روایتی از شرح دلدادگی ناشنوایان شهر بهشت به سیدالشهدا/ مرثیه‌ای به زبان اشاره

به گزارش خبرنگار مهر، صدایی از گلویشان بیرون نمی آید و گوش هایشان صدایی را نمی شوند اما دلشان مالامال از اندوه مصیبت خاندان اهل بیت(ع) و چشم های ماتم زده شان بر این مصائب گریان است.

عشق به حسین(ع) بینا و نابینا، شنوا و ناشنوا، سالم و معلول و پیر و جوان نمی شناسد و چقدر شاعر خوب گفته است که "این حسین کیست که عالم همه دیوانه اوست"

عزاداری به سبک و سیاق ناشنوایان

اینجا "هیئت عزاداران علمدار کربلا ناشنوایان خراسان رضوی" است، هیئتی که برای هشتمین سال متوالی میزبان صدها نفر از ناشنوایان شهر امام رضا(ع) برای برگزاری مراسم عزاداری و مداحی ولی به سبک و سیاق ناشنوایان شده است.

هیئتی که به همت "علی اکبر کلاته عربی" که خود ناشنوای مطلق است و به کمک مداح اهل بیت مصطفی ظریفیان اجتهادی و جمعی از خیرین نیکوکار شهرمان در سال ۸۵ مخصوص ناشنوایان دیار آفتاب ثبت شد و هر ساله در تمام ایام عزاداری اهل بیت(ع) به ویژه با آغاز محرم و صفر رخت سیاه بر تن می کند تا ناشنوایان محروم از صدا از عزاداری سید و سالار شهیدان محروم نمانند.

در این هیئت صدا مفهومی ندارد و تنها تصاویر و اشارات است که اشک عزاداران ناشنوای خود را بر گونه می نشاند.

بانیان این هیئت، مسئولان و عوامل اجرایی با به کارگیری کلیپ های تصویری، تئاتر های صامت و با همراهی مترجمانی که توسط کانون همین هیئت آموزش دیده اند مفاهیم و معنای تصاویر را منتقل می کنند.

سید محمد حسن عسگری مسئول امور فرهنگی هیئت "علمدار کربلا ناشنوایان خراسان رضوی" در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: در سال ۸۵ در یکی از شب های قدر مراسمی ویژه ناشنوایان برگزار شد و چون با استقبال مواجه شد آقای علی اکبر کلاته عربی، حاج مصطفی ظریفیان اجتهادی و جمعی از خیرین تصمیم گرفتند این هیئت را در مسجد امیرالمومنین مشهد ویژه کر و لال های شهر ثبت کنند.

مشهد قطب فرهنگی و مذهبی ناشنوایان کشور

وی ادامه می دهد: اما این ثبت آغازگر راهی شد تا امروز مشهد را به قطب فرهنگی و مذهبی ناشنوایان کشور مبدل کند و از سال ۸۷ در ولادت امام رضا(ع) میزبان برگزاری جشنواره فرهنگی هنری و مذهبی امام رضا(ع) ویژه ناشنوایان سراسر کشور باشد.

عسگری ابراز می کند: هیئت علمدار کربلا ناشنوایان خراسان رضوی با داشتن ۳۰ مترجم فعال زبان اشاره که خود آنها را آموزش و پرورش داده است معادل کل کشور مترجم دارد که همه با زبان اشاره محاوره ای که درک و فهم آن برای ناشنوایان بسیار راحت است آشنا هستند.

وی عنوان می کند: برای اولین بار در کشور زیارت عاشورا را به زبان فارسی روان ترجمه و به زبان اشاره طبیعی و استاندارد برگردانده ایم و در تمام مراسمات عزاداری از آن استفاده و در اختیار سایر گروه های ناشنوایان کشور نیز قرار  داده ایم.

مداحی و عزاداری به زبان اشاره

عسگری می گوید: برای برگزاری مراسم عزاداری از کلیپ های تصویری به همراه مترجم برای توضیح تصاویر و مداحی به همراه مترجم برای ترجمه صداها به زبان اشاره استفاده می کنیم.

وی اظهار می کند: در برخی از کلاس های آموزشی ما از روش های نمایشی مانند تئاتر برای انتقال مفاهیم استفاده می کنیم و با همین روش توانسته ایم سطح فرهنگی ناشنوایان را تا حد زیادی ارتقا دهیم.

