سازه‌هایی که زندگی را با خطر گره زده‌است/ به‌دنبال ابرازی برای پیشگیری از تخلف

به گزارش خبرنگار مهر، سازه‌های اسکلت فلزی که به دلیل تسریع در احداث ساختمان‌ها همچنان مورد پسند بسیاری از پیمانکاران و انبوه‌سازان است به گفته بسیاری از کارشناسان امر فاقد استانداردهای لازم است و گفته می شود 30 درصد جوشکاری‌های انجام شده در این سازه ها معیوب و دارای خطای فنی است.

سازمان نظام مهندسی، شهرداری، اداره مسکن و شهرسازی و اداراتی همچون استاندارد از جمله دستگاه‌هایی هستند که نقش بسزایی در احداث و روند نظارت بر سازه‌های استاندارد و مقاوم در برابر حوادث دارند و کوتاهی هر یک از این ادارات در استانی که با 6 گسل فعال زلزله خیز همنشین است می‌تواند عواقب ناگواری را به همراه داشته باشد.

متاسفانه عدم توجه کافی و پافشاری دفاتر فنی شهرداری‌ها در نظارت، وجود روابط فامیلی و قومی در منطقه، کوتاه آمدن مهندسان ناظر از درگیری با کارفرمایان و سهل انگاشتن قوانین استاندارد موجب شد ه است تا شاهد احداث ساختمان‌هایی با ضریب خطای بالا در شهر زاهدان باشیم.

جوشکاری بدون علم

کارشناس جوش اداره آزمایشگاه فنی مکانیک و خاک سیستان و بلوچستان نیز در این رابطه می‌گوید: بررسی آمارها و آزمایشات انجام شده از ساختمان‌های احداث شده در شهر زاهدان حاکی از عیوب فراوان در نحوه جوشکاری دارد.

بهزاد عباسی‌زاده در گفتگو با مهر بیان داشت: تا سال 1387 میزان عیوب در جوشکاری ساختمان‌ها از 45 درصد نیز فراتر رفته بود اما با وجود تشدید بازرسی‌ها تنها 15 درصد از این رقم  کاسته شده است و هم چنان ساختمان های زاهدان و اسکلت‌های فلزی ساخته شده با 30 درصد عیب به یکدیگر جوش می خورند.

وی افزود: متاسفانه بسیاری از جوشکاران به دلیل اینکه تجربی کارهستند و علم و یا آموزشی در این راستا ندارند لذا عیب کار خود را نمی دانند و همچنان این رویه اشتباه را تکرار می کننند.

وی افزود: بسیاری از جوشکاران حتی اطلاع ندارند که دستگاه های جوشکاری باید هر ساله کالیبره شود و لذا ایجاد خطا در آمپر دستگاه‌ها یکی از مشکلاتی است که در عیوب جوش تاثیر می گذارد.

وی افزود: جوشکاران به دلیل استفاده از دیزل ژنراتورها که به طور معمول با نوسان برق همراه است معمولا آمپر دستگاه را افزایش می‌دهند که این موضوع خود بر کیفیت جوش تاثیر نامطلوب می گذارد.

برتری روابط بر ضوابط

علی یکی از مهندسان ناظری است که در شهر زاهدان فعالیت دارد و اعتقاد دارد روابط در این استان بر ضوابط و مقررات برتری دارد.

وی که به دلیل تبعات حاصل از گفتگو با خبرنگار مهر حاضر به انتشار نام فامیل خود نیست می‌گوید: بخش عمده‌ای از تخلفات صورت گرفته را باید در نحوه نظارت مهندسان و البته بخش عمده ای را در تعلل دفاتر فنی شهرداری‌ها جستجو کرد.

وی بیان داشت: برخی از مهندسان ناظر به دلایل مختلف از جمله مشغله کاری و یا دستمزد کم سرکشی مناسبی از پروژه‌های در حال احداث ندارند و یا هنگامی این موضوع را در دستور کار خود قرار می‌دهند که 60 درصد ساختمان احداث شده و لذا نمی توانند از کارفرما بخواهند آن را تخریب و یا تصحیح کند.

این مهندس ناظر ادامه داد: بسیاری از مهندسان نیز خلافی را به شهرداری‌ها گزارش می‌کنند اما در کمال ناباوری مشاهده می‌شود که کارفرمایان پایان کار نیز می‌گیرند و گزارش مهندس ناظر تاثیری بر روند کار ندارد.

