پیریا: داعش گروهی بی‌هویت است/درگیری‌ها در خاورمیانه شدت می‌گیرد/تنها راه نجات اسرائیل جنگی تازه است

سعید جعفری: تحولات در منطقه خاورمیانه همچنان تنش آلود است و داعش  به جنایات خود ادامه می دهد. هاشم پیریا تحلیلگر مسائل خاورمیانه در عراق و لبنان و ایران سیاست و تاریخ خوانده است. اصالتا بغدادی است و 40 سال است در ایران زندگی می کند که البته 30 سال آن را خارج از ایران گذرانده است و از زمان شاه در تهران و در خیابان ایران ساکن بوده و با چهره های سرشناسی سیاسی کشور از قدیم دم خور و همنشین بوده است. سالها است که در سفرهای مختلف به کشورهای دنیا تجربه های علمی و سیاسی اندوخته است و همنشینی با چهره های برتر سیاسی و اجتماعی کشورهای خاورمیانه از او تحلیلگر و ناظری آگاه در مسائل بین الملل و خصوصا خاورمیانه ساخته است. او که در بغداد به دنیا آمده به شدت به ایران و جمهوری اسلامی علاقه مند و دلبسته است و موفقیت این نظام را موفقیت و پیروزی همه مسلمانان جهان و خصوصا شیعیان می داند. هاشم آقای پیریا در کافه خبر مهمان ما بود تا در خصوص اندیشه و آینده داعش با ما سخن بگوید.خلاصه ای از گفتگوی ما با او را می خوانید:

داعش به عنوان پدیده ای که طی چند ماه اخیر منطقه خاورمیانه را دچار چالش و تنش کرده است چگونه باید مطالعه کرد؟ این جریان از کجا آمده و چه هویت فکری و اندیشه پشت این جریان است؟

داعش یک اسم است و خودش هویت و پیشینه چندانی ندارد. این داعش می تواند در قالب و نام مجاهدین خلق بروز و ظهور کند و هم در ترکیبی به نام حزب توده و از این موارد طی این سالها فراوان دیده شده است. در نتیجه داعش از سوی گروهی خاص و برای پیگیری منافعی خاص طراحی شده است. هدف اول ضربه زدن به ایران است. صهیونیست ها می بینند که طی این سالها ایران به عنوان قدرت درجه اول منطقه چه تاثیری در معادلات منطقه ای گذاشته است، در نتیجه آنها از هیچ تلاشی برای ضربه زدن به ایران و نفوذش فروگذار نمی کنند. چه دوست داشته باشند و چه خیر، در منطقه خاورمیانه حرف اول و آخر را ایران می زند؛ آنها چون از این مسئله عصبانی هستند از هر طریقی تلاش می کنند به ایران ضربه بزنند. ما شاهد بودیم طی این سالها مثلا به لبنان حمله شده با این هدف که حزب الله را تضعیف کنند، در عراق مشکلاتی را ایجاد کردند و ناامنی در این کشور را ترویج دادند و سوریه را به این وضعیت انداختد. چراکه آنها از دیرباز معتقد بودند باید مسیر استراتژیک ایران را قطع کنند و مسیری که چه از سوریه، چه از عراق و چه از لبنان می گذرد و به ایران می رسد مورد تهاجم قرار گیرد. تردید نداشته باشید که امروز اسرائیل به شدت از لبنان می گذرند، از حزب الله می گذرند، همین ترس از سوریه هم وجود دارد و اگر ایران در منطقه حضور نداشت امروز سوریه سقوط کرده بود. بر همین اساس داعش و جریان داعش یک گروه توخالی و وحشی هستند که از سوی اسرائیلی ها و آمریکایی ها ساخته و پرداخته شده اند که مقابل اتحاد شیعیان در منطقه بایستند. صهیونیست ها با همراهی آمریکا و همچنین کشورهای عربی منطقه از جمله عربستان گروهی افراط گرا و وحشی تحت نام و عنوان داعش ایجاد کرده اند و مدیریت رفتار و فکر و اندیشه این گروه از تل آویو صادر می شود. هرچند اصلا نمی توان برای آنها اندیشه ای قائل شد و اینها گروهی بی هویت و اصالت هستند که توانسته از طریق توسل به خشونت های افسار گسیخته برای خود نامی به هم بزنند و مشهور شوند. تمام اینها برنامه ریزی اسرائیل و صهیونیست هاست که اولا چهره ای بربری، مغولی و حیوانی از مسلمانان به جهان نشان دهند و دوم برای اینکه به ایران و شیعیان منطقه ضربه بزنند. اسرائیل برنامه ریزی گسترده ای کرده بود که سوریه و اسد را زمین گیر کند و حکومتی دست نشانده را در این کشور به قدرت برساند اما مدیریت ایران مانع از این کار شد، ایرانی که با حسن نیت با این مسئله برخورد کرد، اما شما موضع گیری روسیه را ببینید، پوتین و مدودوف بارها تاکید کردند که حمایت از سوریه برای منافع شخصی شان است، برای منافع روسیه است، اما ایران اینگونه نیست و برای نجات سوریه به صحنه آمده است.