عسگری  که خود مترجم زبان اشاره هم هست، می افزاید: شکل برگزاری مراسم عزاداری برای ناشنوایان به نوعی کار هنری محسوب می شود چرا که در برخی از موارد برای انتقال مفاهیم باید از اجرای تئاتر استفاده کنیم.

وی ابراز می کند: ناشنوایان مشهد با سایر نقاط کشور از نظر فرهنگی و آموزشی و حتی روحی قابل قیاس نیستند چرا که هم در کلاس های آموزشی شرکت می کنند و هم با شرکت در مراسم عزاداری با تخلیه روحی به درجه بالایی می رسند.

به میان جمع عزاداران ناشنوا می روم، دختر جوانی در گوشه ای از مسجد نشسته و اشک صورتش را خیس کرده است از او می خواهم در مورد احساسش بگوید و مترجم  سوال من را به زبان اشاره برایش ابراز می کند اما او فقط اشک ریخته و به پرچم سبزی که به نام سیدالشهدا مزین است خیره شده و سرش را رو به سوی آسمان بلند می کند و انگار میخواهد شکرش را برای چنین وضعیتی به درگاه خداوند ابراز کند.

مراسم با پخش کلیپی تصویری با روایتی از کاروان سیدالشهدا در راه کربلا  آغاز می شود و همراه آن یکی از مترجمان با زبان اشاره شرح این کلیپ را برایشان توضیح می دهد.

ترجمه مداحی های عزاداری برای ناشنوایان

علی صالحی یکی از اعضای هیئت مدیره و هنرمندان دست اندرکار تهیه کلیپ ها و نمایشات هیئت علمدار کربلا در خصوص این کلیپ به خبرنگار مهر توضیح می دهد: این کلیپ تصویری که با برش هایی از سریال مختار نامه همراه است در ۱۲ قسمت از آغاز محرم هر شب برای ناشنوایان نمایش داده شده و هر بار به شرح بخشی از سفر کاروان اباعبدالله به کربلا تا روز عاشورا می پردازد.

وی عنوان می کند: مداح هیئت هم با هماهنگی با مترجمان اشعاری را برای مداحی بر می گزیند که به راحتی قابلیت ترجمه توسط زبان اشاره را داشته باشد و مترجم هنگام مداحی آنها را آنالیز و برای ناشنوایان به زبان اشاره توضیح می دهد.

عزاداری ناشنوایان همانند سایر هیئت های عزاداری شهر با حرکت هیئت علمدار کربلا به سوی حرم مطهر امام رضا(ع) ادامه می یابد، یکی از مترجمان با زبان اشاره با عزاداران همراه شده و آنها ضمن سینه زنی اشعار سوگواره امام حسین (ع) را با زبان اشاره تکرار می کنند.

حال و هوای عجیبی دارد این هیئت، حال و هوایی که تاکنون تجربه اش نکرده ام دست ها و حرکت صورت هایی که حرف می زنند، چشمانی که اشک می ریزند و صدایی که بدون شک فقط افلاکیان قادر به شنیدن آن هستند.

با یکی از مترجمان همراه می شوم تا احساس برخی از این ناشنوایان را در مورد حضورشان در عزاداری سید و سالار شهیدان جویا شوم.

آرزویی که محقق شد

علیرضا ظریفی یکی از ناشنوایان عزادار که با زبان اشاره در حال تکرار نام حسین(ع) و همراهی با هیئت است در حالی که اشک گونه هایش را خیس کرده به خبرنگار مهر می گوید: من همیشه به مراسمات هیئت می آیم چون چیزهای زیادی در این چند ساله از آموزه های آن آموخته و به موفقیت های زیادی رسیده ام، تا قبل از اینکه جذب این هیئت شوم همیشه آرزو داشتم روضه اباعبدالله را درک کنم، نمی دانم چه بگویم فقط خدا را شکر می کنم که چنین امکانی را در اختیار ما قرار داده است.

حمزه کلاته عربی از مترجمان زبان اشاره هیئت علمدا کربلا هم می گوید: خدمت در این هیئت همیشه باعث شده در زندگی خودم و خانواده جلو بیافتم، جوانان زیادی به این هیئت آمده و بهره های  فرهنگی زیادی از آن می برند و من به عنوان یک مترجم همیشه سعی کردم خدمات فرهنگی را در حد توانم به ناشنوایان ارائه داده و خود نیز از آن بهره ببرم.

