شکست مجدد آمریکا در منطقه/سیاستهای ایران سازنده است

به گزارش خبرگزاری مهر، ارجان دولاپچی (Eracan Dolapçı) محقق و نویسنده و نیز سرمقاله نویس روزنامه 93 ساله آیدینلیک (Aydınlık) به شمار می رود. وی آثار زیادی درباره انقلاب های ضد امپریالیستی در جهان دارد و یکی از موضوعات مورد علاقه وی، انقلاب اسلامی ایران است.

خبرگزاری مهر گفتگویی را با ارجان دولاپچی انجام داده است که به شرح زیر است:

آقای دولاپچی در ماه های اخیر شاهد تحولات مهمی در منطقه مانند قدرت گیری داعش و غیره و مهمتر از آن جهت گیری ترکیه به رهبری حزب عدالت و توسعه نسبت به این مسائل هستیم. چرا ترکیه در مبارزه با داعش به صورت موثر شرکت نمی کند؟

دولاپچی: آمریکا همانگونه که از پ ک ک برای منافع خود در منطقه و بر هم زدن آرامش کشورهای منطقه استفاده می کرد، اکنون هم درباره داعش دقیقا همین موضع را در حال پیاده کردن است. اما هنگامی که کنترل داعش از دست آمریکا خارج شد و این گروه تروریستی شروع به تهدید منافع این کشور در منطقه دست نشانده خود یعنی اقلیم کردستان عراق کرد، سیاست آمریکا تغییر کرد، زیرا منافع این کشور در معرض تهدید قرار گرفت. آمریکا سالها است که از حرکات جدایی طلبانه کردها در منطقه از جمله عراق و ترکیه حمایت می کند و به نوعی حامی آنها به شمار می رود. در این مقطع آمریکا خواستار انتقال نقش خود به ترکیه است یعنی می خواهد ترکیه از کردها حمایت کند. آمریکا از  ترکیه می خواهد تا از اقلیم کردستان حمایت کند و حتی به مناطق کردنشین داخل ترکیه خودمختاری بدهد! اکنون من از شما این سوال را می پرسم آیا این کار شدنی است؟ مردم ترکیه، ایران، عراق و سوریه نزدیک به 35 سال است که در حال مبارزه با گرههای تروریستی مانند پ ک ک، پژاک، پ ی د و غیره هستند و 35 سال تمام در مقابل خواستهای امپریالیستی آمریکا ایستاده اند.

آمریکا به دنبال ایجاد دولتی کرد در داخل مرزهای ترکیه و عراق و کشورهای دیگر منطقه است. نیروهای مسلح ترکیه در دهه 90 میلادی به این امیال امپریالیستی آمریکا پی بردند و با آن مبارزه کردند. اما آمریکا که به دنبال شکست دادن این مبارزه بود فرمانده کل ژاندارمری ترکیه ژنرال اشرف بتلیس را ترور کرد. با تله ای که بر روی هواپیمای وی کار گذاشته شده بود وی را کشت و الان هم از ترکیه می خواهد که در جنگ دو گروه تروریستی داعش و پ ی د، طرف یکی از این دو گروه را بگیرد و برای حمایت از پ ی د وارد جنگ با داعش شود. این قابل قبول نیست، زیرا اگر ترکیه وارد این باتلاق شود به زودی در این باتلاق غرق می شود و اگر هم زنده بیرون بیاید، با تکه تکه شدن ترکیه همراه خواهد بود یعنی این یک دام هست.

به همین دلیل هم هنگامی که دولت خواستار مجوز پارلمان برای انجام عملیات برون مرزی شد، فرمانده نیروهای مسلح خواستار قرار گرفتن نام پ ک ک و پ ی د در کنار نام داعش به عنوان گروههای تروریستی بود و موفق به این کار نیز شد. الان ترکیه هر دو گروه داعش و پ ی د را به عنوان تهدید می بیند و برای ترکیه تفاوتی بین آنها وجود ندارد و نمی تواند به نفع یکی وارد جنگ با دیگری شود. از مهمترین درسهایی که از وقایع اخیر می توان گرفت بی نتیجه بودن تلاشهای حزب عدالت و توسعه برای حل مسئله مناطق کرد نشین است. در واقع این پروژه که با فشارهای آمریکا شروع شده بود شکست خورده است. نکته دیگر هم این بود که آمریکا یک بار دیگر نیز در منطقه شکست خورد و نه خود توانست در مقابل داعشی که به وجود آورده بود بایستد و نه متحدهای واشنگتن موفق به اینکار شدند. حملات هوایی هم که انجام می دهند نمایشی است.

با این نوع رفتار نمی توان در منطقه خاورمیانه ثبات به وجود آورد بلکه تنها راه چاره این کار، ورود کشورهای منطقه به میدان مبارزه با تروریسم است. اگر قدرتهای امپریالیستی از منطقه بروند مردم و کشورهای منطقه در عرض یک هفته می توانند که تمام گروههای تروریستی را ریشه کن کنند و صلح و آرامش به منطقه بازگردد و اگر آمریکا به دنبال خوبی کردن برای مردم منطقه است بهترین کاری که می تواند انجام دهد، پایان دادن به شرارت های خود در خاورمیانه است.