البته این یک اصل اساسی است و همه کشورها باید در روابط بین الملل منافع ملی خود را در نظر بگیرند، اگر غیر از این باشد عملی خلاف اصول روابط بین الملل انجام شده است.

بله، ولی باید توجه داشت که روسها همیشه ادعا دارند که سوریه رفیق استراتژیک مسکو است و در دریای سیاه می تواند حافظ منافع این کشور باشد. اما مقصودم این است که به شما بگویم روسیه گربه ای نیست که برای رضای خدا موش بگیرد و تنها به منافع خود می اندیشد. بر این اساس باز هم می خواهم تاکید کنم که داعش از خود استقلال و هویتی ندارد و آنچه برایش تعیین می کنند را عمل می کند و خودش به تنهایی تصمیم گیرنده نیستند. حتی به نوعی می توان گفت داعش ماهیت خارجی ندارد. داعش یک اسم است برای انجام هراقدام غیر انسانی.  یک لشکر کور و ناشناس که مجاز است دست به هر عملی بزند پدید آمده و از سوی اربابانشان هدایت می شوند و هدفشان هم تنها ایجاد وحشت در منطقه است. این منطقه هم کل عراق و سوریه و لبنان است.

این تحلیل های کلی در مورد داعش تقریبا مشخص است و از کلیات اطلاع داریم، اما می خواهیم قدری اطلاعات درون سازمانی از داعش بدانیم. آیا داعش واقعا برنامه مدونی دارد؟ هر چقدر هم بگوییم که داعش یک پدیده فرضی است، اما به هر حال مفهومی به نام داعش ترویج و تثبیت شده است. ما می خواهیم از سازمان دهی درونی این گروه و جریان و اهدافی که برای خود تعریف کرده برای ما بگویید.

هیچ برنامه مدونی نیست. هسته مرکزی داعش عده ای از مزدوران صهونیسم و آمریکا هستند. هرجای دیگری که فقر و سرگردانی و سرخوردگی باشد داعش در آنجا حاضر می شود و می گوید همه داعشند. تروریست هایی از سراسر دنیا هر یک برای اغراض و منافع خود به این منطقه آمده ندو اسم خود را داعش گذاشته اند. ببینید شواهد و قرائن برای اینکه دریابیم اینها گمارده غرب و صهیونیست ها هستند بسیار است. شما به نوع رفتار آنها در قبال بحران سوریه توجه کنید، آیا یک مسلمان واقعی اجازه می دهد اینچنین برادر مسلمانش با الله و اکبر و لااله الا الله کشته شود و اینگونه نفع این کار را به جبهه صهیونیست ها برساند؟ آیا یک مسلمان واقعی حاضر می شود کاری انجام دهد که به سود ثبات و امنیت و اسرائیل باشد؟ قطعا پاسخ این سوال منفی است. با این اقدامات دو قطبی شیعه و سنی درست شده که این اصلا خوب نیست. در نتیجه اینها گام آماده سازی است تا مراحل بعدی صورت گیرد. مراحلی که باید انتظار وقوعش را داشته باشیم.