وی گفت: مجمتع‌های بسیاری در سراسر نقاط استان همچون مجتمع اسکان در بندر چابهار که در تعداد 9 بلوک احداث شده است حتی سازمان نظام مهندسی از نحوه احداث آن خبر ندارد و پروانه کار نیز از شهرداری دریافت نکرده‌است و لذا در این راستا در صورت هر گونه ایجاد حادثه معلوم نیست چه شخصی پاسخگو خواهد بود؟

وی گفت: در همین حال حاضر برخی از مهندسان ناظر که حتی در استان حضور ندارند اما سهم و امضای نظارت خود را به فروش می‌رسانند در حالی که حضور فیزیکی برای نظارت بر طرح ندارند و طبیعی است که ساختمان تحت نظارت آنها چه عاقبتی خواهد داشت؟

وی بیان داشت: نمونه ساختمان‌های بی‌شماری در شهر زاهدان وجود دارد که برخلاف ضوابط احداث شده است و یا با وجود عقب‌نشینی موجب بازسازی قرار گرفته و حتی شکایت مردم به شهرداری نیز تاثیری در جلوگیری از آن نداشته است.

کیفیت جوشکاری در سازه‌های استان نگران‌کننده است  

رییس اداره آزمایشگاه فنی مکانیک خاک سیستان و بلوچستان نیز با تایید این موضوع بیان کرد: در حال حاضر شاهد احداث ساختمان هایی با تعداد 7 طبقه در شهر زاهدان هستیم که سطح کیفی جوش به کار رفته در آنها نه تنها رضایت بخش نیست بلکه نگران کننده است.

علیرضا فنونی علمداری بیان داشت: از سال 1387 تا پایان سال 1391 بیش از یک هزار و 67 آزمایش توسط این اداره از ساختمان های در حال احداث انجام شده است که بیش از یک سوم جوش های انجام شده دارای اشکال بوده است.

وی افزود: به طور معمول عیوب جوشکاری در 17 پارامتر از جمله ضعف جوش، افتادگی، ترک در جوش، وجود حفره و سایر موارد مورد بررسی قرار می‌گیرد که در سازه های فلزی استان به طور متناوب به چشم می خورد.

وی بیان داشت: عمده عیوب به جوش ضعیف در ساختمان‌ها بر می‌گردد که هرچند فنی نیست اما ناشی از کم توجهی جوشکاران است و به طور عمده وجود حفره و همچنین عدم یکنواختی عمده عیوب در جوش‌ها در استان محسوب می‌شود.

علمداری افزود: عدم نظارت لازم در حین انجام کار و بی‌توجهی به قوانین نظارتی از جمله مشکلاتی است که بر کیفیت ساختمان‌ها تاثیر جدی گذاشته است.

وی افزود: متاسفانه برخی از ساختمان ها زمانی که 60 درصد سازه آنها بنا شده است مورد آزمون قرار می‌یرند که دیگر راهی برای رفع عیوب وجود ندارد و یا رفع اشکال خود موجب بروز اشکالات دیگر می شود.

وی ابراز داشت: متاسفانه کارفرمایان با آزمایش‌هایی که برای استاندارد سازی ساختمان‌ها و اطمینان از سلامت بسیاری از گزینه‌ها مانند جوش و یا درصد بتن توسط آزمایشگاه‌های فنی انجام می‌شود مخالفت می‌کنند و رغبتی نشان نمی‌دهند و به دلیل اینکه تا کنون الزامی برای انجام این ازمایش‌ها به مرحله اجرا در نیامده است لذا روند معیوب در احداث ساختمان ها و سایر سازه های در حال احداث تکرار می شود. 

ناظران ابرازی برای پیشگیری از تخلف در دست ندارند

رییس سازمان نظام مهندسی سیستان و بلوچستان نیز با بیان اینکه برای ایجاد سازه هایی مطمئن و استاندارد باید از سیستم سنتی خارج و به سمت آموزش‌های مدرن گام برداشت بیان داشت: برای دستیابی به این منظور باید علاوه بر فرهنگ سازی به سمت قانونمندی گام برداشت.