اما به طور خاص سیاستهای حزب عدالت و توسعه درباره موضوع سوریه را چگونه تحلیل می کنید؟

- بیشتر مشکلات به وجود آمده در منطقه ناشی از سیاستهای غلط اردوغان است. سیاستهای اردوغان هم مانند آمریکا در منطقه شکست خورده است. سیاستهای حزب عدالت و توسعه شکست خورده است و به ترکیه و مردم این کشور ضربه می زند. اکنون ترکیه در سایه سیاستهای غلط این حزب علیه ثبات و امنیت منطقه رفتار می کند چیزی که در تاریخ جمهوری ترکیه سابقه نداشته است. جمهوری ترکیه به طور سنتی سیاست عدم مداخله در مسائل داخلی دیگر کشورها را دنبال و با تکیه بر شعار صلح در وطن و صلح در جهان سیاست بی طرفی را دنبال کرده است. جمهوری ترکیه همواره سیاست ثبات و امنیت در منطقه را در پیش می گرفته است، اما متاسفانه اردوغان با زیر پا گذاشتن این اصل دردسرهای زیادی را برای کشور به وجود آورده است و برای پنهان کردن شکستهای خود به همه اعتراض می کند و حمله به جریانهای سیاسی را شروع کرده است. بله اردوغان مگر نمی خواست که در مدت یک هفته در دمشق نماز بخواند؟ پس چرا نتوانست؟ بله نشد، زیرا مردم سوریه مقاومت می کنند و آن هم به صورت قهرمانانه، و با مقاومت خود در حال تغییر سرنوشت منطقه هستند. مقاومت سوریه تاریخی است.

شکست سوریه در این مقاومت تاریخی به معنای تجزیه ترکیه نیز هست. اما اردوغان به دلیل طمعی که دارد قادر به دیدن این موضوع نیست. مهمتر از همه درگیری با ایران کار بسیار اشتباهی است. سیاستهای ایران در منطقه بسیار سازنده است و حمایت از سوریه و لبنان برای همه ما مهم است و مردم ترکیه این نکته را می بینند و از گذشته به این سو دارای مناسبات سازنده ای با ایران بوده ایم. برهم زدن این سیاست خیانت به ترکیه و منطقه است. چرا که در مورد سیاست خارجی اشتراکات بسیاری میان دو کشور موجود است. از این گذشته رهبر ایران آیت الله خامنه ای یک سیاستمدار برجسته و یک رهبر متفکر و هوشیار است. پس از امام خمینی(ره) جمهوری اسلامی ایران سیاست خارجی بسیار خوبی را دنبال می کند و باعث شده است تا ایران به صورت کشوری سربلند درآید. یعنی باعث شد تا ایران قوی شود و امروز از ایران به عنوان یکی از قلعه های مبارزه با امپریالیسم نام برده می شود. اکنون اردوغان چون می بیند سیاستهایش با شکست روبرو شده شروع به اعتراض و توهین به سیاست منطقه ای ایران و مخصوصا در رابطه با سوریه کرده است.

نکته دیگر اینکه، سیاستهای حزب عدالت و توسعه در رابطه با منطقه و مخصوصا سوریه شکست خورده است و ما باید شاهد حملات لفظی اردوغان به منتقدین این سیاستهای غلط چه در داخل ترکیه و چه در رابطه با کشورهای همسایه باشیم.

 آقای دولاپچی همانطور که اشاره کردید در تاریخ معاصر دو کشور ایران و ترکیه ما بیشتر شاهد همگرایی میان این دو کشور بوده ایم و حتی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ترکیه جزء معدود کشورهایی بود که آن را پذیرفت و حتی در زمان حمله عراق به ایران نیز بر خلاف بسیاری دیگر از کشورها بی طرف ماند، اما اکنون شاهد تعارضاتی میان سیاستهای منطقه ای دو کشور هستیم شما این موضوع را مرتبط با چه چیزی می دانید؟

- من این را در یک کلمه و آن هم در سیاست مستقل ایران و سیاست وابسته به آمریکا و اسرائیل ترکیه می بینم، یعنی مسئله اصلی این است. در تاریخی نه چندان دور این به پایان خواهد رسید و دو کشور دوست و همسایه بیش از بیش به همدیگر وصل خواهند شد. اگر جمهوری ترکیه به سیاست خارجی دوره ای که سیاست خارجی منطقه گرا و آنتی امپریالیستی بود بازگردد خیلی مسائل حل خواهد شد و می توان اتحاد میان کشورهای منطقه را شاهد بود.

اگر ایران و ترکیه با هم متحد شوند می توانند روند کنونی جهان را تغییر دهند. یعنی اگر ایران، ترکیه، عراق، سوریه، لبنان و جمهوری آذربایجان با یکدیگر متحد شوند این به معنی پایان راه امپریالیسم در منطقه خواهد بود و ترکیه و ایران باید برای اینکار پیشقدم باشند. زیرا دیگر زمان جهان تک قطبی به پایان رسیده است و دنیا به سمت جهان چند قطبی پیش می رود و ما نیز باید با اتحاد میان کشورهای همسایه یک قطب را تشکیل دهیم.

به عنوان سوال آخر آینده حزب عدالت و توسعه را چگونه می بینید؟

- این حزب آینده ای ندارد و زیر خرابه های اشتباهات خود خواهد ماند. یعنی حزبی است که با کمکهای آمریکا سرپا مانده است و در صورتی که آمریکا حمایت خود را از این حزب بردارد حتی نمی تواند یک روز نیز دوام بیاورد. مردم ترکیه نارضایتی خود از این حزب را در اعتراضات پارک گزی تابستان 2013 نشان دادند و در ترکیه احزابی که به دنبال منافع ملی و منافع مردم منطقه باشند بر سر کار خواهند آمد.

................

گفتگو از امید شمیزی