مراحل بعدی شامل چیست؟

مراحل بعدی تکرار جنگ است. جنگ هایی که وقوع آن از سوی صهیونسیت ها و عوامل عربش صورت می گیرد. صهونیست ها تاکنون در تمامی معادلات خاورمیانه شکست خورده اند و امروز شما می بینید که سران این رژیم به شدت از حزب الله می ترسند، آنها از ثبات و آینده خود نگرانند و می دانند که حزب الله در لبنان می تواند خانه را بر سرشان خراب کند. هرچند آمریکا می خواهد قدری شعله های جنگ را بخواباند اما اسرائیل اینگونه نیست و تل آویو می داند که ادامه این روند برایش ثباتی به همراه نخواهد داشت. اسرائیل  میداند این فتنه هایی که دمیده و ایجاد کرده به خودش باز می گردد. آنها به دنبال ایجاد یک جنگ فراگیر در خاورمیانه هستند و این را تنها راه نجات خود می دانند. جنگی که دامن آن حتی ایران را هم بگیرد.

شما می فرمایید که گرچه این فتنه به ضرر جهان اسلام است ولی خواه ناخواه یک دوقطبی شیعه و سنی درست شده و باز هم خواه ناخواه مردم جهان فهمیده اند که شیعه بهتر از سنی است، در حالیکه اگر تحولات منطقه را تحلیل کنیم می بینیم که وجود داعش باعث شده حزب الله محبوب تر از قبل شود، به این جهت که عمده مسیحیان اگر قرار باشد از شر سنی ها پناه ببرند به سمت حزب الله شیعه خواهند رفت. [strong]

خداوند در قرآن می فرماید: «ومکرو و مکروا الله و الله خیر الماکرین» آنها این جریان را درست کردند و هدفشان هم ضربه زدن به شیعیان و ایران و حزب الله بود، اما فتنه شان به خودشان بازگشت. درست است که آنها داعش را ایجاد کردند، درست است که صهیونیست ها می خواستند مناطق نفوذ سیاسی ایران از جمله سوریه و عراق را بگیرند و بعد از آن امنیت و ثبات را از ایران بگیرند و درست است که آنها هدفشان قطع محور استراتژیکی ایران است، اما دیدیم که این نقشه با شکست مواجه شد. تحولات بسیار پیچیده شده است، مصر نمی خواست وارد این موضوع شود اما او را هم وارد کرده اند و می بینیم وقتی از سیسی می پرسند نظرت درباره رابطه با ایران چیست، پاسخ می دهد ما از راه خلیج فارس رابطه با ایران را دنبال می کنیم، یعنی اول باید ببینیم دوستان عربمان در خلیج فارس چه می گویند و بعد در مورد رابطه با ایران تصمیم گیری نماییم. در نتیجه حتما این روند به ضرر آنها تمام می شود اما من فکر می کنم این قصه ادامه دارد و همچنان باید شاهد افزایش درگیری ها در منطقه باشیم. درگیری هایی که قدرت های منطقه ای هم در آن نقش دارند و تنها به صهیونیست ها و اعراب محدود نمی شود. روسیه هم در این جریان نقش هایی بر عهده دارد.

روسها چه منفعتی از داعش می برند؟ برخی از تحلیلگران این گمانه را طرح کرده اند که روسیه از ایجاد داعش سود می برد.

روسیه اجازه داد تا رادیکال های افراطی از گروه های اسلامی در قفقاز که در این کشور فعالیت می کنند و برای این دولت دردسرهایی را فراهم کرده اند  جذب داعش شوند و بتوانند خود را به سوریه و عراق بیایند تا از شر آنها خلاص شود. حالا محرز است که روس ها گروه هایی که در این کشور عملیات تروریستی انجام می دهند را به روش های مختلف به خاورمیانه می فرستد و قاتلان و مجرمان خود را به یاری داعش می فرستد تا خود از دست آنها راحت شوند. هرچقدر تنور این افراطی گری در خارج از مرزهای آنها داغ شود آنها می توانند زباله های خودرا بیشتر در آن بریزندو بسوزانند. در عین حال آنها به همه طرف های درگیر اسلحه می فروشند و بدشان نمی آید که ایران نیز تا اندازه ای درگیر داعش بشود.