ابوالفضل مغانی یکی از ناشنوایانی که به گفته خود چند سالی است برای انجام کار های فرهنگی جذب هیئت شده است  هم می گوید: خودم با مشکلات زیادی در گیر بودم اما کارهای فرهنگی بانیان هیئت مشکلات بسیاری از من را حل کرد، از جمله این بوده که توانستم به روحیه خوبی دست پیدا کرده و به هم نوعان خودم کمک  کنم.

نیلوفر کاظمی  هم که از بیان احساس خود عاجز مانده در حالی که اشک امانش نمی دهد، عنوان می کند: نمی دانم چه بگویم فقط می دانم امام حسین(ع) سختی های زیادی کشید تا دین ما را حفظ کند و در این راه خانواده شان هم با ایشان همراهی کردند حتی همان طفل شش ماهه و من از بانیان این هیئت که در این چند ساله توانستند جوانان امثال ما را جذب کند و از تمام ظرفیتهای ما جهت ارتقای سطح فرهنگی بقیه ناشنوایان استفاده کند تشکر می کنم.

الهام اکبری هم می گوید: من قبلا با خانواده به مراسمات مذهبی دیگر می رفتیم اما من چیزی متوجه نمی شدم و خیلی برایم عذاب آور بود که نمی توانستم معنای گریه های مادرم را برای امام حسین(ع) درک کنم اما از وقتی که به هیئت ناشنوایان آمدم با چیزهایی از ائمه (ع) آشنا شدم  که تا کنون نمی دانستم و حالا درک آن اشک برایم آسان شده است.

حسین عاشوریان هم هیئت مذهبی ناشنوایان را مکان مناسبی برای بروز ظرفیت ناشنوایان دانسته و می گوید: عزاداری آن هم به زبان اشاره آرزویی دور از دسترس برای من بود که محقق شد.

جمع شدن ناشنوایان زیر بیرق امام حسین(ع)

وی عنوان می کند: جمع شدن ناشنوایان زیر بیرق امام حسین(ع) سبب شده تا از دیگر مکانهای نامناسب دور شوند و این خود کمک بزرگی به آینده ناشنوایان است.

علی کهنسال که همه اعضای خانواده اش از ناشنوایان هستند هم در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: این چند سالی که  به همراه خانواده به هیئت می آیم از نظر روحیه به سطح بالایی رسیده ایم و سبب شده مشکلات زیادی که در خانواده داشتیم حل شود، خیلی خوشحالم که فرزندانم هم  می توانند اینجا از آموزش هایی بهره مند شوند که خودم توانایی آموزش آنها را نداشتم.

مریم قائم زاده هم می گوید: هیئت علمدار کربلا به من و بسیاری از ناشنوایان کمک کرده تا بیشتر با ائمه آشنا شویم، خیلی دوست داشتم ائمه را بیشتر بشناسم و در مراسمات عزاداری شرکت کنم، روضه ها را درک و همانند خیلی ها برای امام حسین(ع) اشک بریزم اما هرجا می رفتم فایده ای نداشت.

الیاس طباطبائی و حسین آخوندان هم دو جوانی که مشغول عزاداری هستند  عنوان می کنند: ما توانستیم مسائل و احکام شرعی بسیاری را فرا گرفته و در زندگیمان استفاده کنیم و از طرفی به بزرگترین آرزویمان یعنی پیشرفت ناشنوایان و همین طور عزاداری برای سید و سالار شهیدان دست پیدا کرده ایم.

ناشنوایان شهر امام رضا(ع) در سوگ سالار شهیدان به عزا نشسته و با مرثیه های خود به زبان اشاره، عشقشان را به ساحت اباعبدالله ابراز کردند اما این هیئتی که همواره با کمک خیرین و بانیان آن در راه ارتقای سطح فرهنگی، مذهبی و بالا بردن روحیه ناشنوایان با بر پایی مراسمات مختلف تلاش کرده است برای گسترش فعالیت هایش به کمک ارگان ها و سازمان هایی نیاز دارد که همواره برای کمک قول هایی داده اند اما هیچ گاه به سر انجام نرسیده است.

------------------------

گزارش : ملیحه زرین پور