عبدالباسط بزرگزاده بیان داشت: بسیاری از کارفرمایان هزینه‌های زیادی را به عناوین مختلف از جمله، پروانه، خلافی، بیمه و فاکتورهای دیگر را حاضر به پرداخت هستند اما حاضر به پرداخت هزینه آزمایشات ساختمانی که با جان و مال خود و شهروندان ارتباط دارد نیستند و این موضوع همواره یکی از موضوعات مورد بحث بین مهندسان و کارفرمایان است.

وی در پاسخ به این سوال که مسئولیت مهندس ناظر در قبال عیب‌های یک سازه تحت نظارت وی چیست بیان داشت: متاسفانه ناظران ابزاری برای جلوگیری در دست ندارند و با گزارش به شهرداری باید در انتظار برخورد جدی مسئولان شهرداری بنشینند.

وی با قبول اینکه تا کنون انجام آزمایشات فنی الزامی در کار نداشته است و کمتر به این مقوله توجه شده است بیان داشت: از سال گذشته کمیته ای در همین راستا در سازمان نظام مهندسی راه اندازی شده است تا بر الزام و ضرورت های انجام آزمایش های فنی ساختمان بیفزاید.    

وی بیان داشت: از نیمه دوم امسال در نظر داریم تا تعرفه‌های آزمایش های ساختمان و مورد نیاز را در دستور کار قرار دهیم و بر کیفی سازی ساختمان ها بیفزاییم.

تربیت نیروی متخصص جدی گرفته نمی‌شود

مدیرکل فنی و حرفه‌ای سیستان و بلوچستان نیز با بیان اینکه این سازمان برای آموزش و استانداردسازی مشاغل مرتبط با صنعت ساختمان امکانات و آمادگی لازم را در اختیار دارد بیان داشت: متاسفانه این موضوع از طرف متولیان امر و مرتبط با صنعت ساختمان در استان در طی سال های گذشته جدی نگرفته شده است.

محمد جهانتیغی در گفتگو با مهر بیان داشت: بنا بر توجه به این موضوع به ویژه افرادی که دررشته جوشکاری فعالیت دارند تاکنون سه نوبت کارشناسان فنی و حرفه‌ای درشهرک جوشکاران زاهدان حضور یافته و از استادکاران و عوامل دخیل خواهش کرده‌اند تا برای استاندارد سازی و فراگیری استانداردهای آموزشی و تربیت نیروهای متخصص همکاری کنند اما استقبال شایانی نشده است.

وی افزود: به طور مستقیم اداره کل راه و شهرسازی متولی نظارت و یا آموزش نیروهای دارای تخصص و یا گواهینامه مرتبط با صنعت ساختمان است اما در طی دو سال گذشته یک نفر برای توجه به این موضوع از طرف اداره راه و شهرسازی پا به میذان نگذاشته است.

وی بیان داشت: با انتصاب مدیر جدید مسکن و شهرسازی استان که پیش از این تجربه و دانش مفیدی در این راستا دارند امید می‌رود که بحت تربیت نیروهای صنعت ساختمان از سر گرفته شود.

6 گسل زلزله خیز در سیستان و بلوچستان فعال است

مدیر كل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان نیز با بیان اینکه تعداد 6 گسل عامل بروز زلزله در استان وجود دارد بیان داشت: زمین لرزه هایی كه در نواحی شمالی سیستان و بلوچستان رخ می‌دهد ناشی از فعالیت مجدد گسل های حواشی زون ساختمانی نهبندان - خاش، گسل زابلی و گسل زاهدان هستند.

رضا اربابی بیان داشت: گسل مكران یكی از گسل های فعال سیستان و بلوچستان است كه شمال زاهدان، سراوان تا نهبندان استان خراسان جنوبی را دربر می‌گیرد و جزو مناطق زلزله خیز به شمار می‌روند.

وی با بیان اینکه زلزله‌هایی كه در سیستان و بلوچستان رخ می‌دهد عامل گسلی دارند افزود: گسل‌های فعال مكران، قصرقند، زاهدان، سفیدآبه، زابلی و سراوان در سیستان و بلوچستان عامل اصلی بروز زمین لرزه‌های گذشته و آینده خواهند بود و لذا این موضوع بر حساسیت ساخت و سازها مبتنی‌بر استاندارد های لازم می‌افزاید.

..................

گزارش: بابک رحیمیان