به نظر می رسد تشکیل داعش به سمت تجزیه عربستان و کشورهای سنی مذهب در منطقه است که در نهایت به سود شیعیان تمام شود. این تحلیل شخصی من است، اگر هم برنامه این نباشد خروجی داعش خواه ناخواه این خواهد شد. یعنی تا اندازه ای که عربستان به رفتن به سمت عربستان و اردن تمایل دارد، گرایش به لبنان دیده نمی شود. به نظر من هدف بعدی داعش عربستان و اردن است

من خیلی با حرف شما موافق نیستم که می گویید داعش در ادامه به عربستان خواهد رفت. اساسا داعش در اندازه ای نیست که بخواهد به عربستان حمله کند. ضمن اینکه داعش خودش هویتی ندارد که بخواهد به تنهایی تصمیمی بگیرد و آن را اجرایی کند. میدانی که در اختیار داعش قرارداده شده محدود است و قرار نیست از این اندازه فراتر برود. اگر فراتر برود سازندگان آن به سرعت برای دفع شر آن وارد عمل می شوند.  داعش از تل آویو هدایت می شود و آنها هستند که به افراط گرایان سنی دستور می دهند کجا بروند و چه کنند. صهیونیست ها هم فعلا از وضعیت موجود عربستان سود می برند. اما اگر اعتقاد من را بخواهید می گویم اصل مطلب مهم است و اینکه چه کسی چه به دست آورده و چه از دست داده چندان مهم نیست. عربستان باید مدت زمان دیگری باقی بماندتا آنکه نقشه از نیل تا فرات صهیونیست ها محقق شود. آنطور که ما می گوییم منتظر صاحب زمان (عج)هستیم آنها هم منتظر شکل گیری نیل تا فرات هستند. صهیونیست ها خود به این امر واقف هستند که در جهان منفورند. این انزجار نسبت به آنها از دیرباز وجود داشته است. در نتیجه صهیونیست ها همواره از امنیت خود نگران هستند و من براین باورم که این آتشی که افروخته و به جان مسلمانان انداخته اند نهایتا به دامن خودشان باز می گردد.

اگر باز می گردد پس تحلیل من محتمل است و می توانیم منتظر باشیم که این جریان به عربستان منتهی می شود.

اگر داعش را هم کنار بگذاریم می توانیم بگوییم عربستان الان هم در مصیبت است و خود مشکلات خاص خود را دارد. اما مسئله اینجاست که آنها فعلا دستوری درباره رفتن به سمت عربستان ندارند ضمن اینکه حتی اگر بخواهند خودسری کرده و بدون فرمان اربابانشان اقدامی کنند در حال حاضر توان آن را ندارند حتی همین حالا حوزه نفوذشان در عراق خیلی محدود شده و در هفته های اخیر کفه ترازو به ضرر آنها سنگین شده است. فعلا به آنها گفته اند فقط روی عراق و سوریه و لبنان تمرکز کنید. برنامه آنها هم این است که عراق را به سه قسمت مجزا تجزیه کنند و این ایده اسرائیل است. تسلیح سنی ها خواست اسرائیل است تا بتوانند ناآرامی در کشور ایجاد کنند. نقشه جدیدی از خاورمیانه طراحی شده و صهیونیست ها در حال پیاده سازی آن هستند. اما بازهم دیدگاه من این است که تمام تحولات به سمتی می رود که شکست بزرگی برای آمریکا و به ویژه اسرائیل پیش خواهد آمد. اسرائیل شب و روز ندارد و تک تک گلوله های حزب الله را محاسبه می کند که این تعداد موشک دارد، اینقدر اسلحه دارد و ... همه اینها از ترس است.

پیش بینی شما از این پدیده و روند چیست؟

پیش بینی من این است که این ناآرامی ها ادامه می یابد و حتی تنش های منطقه ای افزایش هم خواهد یافت. حتی در مقاطعی ممکن است دامنه این تضادها گسترده تر هم بشود، اما پیروزی نهایی تمام این چالش ها ایران و شیعیان خواهند بود. تمام معادلات حاکی از این است که شیعیان و جمهوری اسلامی ایران می توانند بر فتنه هایی که از سوی صهیونیست ها تنظیم شده غلبه کنند و آرامش و ثبات در خاورمیانه را فراهم کنند.

49308