش وسیعی از اراضی کوهستانی محسوب شده و نقش آنها در نگهداری آب و خاک پرواضح است.

وی با بیان این‎که محصولات فرعی قابل استحصال از پسته وحشی، سقز، مستکی، گال بنه و میوه پسته وحشی است، گفت: اُلِیورزین مترشحه از ساقه درخت بنه که به سقزخام مرسوم است، طی مراحل خاص بهره‎برداری از تنه اصلی درختان استحصال و در صورت پخت به طریق سنتی به‎شکل ماده پلاستیکی سفید رنگی به‎نام "سقز" عرضه می‎شود.

عضو جامعه جنگلبانی ایران با بیان این‎که از سقزخام تحت عملیات پخت صنعتی دوماده به‎نام تربانتین و کلوفان به‎دست می‎آید که هر یک منشا مشتقات و تهیه ترکیبات گوناگون است، افزود: تربانتین در تهیه انواعی از مواد بهداشتی- آرایشی، سموم دفع آفات کشاورزی و رنگ‎سازی مورد استفاده قرار می‎گیرد.

بیرانوند اظهار کرد: از کلوفان و سقز نیز در صنایع گوناگون مانند آدامس‎سازی پلاستیک‎سازی و چاپ بهره‎گیری می‎شود و اسانس موجود درختان بنه استان لرستان بیشتر از استان‎های همجوار(کرمانشاه، ایلام و کردستان) است.

وی با بیان این‎که در روغن اسانس بنه بیش از 20 ترکیب وجود دارد که از نظر صنعتی ارزش زیادی دارد، تصریح کرد: استفاده از روش تناوبی در بهره‎برداری سقز به جهت فراهم آوردن امکان ترمیم پوست درختان بهره‎برداری شده، الزامی است.

این مقام مسئول اضافه کرد: حداقل مدت برای یک دوره بهره‎برداری سه‎سال در نظر گرفته می‎شود و سقز یکی از اقلام قابل بهره‎برداری از هر درخت بنه به‎طور متوسط 0.5 تا 1 کیلوگرم است.

مسئول واحد جنگل‎کاری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد گفت: سقز یکی از اقلام مهم صادراتی کشور و مقصد صدور آن اروپا به‎ویژه کشور آلمان است.

بیرانوند افزود: پتانسیل تولیدی از درختان بنه استان 100تن بوده که تاکنون براساس گواهی‎های صادره 67 تن سقز از درختان بنه برداشت شده است و به‎دلیل خشکسالی، بهره‎برداری از سقز امسال توسط سازمان جنگل‎ها و مراتع و آبخیزداری کشور ممنوع شده است.

وی با اشاره به مستکی، اظهار کرد: تراوش طبیعی از انشعابات ساقه درختان بنه را مستکی می‎گویند که به‎طور معمول در لرستان از روی خاک و یا سطح پوست هر درخت جمع‎آوری می‎شود.

عضو جامعه جنگلبانی ایران تصریح کرد: این محصول اولا به‎دلیل آغشتگی با خاک و دیگر مواد زائد و ثانیا به جهت از دست رفتن تربانتین دارای کیفیت ارزشی به مراتب پایین‎تر از سقزخام است و بیشترین موارد مصرف مستکی در خوشبوسازی یا ضدعفونی هوا ذکر شده است و مقصد صادراتی آن کشورهای جنوب خلیج فارس است.

بیرانوند با اشاره به محصول دیگر بنه، اضافه کرد: گال بنه حاصل تغییر شکل برگ‎ها در سرشاخه بنه آتلنتیکا و خنجک است که در اثر فعالیت برخی حشرات پدیدار شده و در آن مواد زرینی و ترکیبات تاننی تجمع می‎کند، گال بنه در طب سنتی و در برخی صنایع قابل استفاده است و بیشتر به مصارف داخلی کشور می‎رسد.

وی گفت: میوه پسته وحشی که از گونه خنجک تولید می‎شود تخم مرغی شکل بوده که به‎دلیل دارابودن چربی، پروتئین و ویتامین‎ها ارزش غذایی فراوانی دارد.

مسئول واحد جنگل‎کاری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد افزود: همزمان با سیاست سازمان، تهیه طرح‎های بهره‎برداری از محصولات فرعی جنگلی و مرتعی از سال 67 شروع و بیش از 15 طرح بهره‎برداری سقز و موسیر تهیه شده است.

بیرانوند اظهار کرد: جهت نیل به اهداف طرح‎های بهره‎برداری در مورد انتقال نیروهای غیربومی بهره‎بردار به بهره‎برداران بومی و ایجاد اشتغال و درآمد و بهره‎برداری علمی و اصولی براساس نظریه‏‌های کارشناسی بیش از هشت شرکت تعاونی بهره‎برداری از محصولات فرعی و جنگلی در شهرستان‎های خرم‎آباد، پلدختر، الیگودرز، کوهدشت و نورآباد تشکیل و به ثبت رسیده است.

وی تصریح کرد: با تشکیل کلاس‎های آموزشی بهره‎برداری از محصولات فرعی، جنگلی و مرتعی و آشنایی روستائیان به اهمیت منابع طبیعی در حوزه تشکل‎های تعاونی، آمار تخریب بسیار کاهش یافته است.

انتهای پیام