دیپلمات: اگر توافق هسته‌ای حاصل نشود آمریکا و هم‌پیمانانش مسوولند

نشریه دیپلمات در گزارشی تحلیلی نوشت: اگر حصول توافق نهایی میان ایران و گروه 1+5 تا ضرب‌الاجل 24 نوامبر غیرممکن شود غرب باید وضعیت کنونی را بپذیرد بنابراین این کشورها نباید فرصت کنونی را از دست بدهند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، نشریه دیپلمات در ادامه نوشت: در مذاکرات ماه گذشته میان ایران و گروه 1+5 که در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک برگزار شد پیشرفت ملموسی حاصل نشد در حالی که فاصله زیادی تا پایان مهلت تعیین شده ضرب‌الاجل 24 نوامبر برای حصول توافق نهایی باقی نمانده است.

دو طرف اکنون بیش از گذشته یکدیگر را مقصر می‌دانند بنابراین زود نیست که به عواقب دست نیافتن به توافق نهایی در این تاریخ بیندیشند.

طرف‌های مذاکره‌کننده پس از آن که اعلام کردند مذاکرات برای چند ماه تمدید شده است تاکید داشتند که این کار را برای آسان‌تر شدن مسیر رایزنی‌ها برای حصول توافقی دائمی انجام داده‌اند و از آن زمان تاکنون مقامات ایران و گروه 1+5 تقریبا با احتمال تمدید دوباره مذاکرات مخالفت کرده‌اند.

اکنون با توجه به بالا رفتن فشار مذاکرات قابل درک است که هر دو طرف تایید کنند که نیمه شب فرا رسیده و اگر طرف مقابل تصمیمات سخت را اتخاذ نکند و برای دستیابی به توافقی جامع و دائم‌ سازش‌های لازم را انجام ندهد تمام تلاش‌ها نابود خواهد شد.

با این حال مشخص نیست که این زرنگی‌ها بتواند ایجاد شرایط لازم برای رسیدن به یک توافق دائم را تضمین کند. اگرچه به نظر می‌آید که ایران و گروه 1+5 بر سر چند مساله اصلی شامل راستی‌آزمایی‌ها و شکل نهایی راکتور اراک و تاسیسات غنی‌سازی فردو توافق دارند، اختلافات اساسی بر سر دو مساله هنوز به قوت خود باقی است؛ ظرفیت غنی‌سازی ایران و بنابراین ظرفیت گریز هسته‌ای به علاوه مدت زمان توافق نهایی.

اما اگر مذاکرات به نتیجه نرسد و توافق نهایی حاصل نشود شاهد یک تشدید در تنش‌های منطقه‌یی خواهیم بود. ایران به سرعت به سمت غنی‌سازی دوباره در سطح 20 درصد خواهد رفت و تبدیل ذخایر اورانیوم با غنای 3.5 درصد به اکسید اورانیوم را متوقف خواهد کرد و دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات نطنز و فردو را کاهش خواهد داد. این کشور هم‌چنین ممکن است سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر را با مدل‌های قدیمی‌تر جایگزین کند و تولید اورانیوم غنی شده را سرعت بخشد.

آیا این نتیجه به نفع آمریکا و هم‌پیمانانش در گروه 1+5 خواهد بود؟ بنابراین تمدید دوباره مذاکرات در صورت به نتیجه نرسیدن آن در این پاییز تنها برای 1+5 معنی‌دار خواهد بود.

ادامه توافق اولیه میان این کشورها فرصتی است تا هر دو طرف زمان تنفس مورد نیازشان را به منظور تمرکز روی توافق نهایی ایجاد کنند.

این می‌تواند یک نتیجه سالم باشد چون هر دو طرف می‌توانند برای مدتی از مذاکرات بی‌وقفه و دیپلماسی‌شان در یک سال گذشته فاصله بگیرند و شرایط بازی و اعتبار اهداف‌شان را ارزیابی کنند و در نهایت با یک دورنمای جدید به پای میز مذاکره برگردند.

مخالفان این طرح به ویژه اعضای کنگره آمریکا ممکن است بگویند که این کار داوطلبانه می‌تواند بزرگ‌ترین ابزار فشار یعنی تهدید به تشدید دوباره تحریم‌ها در ازای محدودیت نصفه و نیمه علیه برنامه هسته‌ای ایران را بگیرد در حالی که تهران اجازه خواهد داشت تا زمان بیش‌تری به دست آورد.

دیپلمات همچنین نوشت: اگر دیپلماسی در این پاییز بدون به‌کارگیری هرگونه اقدام جدید معنی‌دار به نتیجه نرسد احتمالا تحریم‌ها در وضعیت کنونی خواهد ماند از این رو در چنین شرایطی تنها برای آمریکا و هم‌پیمانانش منطقی خواهد بود تا وضعیت کنونی برنامه هسته‌ای ایران را در شرایطی که در مذاکرات وقفه افتاده است در این حالت نگه دارند.

منتقدان هم‌چنین خواهند گفت که عادی‌سازی توافق اولیه میان ایران و گروه 1+5 به طور تلویحی این پیام را القاء خواهد کرد که جامعه بین‌الملل با برنامه هسته‌ای کنونی ایران موافق است و این تنها در صورتی اتفاق خواهد افتاد که جامعه بین‌الملل با لغو تحریم‌ها علیه ایران به علاوه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه این کشور که زمینه قانونی برای تحریم‌ها را فراهم کرده است موافقت کند. اگر تحریم‌ها علیه ایران در جای خود باقی بماند تمدید توافق اولیه به عنوان پذیرش ظرفیت کنونی و آینده غنی‌سازی ایران مشکل خواهد بود.

بنابراین تمرکز آمریکا در هفته‌های باقیمانده مذاکرات روی استفاده از فرصت حل نگرانی‌های جامعه بین‌الملل در خصوص برنامه هسته‌ای ایران یک بار و برای همیشه خواهد بود و ایران نیز از لغو تحریم‌هایی که در سال‌های اخیر بر اقتصادش فشار آورده بهره خواهد برد.

اگر این تلاش‌ها به حصول توافق نهایی نینجامد، آمریکا و هم‌پیمانانش در 1+5 مسوول و جوابگوی یک نتیجه ناامیدکننده هستند.

انتهای پیام