تلاش چین برای تبدیل شدن به ابرقدرت فرهنگی/ «موسسات کنفسیوس» چیست

به گزارش جام نیوز به نقل از بی بی سی (BBC)، «هان‌بان» سازمانی دولتی است که وظیفه‌اش تبلیغ و ترویج آموزش زبان چینی در کشورهای دیگر است. در ده سال گذشته یک هدف دیگر هم به اهداف سازمان اضافه شده؛ هدفی که در واقع بخشی از سیاست خارجی این کشور است: تبدیل چین به یک قدرت فرهنگی.

به نوشته وب‌سایت بی بی سی، در اهمیت وظیفه این سازمان همین بس که مقام رئیس آن در سطح معاون وزیر است. از سال ۲۰۰۴ هان‌بان به دانشگاه‌های خارجی پول می‌دهد که مراکز مطالعات فرهنگ و زبان چینی تأسیس کنند. اسم این مراکز را گذاشته‌اند: «مؤسسات کنفوسیوس»

دولت چین به‌جز پول، مدرس‌های چینی هم به دانشگاه‌ها می‌فرستد. در این ده سال در ۴۶۵ دانشگاه از ۱۲۳ کشور دنیا مؤسسه کنفوسیوس تأسیس شده و برنامه‌ای مشابه در صدها دبیرستان خارجی هم اجرا می‌شود.

رسانه دولتی انگلیس می‎افزاید: کل پروژه، نمونه موفقی است از گسترش «قدرت نرم». اما با بزرگ شدن اعداد و ارقام، دغدغه دانشگاهیان غربی هم بیشتر شده است و محققان و مدرسان فکر می‌کنند این پروژه آزادی اندیشه و بیان را در فضای آموزشی به خطر می‌اندازد.

سال گذشته انجمن مدرسان دانشگاه کانادا از همه دانشگاه‌هایی که مؤسسه کنفوسیوس دارند خواست تعطیل‌شان کنند. امسال هم انجمن امریکایی استادان دانشگاه همین را از دانشگاه‌های امریکایی خواست.

در بیانیه این انجمن آمده بود که: «مؤسسات کنفوسیوسی مثل بازوی حکومت چین عمل می‌کنند و در استخدام و اداره دانشگاهیان، انتخاب درس‌ها و تعریف دامنه بحث، اهداف حکومت چین را پیش می‌برند.»

اما مدافعان غربی مؤسسات کنفوسیوس با تأکید بر اینکه کار این مراکز عمدتا آموزش زبان است، ادعای شستشوی مغزی دانشجویان خارجی توسط دولت چین را رد می‌کنند. علاوه بر این، آن‌ها مؤسسات کنفوسیوس را به‌خاطر فراهم آوردن امکان آموزش زبان چینی برای دانشگاه‌هایی که توان مالی راه‌اندازی‌اش را ندارند، بسیار مفید ارزیابی می‌کنند.

استدلال مدافعان این است که کمک مالی دولت چین با انبوه همکاری‌های دیگر در زمینه‎های دولتی و صنعتی تفاوتی ندارد؛ همکاری‌هایی که مدت‌هاست بخش جدایی‌ناپذیر دنیای آکادمیک مدرن است. آن‎ها می‎گویند مؤسسات کنفوسیوس را باید با عمل‌شان سنجید، نه با اصول و معیارهای انتزاعی.

اما در پایان گزارش فوق، بی بی سی با هدف تقویت جناح مخالف چین، این سؤال جهت‌دار را مطرح می‌کند که: «اگر در عمل یک دانشجوی فرضی از ته یک کلاس زبان چینی دست بلند کرد و در مورد استقلال تایوان پرسید، چه؟»

رئیس سازمان هان‌بان پاسخ این سؤال رسانه دولتی انگلیس را با صراحت می‎دهد: «هر مدرسی که ما می‌فرستیم، خواهد گفت: تایوان مال چین است. یک چین بیشتر نداریم. جای تردید نیست.»